БоөЖ 11 Дін тұту бостандығының заңмен қамтамасыз етілуі және Қазақстандағы конфессияаралық келісім. Қазақстан мұсылмандарының діни басқармасы
жүктеу/скачать 29,15 Kb.
|
1 2
Байланысты:БОӨЖ 11
|
БОӨЖ 11 Дін тұту бостандығының заңмен қамтамасыз етілуі және Қазақстандағы конфессияаралық келісім. Қазақстан мұсылмандарының діни басқармасы. Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан соң жағдай түзеліп, діни өркениетті көзқарас демократиялық өзгерістердің бір бөлігіне айналды. 1992 жылы 15 қаңтардағы «Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» ҚР Заңының қабылдануы маңызды оқиға болды. Қазақстан Республикасындағы дін аясы бірқатар заңнамалық актілермен: Конституциямен, Азаматтық кодекспен, «Діни сенім бостандығы және діни бірлестіктер туралы» Заңмен, басқа да нормативтік құқықтық актілермен реттеледі. Қазақ жері тарихи жағдайлармен ұлы өркениеттердің - ислам, христиан, буддизм, конфуциандық өркениеттерінің өзара іс-қимыл орнына айналды. Біздің шексіз кең байтақ даламыз өзіне алуан түрлі өркениет пен мәдениетті сіңірді. Сондықтан қазіргі полиэтностық және поликонфессиялы Қазақстан - ғасырлар бойғы рухани және мәдени дәстүрлердің мұрагері. Қазақстанда түрлі конфессиялардың бейбіт қатар өмір сүруі үшін қажетті құқықтық және ұйымдық жағдайлар жасалған, конфессияаралық қатынастарды үндестіруге бағытталған бірыңғай мемлекеттік саясат қалыптасты. Қазақстан Республикасы өзін құқықтық, демократиялық және зайырлы мемлекет ретінде орнықтыра отырып, адамның дін бостандығы құқығының сақталуына үнемі көңіл бөліп отырады. Қазіргі таңда, Қазақстанда 45 діни конфессия жұмыс істейді. Республикада олардың тұрақты диалог негізінде бейбіт қатар өмір сүруіне жағдай жасалған. Мемлекет бұл процесте бастамашылық жасайды және қолдайды. Қазақстанның тәуелсіз дамуы жылдарындағы алғашқы қадамдардың бірі қазақстандықтардың дін бостандығына кепілдік беретін діни бірлестіктер туралы Заңның қабылдануы болды. «Қазақстандағы адамның құқықтары: қоғамдық пікір» жобасы шеңберіндегі әлеуметтанушылық зерттеулердің мәліметтері азаматтардың діни наным мен дін бостандығы құқықтарының сақталуына респонденттердің 78,2% оң баға бергенін көрсетеді, бұл азаматтардың діни сенім бостандығының конституциялық құқықтарын қорғау саласындағы мемлекеттің қолданып жүрген шараларының дұрыстығын дәлелдейді. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың бастамасымен Қазақстанда әлемдік және дәстүрлі діндер көшбасшыларының 2 съезі өткізілді. Съезде “Әлемдік дәстүрлі діни сенімдер өркениеттер диалогында байланыстырушы буын бола алады және қазіргі әлемдік тәртіптің тірегін бұзуға тырысқан радикал бірлестіктердің теріс ықпалынан қоғамды қорғай алады” деп мойындалды. Қазақстан Республикасы Парламенті депутаттарымен 2004 жылғы 6 мамырдағы кездесуінде сөз сөйлеген АҚШ-тың Діни және қоғамдық саясат институтының президенті Джозеф Грибоски мырза Қазақстанның полиэтностық мемлекеттегі ұлтаралық қатынастардың тұрақтылығын сақтаудағы қызметіне жоғары баға берді және «Қазақстан конфессияаралық келісімнің моделі болып табылады» деп атап өтті. Сондай-ақ, мемлекеттің діни бірлестіктермен өзара қарым-қатынастары туралы жалпы отырыста Әділет министрлігінің Дін істері жөніндегі комитетінің төрағасы Ардақ Досжанның баяндауы бойынша. Ол еліміздегі ұлысаралық және конфессияаралық диалогты қамтамасыз етудің құқықтық қырларына тоқталды. Қазақстан бұрынғы кеңестік кеңістікте діни толеранттықты көтермелеу және діни азшылықтың құқықтарын құрметтеу ісінде көшбасшы болып келеді, ал біздің ұлысаралық және дінаралық диалогтағы тәжірибемізге бүкіл әлемде назар аударылып отыр. Қазақстан үшін діни кеңістіктің құрылымдық өзгеру қарқыны жоғары сипатта болып отыр. Егер бұдан 15 жыл бұрын республикада бірнеше діни бағыттарға жататын 700-ге тарта діни қауымдар болса, бүгінде 45 конфессия мен аталымдарды білдіретін бірлестіктердің саны 4 мыңды құрады. Қазақстанда діни бірлестіктер қоғамнан тыс томаға-тұйық күйінде қалған жоқ, олар қоғамдағы азаматтық тыныштық пен рухани келісімді нығайтуға бағытталған әлеуметтік-мәдени шараларға тартылуда. Ардақ Досжанның пікірінше, «әлемдік діндердің зор мүмкіндіктері мен ресурстарын адамзаттың туындаған