Бөлім «Мәдениет: материалдық және рухани мәдениет»

7.Ж2.Жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтай отырып, құттықтауқұрастырып жазу

• 
  Ауызекі және ресми стильдегі мәтіндерді тақырыбы, мазмұны тілдік қолданысы бойынша салыстырады
  
• 
  Жанрлық, стильдік ерекшеліктеріне сай құрылымын сақтап, құттықтау жазады
  

1. Мәтіндерді оқып, оларды тақырыбы, мазмұны, тілдік ерекшеліктерін салыстырыңыз.

1-мәтін
Мәтінде қолданылған шартты белгілер:

(.) / (..) – кідіріс, қысқа және ұзақтау

Қиғашталып берілген сөздер (мысалы: імм..) –бөгелу

Жақша ішіндегі сөздер – ым-ишара

• 
  Әже, бүгін бізге сабақта ауа райын айналаға қарап та білгуе болады деді мұғаліміміз. Сол қаншалықты шындыққа жанасады?(.) Сіз айта аласыз ба?
  
• 
  Иә, балам, (.) көшпелі ата-бабамыз ауа райын табиғат құбылыстарына, жан-жануарлар мен құстардың тыныс-тіршілігіне қарап болжаған. Ондай болжамдар өте көп. Кейде синоптиктерден бұрын БІЗ бәрін біліп отырамыз (әже жымиып күлді).
  
• 
  Әжеее, маған бірнешеуін айтып бересіз бе? (еркелей қарап) Ертең бәрін таң қалдырып, айтып берейін ( әжесінің тізесіне жата кетті).
  
• 
  Еееее, құлыным айтайын:
  
• 
  Жылқы ішін тартса (.), күн бұзылады, пысқырса жаңбыр жауады.
  
• 
  Қой сүзіссе, жел болар (..).
  
• 
  Сиыр өріске шықпай қойса, не өрістен ерте қайтса ауа райы бұзылады(.).
  
• 
  Қарлыға аспанда самғап, биікте ұшса – күн ашық, ал төмендеп ұшса жаңбыр жауып, ЖЕЛ болады (.).
  
• 
  Далада көкектің шақырғаны жиі естілсе, алдағы күндер ашық болады(.).
  
• 
  Шолпан жарқырап туса, егін, шөп, жеміс бітік болады(.).
  
• 
  Көктемде күн көп күркіресе, егін, шөп мол шығады(.).
  
• 
  Міне, БАЛАМ, бізде осындай жоралғылар өте көп. Ойыңа түйіп аларсың (әжесі немересінің басынан сипады).