Биология-география факультеті География кафедрасы «Геология»

32 
кезектес жүйелерін, бір-бірімен ара-қытынастарын зертейтін 
геология ілімінің саласын стратиграфия деп атайды. Бұл 
табиғаттың ұлы кітабы – тау жыныс қабаттарының қайсысы 
астында, қайсысы орта шенінде, ал қайсысы үстінде екенін 
анықтап және құрамына қарап, қабаттарды жалғастыруға 
сүскіндік береді.
Тау жыныстарының қабатталу заңдылығын 1669 жылы 
Николаус Стено кӛрсеткен еді. Ол заңдылық – тӛмен жатқан 
қабаттың жасы, керісінше, үстіңгі қабат астыңғысынан гӛрі жас. 
Сӛйтіп, тау жыныстарының салыстырмалы жасын айырып бұл 
әдісті салыстырмалы стариграфия дейміз. 
Шӛгінді 
тау 
жыныстары 
ішінен 
ӛсімдіктер 
мен 
жануарлардың тасқа айналған қалдықтарын табуға болады. 
ӛсімдіктер дүниесі (флоралар) мен жануарлар (фауналар) 
қалдықтарына қарап, оларды жүйелеә келе тау жынысы 
қабаттарының салыстырмалы жасын анықтау палеонтологиялық 
әдіс деп аталады.
Геологиялық 
кезеңдердің 
қысқаша 
сипаттамасына 
тоқталайық: Жердің геологиялық дамуында 5 эра бар (архей, 
протерозой, палеозой, мезозой, кайназой).
Архей жыныс қабаттары арасында шӛгінді, әсіресе магмалық 
жыныстар бар. Олардың барлығы дерлік жоғарғы мен қысым 
әсерінен күшті метаформизмге ұшыраған.
Жыныстары ішінен микроскопта ғана кӛзге ілінетін 
балдырлар мен бактериялар табылды. Олардың ең ежелгісі 
Оңтүстік Африкадан табылған абсолюттік жасы 3,2 млрд. жыл 
екен. Архей эрасы бұдан 4,5 млрд. жыл бұрын басталып, 2,6 млрд. 
жыл бұрын аяқталды.
Протерозой эрасының жыныстары археймен салыстырғанда 
кемірек метаморфандаған және түрлі-түрлі. Қабаттың ішінде 
балдырлар қалдықтарынан түзілген әктастар, кӛмір, теміртектес 
жыныстар бар.

жүктеу/скачать 0,66 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: