Қазіргі кездегі биотехнологияның басты мақсаты

Биотехнология биологиялық организмдердің қатысуымен жүретін процестерді, адамның мақсатына сай өзгерту арқылы өндірісте пайдалану. Қазіргі биотехнологияның басты мақсаты — өсімдіктердің жаңа сорттарын, жануарлардың асыл тұкымын, микроорганизмдердің жаңа штамдарын шығару. Оны адам өміріне қажетті заттар өндіру үшін биологиялық нысандар мен процестерге негізделген жаңа ғылымның және өндірістің сапасы деп қарауға болады. Ата-әжелеріміз ежелден микроорганизмдерді қымыз шұбат, айран ашытуға,құрт ірімшік жасауға, нан пісіруге, тері илеуге, т.б. қажетті заттарды дайындауға пайдаланған.

Биотехнологиялық өндірісті ұйымдастыру негіздері келесі кезеңдерден тұрады

- Биологиялық нысандарды культивациялауға дайындау.

- Объектілерді жетілдірудің генетикалық негіздері.

- Биологиялық нысандарды культивациялау.

- Биореакторлардың әрекет ету принциптері мен конструкциялары.

- Зертханалық, пилоттық және өнеркәсіптік биореакторлар; масштабтау мәселелері.

- Биотехнологиялық процестер және мерзімді және үздіксіз әрекет ететін аппараттар; Биотехнологиялық процестер мен аппараттардың мамандандырылған түрлері.

- Түпкі өнімді алу: биомассаны культуралық сұйықтықтан бөлу; жасушаларды бұзу әдістері; бөлу және тазалау; шоғырландыру; сусыздандыру; түрлендіру жолдары; тұрақтандыру, өнімнің қауіпсіздігі.

Биосинтез өнімдерін өнеркәсіптік өндірудің негізін бірыңғай биотехнологиялық жүйе құрайды, ол тиісті аппаратура арқылы белгілі бір режимде өзара іс-қимыл жасайтын негізгі компоненттерді қамтиды.

Биотехнологиялық процестің негізгі технологиялық кезеңдеріне мыналар жатады:

1. Қоректік орталарды стерильдеуге дайындау;

2. Тұқым дайындау;

3. Өсіру;

4. Культуралық сұйықтықты өңдеу;

5. Биологиялық өнімді бөлу және тазарту;

6. Дайын өнімді алу

Биотехнологиялық процестің анықтаушы факторларына мыналар жатады:

- пайдаланылатын биотехнологиялық процестің түрі;

- биохимиялық және биофизикалық сипаттамалары бар субстрат;

- басқаруды бақылау жүйесін қоса алғанда, аппаратуралық ресімдеу;

- технологиялық режим;

- халықаралық стандарт талаптарына сәйкестік. (Тиісті өндірістік практика)

Қоректік ортаның құрамы

Қоректік ортаның құрамы оңтайлы болуы керек, өйткені бұл микроорганизмдердің көбеюін, өсуін және әртүрлі биологиялық белсенді заттардың синтезін анықтайды. Қоректік орта күрделі болуы мүмкін, оның құрамына 50-ге дейін немесе одан да көп компоненттер кіреді, ал қарапайым, құрамында 5 компоненттен аспайды.

Қоректік ортаның қолдану мақсаты:

-жасушалардың өсуі үшін оңтайлы физика-химиялық жағдайларды (pH, en, ro2, rso2 және т. б.) сақтау.);

- жасушаларды биомасса және басқа да тіршілік өнімдері синтезі үшін қоректік заттармен қамтамасыз ету,

"Өсіру ортасы" ұғымы ағзаның конструктивті және энергетикалық алмасуы үшін қажетті компоненттердің немесе жекелеген элементтердің (азот, көміртек, фосфор көздері, бірқатар микроэлементтер, дәрумендер, өсу заттары) белгілі бір сапалық және сандық құрамын ғана емес, сонымен қатар физиологиялық факторларға (қышқылдық, тотығу потенциалы, температура, аэрация және т.б.) физикалық химияны да қамтиды. Барлық осы факторлар микроорганизмдердің дамуында және олардың жеке физиологиялық және биохимиялық функцияларын көрсетуде маңызды рөл атқарады. Әдетте, осы экологиялық факторлардың біреуінің өзгеруі басқалардың өзгеруіне әкеледі. Микроорганизмдер түзетін қажетті өнімнің шығымдылығын едәуір арттыруға субстрат компоненттерінің қатынасы мен олардың қасиеттерін математикалық есептеу әдістерін қолдану арқылы қол жеткізіледі.

Қоректік орталар әдетте екі топқа бөлінеді:

1. 5-20% табиғи сарысуды енгізуді талап ететін орта (адам қанынан немесе ірі қара малдың эмбрионалды сығындыларынан);

2. Белгілі бір құрамдағы синтетикалық химиялық орта.

6.Биотехнологияның негізгі салалары, оларға сипаттама