Биология пәні бойынша мектеп оқушыларының сырттай олимпиадасының сұрақтары 2015 жыл

1. 
   Генетика ғылымы нені зерттейді?
   

1. 
   Тұқымқуалаушылықты;
   
2. 
   Өзгергіштікті;
   
3. 
   Зат алмасуды;
   
4. 
   Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштікті.
   

2. 
   Ағзаның ішкі және сыртқы белгілерінің жиынтығы –
   

1. 
   Генотип
   
2. 
   Фенотип
   
3. 
   Кариотип
   
4. 
   Генофонд
   

3. 
   Г. Мендель өз заңын нешінші жылы ашты?
   

1. 
   1855ж
   
2. 
   1865ж
   
3. 
   1845ж
   
4. 
   1875ж
   

4. 
   Альтернативті белгі -
   

1. 
   Бір-бірін толықтырады;
   
2. 
   Бір- бірінің белгілерін басады;
   
3. 
   Бір- бірінің көрінісіналдын ала ескереді;
   
4. 
   Бір- бірінің көрінісін үдетеді.
   

5. 
   Генотипі бойынша таза линияларды Г. Мендельдің моногибридті будандастыруында бірінші ұрпақта ажырау қалай жүреді?
   

1. 
   1:1;
   
2. 
   3:1;
   
3. 
   Біркелкілік;
   
4. 
   1:2:1;
   

6. 
   Шашы ашық түсті әйелмен, шашы қара түсті ер адамнен туған балалардың 5-еуінің шашы қара және 1-еуінің шашы ашық түсті болған. Ата- анасының генотипін анықта.
   

1. 
   АА × аа;
   
2. 
   Аа × аа;
   
3. 
   Аа × Аа;
   
4. 
   аа × Аа;
   

7. 
   Моногибридті будандастыру кезінде ата- анасының формасы:
   

1. 
   Бір түрге жатады;
   
2. 
   Бір сортқа немесе бір тұқымға жатады;
   
3. 
   Кейде альтернативті белгілері бойынша бір- бірінен ерекшеленетін және бір түрге жататын;
   
4. 
   Екі альтернативті белгілері бойынша бір- бірінен ерекшеленетін.
   

8. 
   Жыныс жасуша гендерінің қосылмау көрінісі қандай атауға ие болды?
   

1. 
   Реципрокты будандасу;
   
2. 
   Моногибридті будандасу;
   
3. 
   Гамета тазалығының заңы;
   
4. 
   Линия тазалығы.
   

9. 
   AaBbCcDd генотипті ағза неше типті гамета құрайды?
   

1. 
   4;
   
2. 
   6;
   
3. 
   8;
   
4. 
   16.
   

10. 
    2 ақ асқабақты(сары түс рецессивті) будандастырғанда қандай ұрпақ алуға болады?
    

1. 
   Тек қана ақ;
   
2. 
   Ақ, сары;
   
3. 
   Сары;
   
4. 
   Ақ, сарғылт,сары.
   

11. 
    Әкесінің қан тобы I –ші , анасының қан тобы II-ші . Болашақ балаларының қан тобы қандайболады?
    

1. 
   Тек қана қан тобы I –ші;
   
2. 
   Тек қана қан тобы II –ші;
   
3. 
   I-ші және II –ші;
   
4. 
   III және I.
   

12. 
    Комплементарлы өзара әрекеттесуінің нәтижесінде (эпистазда)F₂ ұрпағының ажырауы қалай болады?
    

1. 
   9:7
   
2. 
   15:1
   
3. 
   3:1
   
4. 
   13:3
   

13. 
    Тіркес тұқым қуалау заңын ашқан кім?
    

1. 
   Г. Мендель;
   
2. 
   Т. Морган;
   
3. 
   Г. де Фриз;
   
4. 
   У. Сеттон және Т. Бовери.
   

1. 
   а) доминантты гендермен алмасу;
   
2. 
   б)гомологтық хромосомалардың бөліктерімен алмасу;
   
3. 
   в)хромосомның шеттерімен алмасу;
   
4. 
   г)барлық жауаптар дұрыс.
   

15.Аллелді емес гендердің әрекеттесуі кезінде бір ген екінші генге толық басымдылықты көрсету үрдісі қалай аталады--------------------------

16. 
    Ағзалардың ұрпақтан ұрпаққа өздерінің белгілерін(құрлысы,даму,қызметінің ерекшеліктерін) беру қабілеті -----
    

16. 
    Құлақ сүйектері қандай қызмет атқарады?
    

