«Биология» пәнінен қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырмалар жинағы


Тақырып: Эволюциялық ұғымдардың қалыптасуы және дамуы



бет24/24
Дата08.02.2022
өлшемі1,49 Mb.
#120873
түріСабақ
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24
Байланысты:
«Биология» п нінен алыптастырушы ба алау а арнал ан тапсырмалар
Психология негіздері
Тақырып: Эволюциялық ұғымдардың қалыптасуы және дамуы



Оқу мақсаты

9.2.5.1 К.Линней мен Ж.Б. Ламарк еңбектерінің негізгі қағидаларын


оқып зерттеу

9.2.5.2 Эволюция ілімінің қалыптасуындағы. Ч.Дарвин еңбектерінің


ролін түсіндіру
9.2.5.3 Эволюцияның қозғаушы күштерін сипаттау
9.2.5.4 Ағзалардың бейімделудегі табиғи сұрыпталудың рөлін
сипаттау



Бағалау критерийлері


Білім алушы

• Эволюция ілімінің қалыптасуындағы ғалымдардың еңбектерін


талддайды
• Эволюцияның қозғаушы күштерін сипаттайды
• Ағзалардың бейімделудегі табиғи сұрыпталудың рөлін
сипаттайды



Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу және түсіну


Қолдану



Тапсырма



  1. Әр түрге жататын ағзалардың ұқас белгілерге ие болуына әкелетін эволюциялық өзгерісті анықтаңыз

A Конвергенция B Параллелизм C Дивергенция D Ароморфоз


2. Эволюцияның бағыттары мен мысалдары арасындағы сәйкестікті анықтаңыз








Ароморфоз

Идеоадаптация

Дегенерация

А

Тірідей туу

Паразиттердің сезу

Жануарлардағы бүркеніш







мүшелерінің жоғалуы

рең

В

Жылықандық

Жануарлардағы

Паразиттердің сезу







бүркеніш рең

мүшелерінің жоғалуы













С

Паразиттердің сезу

Жылықандық

Жануарлардағы бүркеніш




мүшелерінің жоғалуы




рең

D

Жануарлардағы бүркеніш

Тірідей туу

Паразиттердің сезу




рең




мүшелерінің жоғалуы




  1. Түраралық тіршілік үшін күресті анықтаңыз. A Паразиттік, жыртқыштық

B Аналық үшін аталықтар арасындағы күрес C Тасбақалардың жаздық ұйқыға кетуі


D Қалың балауызды қабат





  1. Ч. Дарвин бойынша табиғи сұрыпталу эволюцияның қозғаушы күші болып табылады. Табиғи сұрыпталуға тән тұжырымдарды анықтаңыз.

44


  1. Адамның қатысынсыз жүреді




  1. Жануарларды белгілі бір белгісіне қарап іріктеп алады III. Табиғаттағы өзгеріске бейімделушілігі төмен

IV. Жаңа түрлер пайда болады


V. Бейімделе алмағандары жойылады
VI. Жануарлардың жаңа қолтұқымдары шығарылады

AI IIIII


    1. I VI

    2. ІIVV

    3. II IV


  1. Суретте пілдің ата тегі болып табылатын Phiomia мен қазіргі Африкалық піл берілген.



Phiomia мен қазіргі Африкалық пілде жапырақпен қоректену үшін ағаштың басына өрмелейді. 1800 жылы Ч.Дарвин мен Ж.Ламарк Phiomiaның танауының қазіргі Африкалық пілде тұмсыққа айналғаны туралы екі түрлі теория ұсынды.

(і) Ч.Дарвиннің табиғи сұрыпталу теориясын қолданып, осы өзгерісті түсіндіріңіз.


________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

(іі) Осы өзгерісті Ламарктің теориясы негізінде түсіндіріңіз.


________________________________________________________________________________


________________________________________________________________________________


Дескриптор Білім алушы



  • эволюциялық өзгеріске әкелетін бағыттарын анықтайды;




  • эволюцияның бағыттары мен мысалдары арасындағы сәйкестікті анықтайды;




  • тіршілік үшін күрес түрлерін анықтайды;




  • Ч.Дарвин еңбектерінің ролін түсіндіреді;




45


Тақырып: Түр түзілу


Оқу мақсаты 9.2.5.5 Түрдің құрылымы мен критерийлерін сипаттау
9.2.5.6 Түр түзілу үдерісін түсіндіру


Бағалау критерийлері Білім алушы
• Түр және оның критерийлері арасындағы сәйкестікті
анықтайды:
• Түр түзілу үдерісін түсіндіреді


Ойлау дағдыларының Білу және түсіну


деңгейі Қолдану


Тапсырма

1. Жуықта ғалымдар үй тышқанының Mus musculus түрінің Мадейра аралында таралуын зерттеу нәтижесінде төмендегідей ақапарттар алды:


Олардың 6 түрлі аймаққа таралуы байқалды.


Олар өздері таралған аймақпен байланысты.


Олардың мекен ету аймағы бір бірінен биік таулармен бөлінген.


Тышқандардың әр популяциясы өзіне тән диплоидты хромосомаларға ие.


Осы бақылаудың нәтижесінде олар түр түзілу үдерісі жүрді деп қорытынды жасады.


Төмендегі суретте Мадейра аралындағы тышқандардың алты популциясының таралуы көрсетілген.


Берілген ақпаратты қолданып, түр түзілу түрін сипаттаңыз.



  1. Түр және оның критерийлері арасындағы сәйкестікті анықтаңыз:




1

Физиологиялық

A

Әр түрдің мекен ететін белгілі бір таралу аймағы болады




критерий




(ареал).













2

Географиялық

B

Белгілі бір нәруыз және нуклеин қышқылдарының




критерий




молекулаларының құрамы мен құрылымы бойынша










ажырататын критерий.













46

3

Биохимиялық

C

Әр түдің қоршаған ортаға байланысты белгілі бір жағдайда




критерий




ғана тіршілік ететініне негізделген критерий.













4

Экологиялық

D

Тіршілік әрекет үрдістерінің ұқсатығына негізделген (зат




критерий




алмасу, көбею, тітіркену).













А 1-С; 2-В; 3-D; 4-А





  • 1-D; 2 А;3-В;4-С С 1-D; 2-A; 3-C; 4-B D 1-B; 2-C; 3-D; 4-A

Дескриптор Білім алушы



  • түр түзілу ерекшелігін сипаттайды;

  • түр және оның критерийлері арасындағы сәйкестікті анықтайды.


47


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   24




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет