«Биология» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы 7-сынып



жүктеу/скачать 0,93 Mb.
бет10/10
Дата22.12.2021
өлшемі0,93 Mb.
#127773
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Байланысты:
ТЖБ 7 сынып

тоқсан бойынша жиынтық бағалау сипаттамасы

Бөлім

Тексерілетін оқу мақсаты

Ойлау дағдыларының деңгейі

Тапсырма саны*

Тапсырма

№*
Тапсырма түрі*

Орындау уақыты, мин*

Балл*

Бөлім бойынша балл

саны

Бөліп шығару

7.1.5.3 - омыртқасыз және омыртқалы

жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыру
Қолдану

2

1

КТБ ҚЖ

1

1


1

2


6

7.1.5.2 - өсімдіктердегі бөліп шығару

ерекшеліктерін зерттеу
Жоғары деңгей

дағдылары
2

ҚЖ

ТЖ


1

3


1

2

Қозғалыс


7.1.6.4 - омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың қозғалыс мүшелерін

салыстыру
Қолдану

4

3

КТБ

1

1

8

4

ҚЖ

2

1

7.1.6.2 - жарықтың өсімдіктердің дамуына

әсерін түсіндіру
Қолдану

5

ҚЖ

ТЖ


3

3


1

2


7.1.6.3 - өсімдіктердегі фотопериодизм ролін сипаттау

Қолдану

6

ТЖ ТЖ

2

3


1

2


Координация және реттелу

7.1.7.3 - жүйке жасушасының

компоненттерін анықтау
Білу және

түсіну


8

7

КТБ

1

1

16

7.1.7.2 - жүйке жүйесінің қызметін және

құрылымдық компоненттерін атау
Білу және

түсіну


8

ҚЖ

1

1

7.1.7.1 - жануарлардың жүйке жүйесінің

типтерін салыстыру
Қолдану

9

ҚЖ

1

1

7.1.7.4 - орталық жүйке жүйесі бөлімдерінің

құрылысы мен қызметтерін салыстыру
Қолдану

10

ҚЖ

3

2

7.1.7.6 - мінез-құлықтың рефлекторлық табиғатын түсіндіру

Қолдану

11

ҚЖ ҚЖ

2

2


1

1


7.1.7.6 - мінез-құлықтың рефлекторлық

табиғатын түсіндіру
Қолдану

12

ТЖ

3

3

7.1.7.9 - жақсы психикалық денсаулықты сақтаудың принциптерін түсіндіру

Қолдану

13

ТЖ

3

3

7.1.7.8 - ағзаның тіршілік әрекеттерінің

қалпына келуіне және тынығуына ұйқының маңызын түсіндіру
Қолдану

14

ТЖ

3

3

БАРЛЫҒЫ:













40 минут

30

30

Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Мысал сұрақтар және балл қою кестесі



«Биология» пәні бойынша 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары

  1. (а) Қоңыз бен иттің зәр шығару мүшелерін анықтаңыз.
Қоңыз

Ит

A)

Антенналды бүйрек

Несепағар

B)

Бүйрек

Қуық

C)

Мальпигий түтігі

Бүйрек

D)

Иірім каналдары

Метанефридиялар

[1]


(b) Амеба мен құстың зәр шығару мүшелерін атаңыз.







  1. Суретті қарастырыңыз.





А

В

(а) Бұл тәжірибелер қандай үдерісті зерттеу үшін қойылған.

[2]

[1]

(b) Өсімдіктердің оттегі мен суды бөліп шығарудағы маңызын түсіндіріңіз.



[2]


  1. Жалған аяқтармен қозғалатын жануарды атаңыз? А) амёба


  1. акула

  2. мысық

  3. тышқан

[1]

  1. Суретте әртүрлі қаңқа түрлері бар жануарлар көрсетілген.





А

В

С

Қай жануарға сыртқы қаңқа тән екенін анықтаңыз.


[1]


  1. Суретте өсімдіктің жарыққа әсерін тексеру үшін жүргізілген тәжірибе көрсетілген. Бір өсімдік – түссіз қорапшаға, екінші өсімдік – тек бір жағында түссіз көзшесі бар қорапшаға салынған.

(а) Төмендегі суретке күтілетін зерттеу нәтижесінің сызбасын салыңыз.





А – түссіз қорапша В – түссіз көзшесі бар қорапша
(b) Түссіз көзшесі бар қорапшадағы күтілетін зерттеу нәтижесін сипаттаңыз.
[1]




  1. Фотопериодизм ұғымына анықтама беріңіз.


(а) Фотопериодизм – бұл

[2]


[1]


(b) Қысқа күндік өсімдіктерге тән ерекшеліктерді сипаттаңыз.


[1]

  1. Суретте жүйке ұлпасының құрылымдық бірлігі – нейрон бейнеленген.






Нейронның құрылысында В әрпімен көрсетілген бөлігін атаңыз.

  1. дендрит

  2. аксон

  3. нейрон денесі

  4. ядро



  1. Аксон ұғымына анықтама беріңіз.


[1]




  1. Суретті қарастырыңыз.



Берілген ағзанның жүйке жүйесінің типін анықтаңыз.

[1]

[1]


  1. Орталық жүйке жүйесінің бөлімдері мен олардың сипаттамалары арасындағы сәйкестікті орнатыңыз.





Сипаттамалар

Орталық жүйке жүйесінің

бөлімдері

  1. Бес бөлімнен тұрады

  2. Ортасында сұйықтыққа толы өзегі болады

  3. Қимыл және рефлекторлық қызмет атқарады

  4. Әртүрлі сезім мүшелерінен түскен ақпараттарды талдайды

А) Ми

B) Жұлын

Жауап:


А

В







[2]

  1. Суретте рефлекторлық доға көрсетілген.

(а) 2 санымен көрсетілген нейрон түрін атаңыз.




[1]


(b) Аталған нейрон қандай қызмет атқаратынын жазыңыз.


[1]


  1. Аспазшы ас үйде кешкі ас дайындау кезінде дәмдеуішті шашып алды. Неліктен оның бірнеше секундтан соң түшкіре бастағанын түсіндіріңіз.



[3]

  1. Оқушыда мына белгілер байқалды: үнемі ашуланшақтық, нашар ұйқы, шаршау, бірдеңе істеуге ниетінің болмауы. Психикалық денсаулықты дұрыс сақтауға арналған қағидаларды ұсыныңыз.


[4]


  1. Тіршілік әрекетін және ағзаның тынығуын қалпына келтіру үшін ұйқының маңызын түсіндіріңіз.


[3]

Балл қою кестесі





Сұрақ

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

1(a)

C

1




1(b)

Амеба – жиырылғыш вакуоль

Құс – бүйрек
1

1





2 (a)

өсімдіктердің зәр шығару/ бөліп шығару

1




2 (b)

Оттегі: Тыныс / тірі ағзалар үшін

Су: артық су бөлу / балансы / салқындату реттеу
2




3

A

1




4

өзен шаяны / шаян / В

1




5(a)

түссіз қорапшада өсімдік жоғары қарай өседі/

өсімдік бір бағыттан түскен жарыққа қарай бұрылады
1




5 (b)

жарыққа бағытталып өсімдік мүшелерінің бір бағыттан

түскен жарыққа қарай бұрыла өсуі
2




6 (a)

Жарықкезеңдік (фотопериодизм). Ағзалардың

көпшілігіне жарықтың тәуліктік ырғағы, яғни жарық (күн ұзақтығы ) мен қараңғы (түннің ұзақтығы )

арақатынасындағы тәулік кезеңдері тән қасиет./ Өсу және даму үдерістерінен керінетін ағза жауабы

жарықкезеңдік деп аталады.
1




6 (b)

қысқа күндік өсімдіктер: оңтүстік ендік / олардың гүлдену, жемісін беру үшін түнгі уақытының ұзақтығы

үшін аса маңызды астам 12 сағат / қызанақ, қияр, қауын, жүгері.
1




7

C

1




8

жіп тәрізді ұзын өсіндісі/ жүйке импульстарын бір

жасушаның денесінен және дендриттерден келесі нейрон мен ағзаларға өткізетін нейронның ұзарған(1 м дейін) цитоплазмалық өсіндісі.
1




9

диффузді

1




10

1-А; 2- В; 3- В; 4- А.

2




11 (а)

қимылдатқыш нейрон

1




11 (b)

реакция тудырайды/ жүйке жасушасының/орталық жүйке жүйесінің (ОЖЖ)/

импульсті тасымалдайды
1




12

Түшкіру қорғаныш рефлекс/

3




13

Өзіңіздің психикалық денсаулығыңызды сақтаңыз / Психикалық денсаулық – тек өмірдегі оқиғаларға ғана байланысты емес, одан бөлек біздің оларға көрсететін

реакциямызға тәуелді.
4

Басқа дұрыс жауаптар

қабылданады

14

толық демалу қажет / демалудың негізгі түрлерінің бірі ұйқы болып табылады / жүйке жүйесі мен энергетикалық қорларын қалпына келтіреді/ физиологиялық,

биохимиялық және метаболикалық процестер қалпына келеді
3

Басқа дұрыс жауаптар

қабылданады

4 -тоқсан бойынша жиынтық бағалауға шолу

Ұзақтығы – 40 минут Балл саны – 30



Тапсырмалар түрлері:

КТБ - Көп таңдауы бар тапсырмалар;

ҚЖ - Қысқа жауапты қажет ететін тапсырмалар;

ТЖ - Толық жауапты қажет ететін тапсырмалар.

Жиынтық бағалаудың құрылымы

Тоқсан бойынша жиынтық бағалауда әртүрлі тапсырмалар: көп жауапты таңдауы бар сұрақтар, қысқа/толық жауапты қажет ететін сұрақтар қолданылады.

Қысқа жауапты қажет ететін сұрақтарға сөздер немесе қысқа сөйлемдер түрінде жауап береді.

Толық жауапты қажет ететін сұрақтарда білім алушылар орындаушылық және шығармашылық дағдыларын көрсетеді.

Нұсқа 15 тапсырмадан тұрады: оның 3 көп нұсқалы жауаптан таңдайтын сұрақтар, 8 қысқаша және 4 толық жауап беруді талап ететін тапсырмалар. Тапсырмаларда суреттер, кестелер, диаграммалар, графиктер ұсынылады.


          1. тоқсан бойынша жиынтық бағалау сипаттамасы

Бөлім

Тексерілетін оқу мақсаты

Ойлау

дағдыларының деңгейі
Тапсырма саны*

Тапсырма

№*


Тапсырма түрі*

Орындау уақыты,

мин*


Балл*

Бөлім бойынша

балл саны

Тұқымқуалау

мен өзгергіштік


7.2.4.1 - адам ағзасындағы тұқымқуалайтын және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу

