Биология кафедрасы
жүктеу/скачать 1,59 Mb.
|
Биология кафедрасы
| Іш сүзегі. Аурудың қоздырғышы — тек қана адамдарға жұғатын таяқша тәрізді микроб. Инфекция көзі — ауру адам, немесе бактерия тасымалдаушы. Микробтың енетін жері ас корыту жолы, ауру сырқат адаммен тікелей қарым қатынас жасағанда, оның заттары мен ыдыс-аяғы, су мен тамақ арқылы жұғады. Жасырын кезең орта есеппен 14 күнге созылады. (7-25), ауру бірте-бірте өрбиді, диагноз коздырғыш табылғанда ғана анықталады. Сырқаттанғандар ауруханаға жатқызылады.
Іш сүзегінің алдын алу — ауруды ерте анықтап, оларды ауруханаға жатқызудаң мерзімді дәрілеуден, топырақ пен суды ластаудан қорғаудан, тамақ өнімдеріне санитарлық бақылау қоюдан, жеке бас гигиенасын мұқият сақтаудан тұрады. Іш сүзегімен ауырған адаммен бірге болған балалар мен ересектер тексерілуге тиіс. Іш сүзегіне қарсы егу ауру қаупі өте жоғары болған жағдайда ғана жасалады. 7-ден 14 жасқа дейінгі балаларға іш сүзегінің моновакцинасы, ал 15 жастан жоғарыларға тифозды паратифозды столбняк вакцинасы салынады. Ауырып айыққандарда тұрақты табиғи иммунитет қалыптасады. Аурудың қайталануы сирек. Іш сүзегінен ауырып тұрған балалар толық айыкқаннан кейін нәжіс пен несеп екі қайтара тексерілген соң ғана коллективке жіберіледі. Оларға жақсы күтім, құнарлы, витамині мол тамақ қажет. Аурудың алдын алуға жұртшылықпен өткізілетін санитарлық-оқу ағарту жұмысының алатын маңызы айрықша. Бұл жұмысты санитарлық эпидемиялық станция ұйымдастырады. Холера (тырысқақ). Аурудың қоздырғышы — холера вибрионы — сыртқы ортаға мейлінше төзімді: нәжісте 150, майдың бетінде — 30, көкеністерде — 8 күнге дейін өмір сүреді, төмен температурадан қорықпайды, алайда кептіру кезінде және күн сәулесінің әсерінен тез жойылып кетеді. Организмге ауыз қуысы арқылы сумен, тамақпен және микробы бар заттар арқылы жұғады. Холера — өте жұқпалы, аса қатерлі сырқат. Ол 2—3 күндік жасырын кезеңнен соң, ал кейде бірнеше сағаттан соң басталады. Жүрек қан тамырлары жүйесінде үлкен өзгерістер байқалады, бірақ әсіресе ащы ішек қатты зақымданады. Ауру кезінде іш өте жиі өтеді (тәулігіне 40-ретке дейін), нәтижесінде организм сусызданып адам кенеттен өліп кетеді. Аурудан сақтану үшін ең бастысы іш ауруларының алдын алатын өте мұқият санитарлық гигиеналық шаралар жүргізілуі керек (тазалық, дезинфекция, дезинсекция), әсіресе, холераға қарсы бактериофаг егу моно және поливалентті вакцина жасау ұтымды. Холерадан қайтыс болған өліктер инфекцияның көзі болып кала береді, сондықтан оларды өртеп немесе ішіне әк салынған, мықтап бекітілген табытпен көмеді. жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|