саяси, экологиялық, рухани проблемаларын шешуге тарту қажет. Танымал саясаткермен қатар ауызы дуалы беделді діни қайраткердің сөзінің де бүгінгі әлемде маңызы зор. Қазақстанда өтіп отырған Әлемдік және дәстүрлі діндер басшыларының съездері де осындай жаһандық миссияға шақырады». Қазақстан аумағында азаматтардың заңды түрде кез келген дінді еркін ұстануына, діни бірлестіктерге және шағын діни топтарға бірігуіне рұқсат етілген. Дінге сенушілердің өз ұйымдарын мемлекеттік өкімет орындарында тіркеуді немесе есепке қоюды (хабардар ету) таңдауына құқығы бар. Сонымен бірге кейбір діни қауымдар тарапынан діни факторды жандандыру келеңсіз құбылыстарға, адамгершіл-психологиялық ахуалға, тіпті кейде азаматтардың денсаулығына да кері әсер ететінін түсінбеушіліктер бар. Кейбір осындай қоғамдық бірлестіктердің жігерлендірушілері игілікті идеялардың атын жамылып, жеке өз басының қамын күйттеп жүретіндері де бар.Сарапшылардың пікірінше, діни наным-сенім бостандығы саласындағы қазақстандық заңнама ТМД-дағы ең ымырашыл болып отыр. Бірақ та бұл республикамызға қызметі Қазақстандағы әртүрлі конфессияларға сенушілер арасындағы толеранттық пен конфессияаралық келісім ұстанымдарына қатер туғызатын миссионерлердің еніп кетуіне мүмкіндік туғызады. Қазіргі таңда, Қазақстанда діни бірлестіктермен әр түрлі өзара іс-қимыл нысандарын орталық және жергілікті атқарушы органдары жүзеге асырады. 2005 жылғы желтоқсанда өз құзыреті шегінде азаматтардың діни сенім бостандығына құқықтарды қамтамасыз ету, мемлекеттің діни бірлестіктермен өзара іс-қимылы саласындағы іске асыру және бақылау функцияларын жүзеге асыратын Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Діни істер комитеті құрылды. Қазақстан Республикасының Үкіметінің және облыстардың, Астана және Алматы қалаларының әкімдіктері жанынан 2000 жылы құрылған діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі кеңес өз қызметін жалғастыруда. Діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінуінің конституциялық қағидатына сәйкес құрамына діни бірлестіктер мен үкіметтік емес ұйымдардың өкілдері кіретін кеңестерде, ғалымдар мен мемлекеттік органдар қызметкерлерінің атқарушылық-билік ету функциялары жоқ және консультативтік-кеңесші органдар ретінде жұмыс істейді. Ірі діни орталықтар мен бірлестіктердің жетекшілері де республикалық және Қазақстан халықтары кіші ассамблеясының, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның құрамына кіреді. Жүйелі мониторинг пен талдауды ұйымдастыру, діни салада сапалы ғылыми зерттеулер жүргізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің Дін мәселелері жөніндегі ғылыми-зерттеу және талдау орталығы құрылды. Республиканың екi немесе одан да көп облыстарының аумағында қимыл жасайтын дiни басқармаларды (орталықтарды), бiрлестiктердi, сондай-ақ олар құратын дiни оқу орындарын, монастырьларды және басқа да бiрлестiктердi мемлекеттiк тiркеудi Қазақстан Республикасының әдiлет министрлiгi, ал жергiлiктi дiни бiрлестiктердi тiркеудi аумақтық әдiлет органдары жүзеге асырады. Қазақстан Республикасында діни ахуал тұрақты күйінде қалып отыр. Ойластырылған және мақсатты мемлекеттік саясат көпконфессиялы қоғам жағдайында діни тұрғыдағы араздықты болдырмауға мүмкіндік берді. Бұған қазақстан қоғамының төзімділік деңгейінің дәстүрлі жоғары болуы көп рөл атқарды. Сонымен қатар, осы салада ыждаћатты назар аударуды және мемлекеттің шешімін қажет ететін бірқатар проблемалық мәселелер бар. Өз қатарларына Қазақстан азаматтарын, әсіресе жастарды тартуға бағытталған дәстүрлі емес діни бірлестіктердің белсенді қызметі конфессияаралық қатынастардың белгілі бір шиеленісуін туғызуда. Олардың әлеуметтік қауіптілігі - өз мақсаттарын жариялай және іске асыра отырып, олар жеке адамның бостандығына қол сұғады, қоғамда қалыптасқан мәдени және рухани дәстүрлерді, сондай-ақ заңнаманың нормаларын ескермейді. Республикадағы конфессияаралық қатынастарды тұрақсыздандыру факторының бірі оларды тасушылар ретінде түрлі конфессиялық спектрлері бар жекелеген діни ұйымдар болады және көбіне діни қабықты жамылған радикалды және экстремистік идеяларды тарату фактілері болуы мүмкін. жүктеу/скачать 29,15 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2