Жоғары деңгей

дағдылары
4

1

КО

2

2

9

7.2.4.2 үздік және үздіксіз өзгергіштікті атау

Білу және

түсіну


2

КО

КО


1

2


1

2


7.2.4.3 - белгілерді анықтаудығы гендердің рөлін

түсіндіру
Қолдану

3

КО

2

2

7.2.2.1 - әртүрлі ағзалардағы хромосомалардың

санын салыстыру
Қолдану

4

КО

2

2

Көбею. Өсу және даму
7.2.1.2 - өсімдіктердің өсімді көбею тәсілдерін

салыстыру
Қолдану

8

5

КТБ

1

1

14

7.2.1.3 - өздігінен және айқас тозаңданудың шамалы

артықшылықтарын сипаттау
Қолдану

6

КО

1

1

7.2.1.2 - өсімдіктердің өсімді көбею тәсілдерін

салыстыру
Қолдану

7

КО

2

2

7.2.1.3 - өздігінен және айқас тозаңданудың шамалы

артықшылықтарын сипаттау
Қолдану

8

РО

5

3

7.2.3.4 - жануарлардағы тура және тура емес

онтогенез типтерін салыстыру
Қолдану

9

КТБ

1

1

7.2.3.1 - ағзалардың өсу және даму үдерістерін

сипаттау


Қолдану

10

КО

1

1

7.2.3.4 - жануарлардағы тура және тура емес

онтогенез типтерін салыстыру
Қолдану

11

КО

1

1

7.2.3.4 - жануарлардағы тура және тура емес

онтогенез типтерін салыстыру
Қолдану

12

РО

5

4

Микробиология және

биотехнология
7.4.3.1 - бактериялар формаларының әртүрлілігін сипаттау

Қолдану

3

13

КТБ

1

1

7

7.4.3.4 - вирустардың тіршіліктің жасушасыз формасы екендігін түсіндіру

Қолдану

14

РО

4

2

7.4.3.3 - антибиотиктер, антисептиктер және

залалсыздандыру өнімдерінің қолданылуын сипаттау
Қолдану

15

РО КО

4

1


3

1


БАРЛЫҒЫ:













40

30

30

Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Мысал сұрақтар және балл қою кестесі



«Биология» пәні бойынша 4-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары

  1. Cуретті қарастырыңыз.



Берілген суреттегі адамдардың тұқымқуалайтын және тұқымқуаламайтын өзгергіштіктеріне мысалдар келтіріңіз.




Тұқымқуалайтын өзгергіштік

Тұқымқуаламайтын өзгергіштік

(i)

(ii)

[2]

  1. Суретте өзгергіштіктің дискретті және үздіксіз түрлерінің графигі берілген.



А В
(а) Дискретті өзгергіштік көрсетілген графикті анықтаңыз.




[1]


(b) Өзгергіштік түрлеріне мысал келтіріңіз.


Өзгергіштік түрлері

Мысалдар

Дискретті өзгергіштік




Үздіксіз өзгергіштік



[2]


  1. (а) ДНҚ деген не?


[1]


(b) ДНҚ-ның рөлін сипаттаңыз.

[1]


  1. Ағзалардың хромосома сандарын анықтаңыз.





Ағзалар

Соматикалық

жасушаларындағы хромосомалар саны
Жыныс

жасушаларындағы хромосомалар саны

Маймыл

48




Маса

12




Балық




52

Көгершін




40

[2]

  1. Өсімдіктердің вегетативті көбею үшін таралатың өркендер болып табылады:


А) мұртша

  1. тамыр

  2. түйнек

  3. пиязшық

[1]

  1. Суретте гүлді өсімдіктердің тозаңдану үдерісі көрсетілген.



Тозаңдану түрін анықтаңыз.




[1]

  1. Суретте өсімдіктердің вегетативті көбею тәсілдері көрсетілген.





Құлпынай

Қызғалдақ

Картоп

Раушангүл




Өсімдік

Вегетативті көбею тәсілдері

Құлпынай




Қызғалдақ




Картоп




Раушангүл




[2]

  1. Табиғатта өсімдіктердің тозаңдануының бірнеше түрі кездеседі. Берілген тозаңдану түрлерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін және мысалдарын жаза отырып, кестені толтырыңыз.





Тозаңдану түрі

Артықшылықтары

Кемшіліктері

Өсімдік мысалдары

Өздігінен

тозаңдану









Айқас тозаңдану













  1. Организмнің жеке дара дамуы.

А) өсу

  1. даму

  2. онтогенез

  3. үрдіс



  1. Төменде шегіртке мен бақаның өсу және даму үдерісі бейнеленген.



А В
Даму үдерісі бейнеленген суретті анықтаңыз.

[3]

[1]



[1]

  1. Суретте омыртқасыз жануардың даму кезеңдері бейнеленген.


3 санымен көрсетілген кезеңді атаңыз.