1. 
   Дыбыс жарғағының тербелістерінесту жүйкесіне бағыттайды;
   
2. 
   Дыбыс тербелістерін жүйке импульсына айналдырады;
   
3. 
   Кеңістікте дене кейпініңөзгеруі туралы сигналды бағыттайды;
   
4. 
   Дабыл жарғағының тербелістерін күшейтіп оларды ішкі құлаққа жібереді.
   

16. 
    Адам ағзасындағы тұрақтылықты, жасуша ішілік қызметті реттейтін және зат алмасуға қатысатын сұйық орта жиынтығы-
    

1. 
   Ішкіортаны түзді;
   
2. 
   Жүректің ырғақтыжиырылуын қамтмасыз етеді;
   
3. 
   Ас қорту және басқа да ішкі мүшелерді толтырады;
   
4. 
   Фибриногенсіз қан плазмасын құрады.
   

16. 
    Адам жүрегінің жиырылу ырғағын анықтау мақсаты:
    

1. 
   Қан қысымын анықтау;
   
2. 
   Қанның жылжу жылдамдығын анықтауы;
   
3. 
   Өкпенің тіршілік сыйымдылығын анықтау;
   
4. 
   Минутына жүректің жиырылу күшін және санын анықтау.
   

16. 
    Оқушылардың көбі артериямен артериальды(оттегіне қаныққан ) қан, ал венамен – веноздық (көмір қышқыл газына қаныққан) қан ағады деп тұжырымдайды. Бірақта бұл тұжырым дұрыс емес. Дұрыс жауабын жазыңдар.
    

16. 
    Қосжақтаулы ұлулар классының табиғаттағы және адам өміріндегі ролі.
    

16. 
    Бақалардың даму ерекшеліктері---------------------------------------
    

16. 
    Жұмыртқаларынан шығатын балапандардың ерекшеліктеріне байланысты құстарды екі топқа бөледі. Осы топтарға жататын құстардың даму ерекшеліктерін жазыңдар.
    

16. 
    Қарапайымдылардың ішіндегі адам ағзасына өте қауіптісі?
    

1. 
   Грегариндер;
   
2. 
   Өсімдікті талшықтылар;
   
3. 
   Қанда кездесетін споралылар типі;
   
4. 
   Кірпікшелі кебісше;
   
5. 
   Микоспоридилар.
   

16. 
    Энтеробиоз ауруын тудыратын құртты ата?
    

1. 
   Бауырсорғыш;
   
2. 
   Ішексорғы;
   
3. 
   Таспа құрт;
   
4. 
   Үшкірқұрт.
   

16. 
    Бауыраяқтылар классының өкілі:
    

1. 
   Жүзім ұлуы;
   
2. 
   Айқұлақ;
   
3. 
   Кальмар;
   
4. 
   Сегізаяқ;
   
5. 
   Каракатица.
   

16. 
    Тарақан аяғының типі
    

1. 
   Секіргіш;
   
2. 
   Қазғыш;
   
3. 
   Жүгіруші;
   
4. 
   Жүзуші;
   
5. 
   Аяқтары жоқ.
   

16. 
    Жыландарды зерттейтін ғылым саласы
    

1. 
   Герпетология;
   
2. 
   Ихтиология ;
   
3. 
   Маммология ;
   
4. 
   Орнитология ;
   
5. 
   Энтомология.
   

16. 
    Төменгі сатыға жататын сүтқоректілер-
    

1. 
   Кемірушілер;
   
2. 
   Жұптұяқтылар;
   
3. 
   Қоянтәрізділер;
   
4. 
   Қолқанаттылар;
   
5. 
   Қалталылар.
   

16. 
    Күрделі жапырақтың жалпы сағағы қалай аталады?---------------
    
17. 
    Құлпынайдың көбеюге арналған жер үсті өркендері -------------
    
18. 
    Түр өзгерген өркендер-
    

1. 
   Микориза;
   
2. 
   Тамыртүйнек;
   
3. 
   Тамыржеміс;
   
4. 
   Тамыр сабақ.
   

16. 
    Қалпақты саңырауқұлақтың жемісті денесінің споралы қабаты қалай аталады?
    

1. 
   Базидия;
   
2. 
   Гимений;
   
3. 
   Гименофор;
   
4. 
   Гонидиальды.
   

16. 
    Алқалар тұқымдасының өкілі-
    

1. 
   Аскөк;
   
2. 
   Меңдуана;
   
3. 
   Жолжелкен;
   
4. 
   Беде;
   
5. 
   Қастабан.