Будда (санскрит сөзі – көзі ашылған деген мағынада) діні
Буддизм дінінің негізінде пайда болған діни ағымдар
жүктеу/скачать 77,68 Kb.
|
2-тапсырма
| Буддизм дінінің негізінде пайда болған діни ағымдар.Тарихи деректерге қарағанда Будда дүниеден қайтқаннан соң, оның ізбасарларының арасындағы қайшылықтардан будда дінінің негізгі екі бағыты пайда болды: хинаяна және махаяна. Хинаяна діни ілім мен ғұрыптардың мызғымастығын жақтаса, махаяна оған қосымшалар енгізуді, буддизмге кеңірек түсініктеме беруді қолдады. Бұл мәселелер дінбасыларының сангити аталатын басқосуларында кейін де талқыланып отырды. Хинаяна Шри-Ланкада, Таиландта, Бирмада, Лаоста, Камбоджада кең таралғандықтан оңтүстік діні деп те аталды. Махаяна негізінен Қытай, Жапония, Корея, Непал, Бутан территорияларында, кейінірек ламаизм түрінде Монғолияда, Тибетте, Бурятия мен Жоңғарияда кеңінен тараған. Махаяна екі тармаққа – ламаизм мен дзен-буддизмге бөлінген. Ламаизмге құдайлар пантеоны тән болса, дзен-буддизмде құдай жоқ деп санайды. Қытай және Жапония жеріне буддизм б.ә. 1-3 ғасырларында тарала бастады. Ал 6 ғасырда қытайлық махаяналық ағым - чань-буддизм, яғни жергілікті нанымдардың синтездік негізінде қалыптасты. Кейінірек ол Жапон жерінде дзен-буддизм деген атпен таралды.
Ламаизм негізінен буддалық уағыздарды қабыл алып, өзі тараған елдердегі халықтардың жергілікті діни нанымдарын пайдаланды және будда дінінің табыну ғұрпын жеңілдетті. Ламаизм дінінде монахтар мен монастырьлар кең тараған. Буддалық монахтар жұмыс істемейді, қайыр садақа есебінен күн көреді. Сол себепті кейде оларды «бхикшу» қайыршы деп те атайды. Будда дінінің ағымдары мен секталарының кәделері мен монастырлық құрылысы әр түрлі және олар тараған елдерде монастырлар өте көп болды. Будда дінінде шіркеулер бір-біріне бағынбайды, әр елде өз шіркеуі бар және ол өзінің мәртебелі басшысын ғана мойындайды. Тибет елінде тараған ламаизм дінінде оны далай-лама деп атайды, ал оның көмекшісін панчен-лама дейді. Будда дінінде хубилгандарға табыну салты да кең тараған. Әдетте өкімет басшылары хубилғандар қатарына қосылғандардан. жүктеу/скачать 77,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|