[1]


  1. Онтогенез - организмнің жеке дара дамуы. Шала және толық түрленіп дамуын салыстырыңыз.





Сұрақтар

Шала дамуы

Түрленіп дамуы

Айырмашылықтары







Мысалы







[4]

  1. Суретте бактерияның бірнеше түрі көрсетілген.





А

В

С

D

Коккалар қандай әріппен берілгенін анықтаңыз.


[1]


  1. Вирустарды «өлі» ретінде қарастырады. Вирустардың тірі ағзалармен ұқсастықтары және айырмашылықтарын сипаттаңыз.









  1. (a) «Дезинфекциялау» және «стерильдеу» ұғымдарының бір-бірінен айырмашылықтарын түсіндіріңіз.

[2]


[3]


(b) Зарарсыздандырғыш (дезинфекциялау) құралына мысал келтіріңіз.


[1]

Балл қою кестесі


Сұрақ

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

1




қан / шаш түсі / көздің түсі

бұлшықет массасын арттыру

күнге күю



2




2 (а)

А

1




2 (b)




Мысалы

Адамда қан топтары,

салмағы немесе ұзындығы мен




2










Дрозофиларда

пішінін өзгерту










қанаттарының













ұзындығы







3

Дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) -

тірі организмдердегі генетикалық ақпараттың ұрпақтан- ұрпаққа берілуін, сақталуын, дамуы мен қызметін қамтамасыз етуіне жауапты нуклеин қышқылының екі түрінің бірі.

ДНҚ-ның жасушадағы басты қызметі - ұзақ мерзімге РНҚ мен ақуызға қажетті ақпаратты сақтау.


1

1





4

Маймыл-24; маса- 6; балық- 104; көгершін-80

2

Екі дұрыс

жауапқа бір балл

5

А

1




6

айқас тозаңдану

1




7

Құлпынай - мұрт

Tюльпан - пиязшық Картоп - түйнек Раушангүл- тамыр
2




8




3

Әр екі дұрыс жауап бір

балл





Тозаң дану түрі

Артықшылықтары

Кемшіліктері

Өсімдік мысалдар ы




Өздігі нен тозаң

дану


Біржылдық / популяция тез қалпына келеді /

бейімделуі жоғары
әсері әлсіз / ұрпақ аз мөлшерде

Бидай, жүгері және

фиалка











Айқас тозаң дану

тозаңдандыру түрлі әдістері (жел,

жануарлар, жәндіктер) / гүлдер жарқын түсті

және хош иісі


егер тозаңдандыратын ағзалар жоғалып кетсе, онда популяция саны күрт өзгереді / ағзалардың бір

бірінен ұзақ орналасуы
Сарғалдақ, дәстүргүл, алма







9

С

1




10

В/ қосмекенділердің дамуы

1




11

Қуыршақ

1




12

Айырмашылықтары:

Тікелей даму- ұрпағы ересек ағзаға ұқсайды. Мысалы- балық, құстар, сүтқоректілер.

Түрленіп даму- Жанама ұрпағы ересек ағзаға ұқсамайды

/әр түрлі болады. Мысалы- қоныз, көбелектер.
4




13

D

1




14

Ұқсастықтары: генетикалық материалы бар (ДНҚ

немесе РНҚ) / көбейту мүмкіндігі болып табылады.
2







Айырмашылықтары: жасушасыз ағза / органеллалары

жоқ / метаболизм жоқ






15(а)

Залалсыздандыру, дезинфекция – адам мен жануарларда, өсімдіктерде ауру қоздыратын

микроорганизмдерді жоюға бағытталған шаралар

жүйесі. Залалсыздандыру – жұқпалы аурулардың кең таралып кетуін болдырмау шараларының бірі.


3




15 (b)

Химиялық залалсыздандыруда қышқылдар мен сілтілер, формалин, хлор, хлорлы әк, натрий хлориді, хлорамин,

фенол препараттары
1




жүктеу/скачать 0,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет