«бухгалтерлік саладағы іт» ПӘнінің ОҚУ Әдістемелік кешені
Лекцияда пайдаланылған слайдтар
жүктеу/скачать 1,19 Mb.
|
УМК УиА-19-1 Бух.саладағы ІТ
- Бұл бет үшін навигация:
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
- Лекция 7. Ақша қаражаттары және есеп беретін тұлғалармен еңбекақы есебі Еңбекақы шоты бойынша операциялар есебі
- Қарастырылатын негізгі сөздер
| Лекцияда пайдаланылған слайдтар:
1. «1С: Бухгалтерия» бағдарламасында «Есептеу ведомосы» 2. «1С: Бухгалтерия» бағдарламасында есептеу-төлем ведомосі 3. «1С: Бухгалтерия» бағдарламасында «Ұсталымдар ведомосі» Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1.Таттибаев К.М. 1С: Бухгалтерия с МСФО для Казахстана –Учебно-практическое пособие,.-Алматы: ТОО «Издательство: Экономика», 2011 г. 110 стр. 2.Бралиева Н.Б., Тимошенко В.Ф., Гагарина Н.Л. “Информационные системы в бизнесе”. Алматы, 2012 г. 3. Чистов Д.В. Основы компьютерной бухгалтерии. Учебный практикум по ведению бухгалтерского учета в программе “1С: Бухгалтерия”.-М.: Компьютер пресс, 2012 4. Руководство пользователя по программе “1С: Бухгалтерия”8.2. – М.: Компьютер пресс, 2011 5. “1С: Бухгалтерия 8.2” Руководство по ведению учета. М.: Фирма “1С”, 2011г. Лекция 7. Ақша қаражаттары және есеп беретін тұлғалармен еңбекақы есебі Еңбекақы шоты бойынша операциялар есебі Кассалық операциялар есебі 3. Есеп беретін тұлғалармен еңбекақы есебі Лекцияның мақсаты: Кәсіпорынның «1С: Бухгалтерия» бағдарламасында кассалық операцияларымен және банктің есеп шоттарындағы ақша қаражаттарының қозғалыстарын есепке алу тәртібімен таныстыру. Қарастырылатын негізгі сөздер: ақша қаражаттары, төлем тапсырмасы, несиелер, кассалық түсім, контрагент, банктік шот, қолма –қол ақша, есеп беретін тұлға, кассалық кітап, аванстық есеп беру. 1. Кез-келген шаруащылық қызметі процесінде активтердің ең өтімді бөлігі ретінде ақша қаражаттарының алатын орны ерекше. ҚР-да ақша қаражаттары –теңге – банк меншігінде ашылған еңбекақы шоттарында сақталады және ұйым қызмет көрсететін банкті өзі таңдайды. Ал банктік шотта бос ақша қаражаттары мен әртүрлі түсімдер жинақталады: өнімді өткізуден, қызметтер көрсетуден түсетін түсім, аванстық төлемдер, банктен алынатын ссудалар, кассалық түсім және т.б. Ал банктік шотта барлық төлем түрлері жүргізіледі: тауарлы –материалдық қорлар жеткізуге, мен қорларға жарналар, несиелерді қайтару, еңбекақы төлеу үшін қолма-қол ақша беру және т.б. Төлемдерді рәсімдеу үшін конфигурацияға төмендегі төлем құжаттары енгізілген: төлем тапсырмасы валютаны аударуға арыз валютанысатуға арыз барлық төлем құжаттары «Төлем құжаттары» деп аталатын журналға топтастырылады (бағдарламаның бас менюінің «Журналдар» менюіндегі «Төлем тапсырмасы» пункті). Аталған құжаттар ұйымның жағдайын өзгертпейді деген бухгалтерлік жазбаларды қалыптастырмайды және бухгалтерлік есеп шоттарда көрініс таппайды. Ал банктік шотқа ақша қаражаттарын түсіру немесе есептен шығару туралы ақпаратты бухгалтерлік есеп шоттарда көрсету үшін типтік конфигурацияда « » пункті арналған. Төлем тапсырмасы – ұйымның банкке өзінің ағамдағы шотынансәйкес соманы салушының ашқан шотына аудару туралы бұйрық. Ұйым – төлеуші банкке бекітілген үлгідегі бланкіге тапсырманы ұсынады. Төлем тапсырмасында валютаның мерзімі,яғни төлемжасауы тиіс мерзім көрсетіледі. Бұл мерзім төлем тапсырмасын жазу мерзімін болады. «Төлем тапсырмасы» құжатын төмендігі әдістер арқылы қалыптастыруға болады: «Құжаттар» менюіндегі «Төлем тапсырмасы» пункті «Құжаттар» менюіндегі «Төлем құжаттары» пунктінің «Жаңа» бұйрығы Құжат нысанын төлемдегі тәртіппен толтыру керек: Ақша қаражаттарын ұйым мен оның еңбекақы шотын таңдау. Ұйым туралы негізгі міндеттемелерді толтыру кезінде негізгі болып таңдалған еңбекақы шоты құжатпен (поумолчанию) қолданылады. Егер ақшаны екінші (үшінші және т.б) еңбекақы шотынан аудару керек болғанда, онда «ақша қаражаттары» ағымынан еңбекақы шотын таңдау қажет. Төлем тапсырмасының номерін көрсету Күнтізбекөмегімен төлем тапсырмасының датасын таңдау «контрагент» ағымынан «Алушы»(получатель) деректемесін таңдау арқылы толтыру. Егер ақша алушы жоқ болса, онда ол туралы ақпаратты төлем тапсырмасын жазу барысында толтыруға болады. Алушының «Еңбекақы шоты» және «негіз» (основание) деректемелері алушының негізі ретінде таңдалған мәндерімен толтырылады, бірақ оны өзгертуге де болады. Аударылуы тиіс соманы көрсету («Сумма» деректемесі) Егер қосылған құн салығы салынатын тауарлы-материалдық қорлар, жұмысшылар мен қызметкерлер үшінтөлем жасалып жатса, онда қосылған құн салығы мөлшерін көрсету қажет. қосылған құн салығысыз төлемдер үшін бұл дерекетемелер толық тез болуы керек. Қосылған құн салығы мөлшерін таңдағанда қосылған құн салығы еңбекақысы автоматты түрде есептеледі, бірақ оны өзгертуге болады. Төлемдердің мақсатын (назначение) көрсету қажет. «Төлем мақсаты » (назначение платежа) өрісінде не үшін жәнеқандай құжаттар негізінде төлем жасалып жатқаны туралы ақпарат жазылады. Дереектерді тазарту үшін енгізу өрісінің оң жағында орналасқан «Х» түймесін басу қажет. Сәйкес ақпараттан төлем мақсатының кодын таңдау. Егер төлем бюджетке жасалып жатса, сәйкес ақпараттан бюджеттегі жіктеме кодын таңдау. ? Тауарды (қызметті) ашу үшін мерзімін көрсету. Егер төлем делдал-банк арқылы жүргізілсе, делдал- банкті көсету. Төлем тапсырмасын валютаның мерзімін көрсету. Егер құжатта 1 параққа сыйуы міндетті 2 данада шығару керек болса, «1 парақ,2 бет» белгісін орналастыру керек. Енгізу нысанын толтырғаннан кейін төлем тапсырмасын басып шығару(«Банк» түймесі), анықтау ( ОК түймесі) Алғашқы банктік шот бойынша. Қызмет көрсететін банктегі ұйымның ақша қаражатарының қорғанысы мен қалдығы туралы есеп үшін «1С:Бухгалтерия» төмендегі баланстық шоттар қолданылады:1010, 1020, 1030, 1040, 1050, 1060. Алғашқы банк шот бойынша ақша қаражаттарының түсімі немесе есептен шығуы бойынша операцияларды бухгалтерлік есепте көрсету үшін типтік конфигурацияда « » қызметі арналған. Құжатты төмендегі әдістер арқылы шығаруға болады: «Құжаттар» менюіндегі «Алғашқы банк шоттан көшірме» пункті. «Журналдар» менюіндегі «банк» пунктінің «Жаңа» бұйрығы Енгізу нысанының жоғарғы жағында көшірменің номері мен датаны көрсетеді. По умолчанию пункт ұйым туралы мәліметтерді енгізгенде болып таңдалған еңбекақы шотын пайдаланады. «Төлем құжаттары бойынша іріктеу» қызметін пайдаланып, сілтеме жасаған ыңғайырақ. Ол «Төлем құжаты» журналын ашады. Таңдалған құжат негізінде көшірме қатары толтырылады. Көшірме көрсеткіштерге еңбекақы шоты бойынша ақша қаражаттарын және немесе есептен шығару бойынша еңбекақы шоты бойынша әобір оперция немесе қаржы құжаттарының кестелік бөлігінде және қатар ретінде көрініс табады. Кестелік бөліктің дерекетемелерін қарастырады. «Қозғалыс түрі» деректемелерінің мәні сәйкес анықтамалықтан таңдалады және корреспонденттік топты по умолчанию аланады, сондай-ақ өңделіп жатқан еңбекақы шотының карточкада көрсетліген анықталатын есеп шоттың объективтілігі таңдалады. Егер таңдалған анықтамалақтың элементі үшін шот көрсетілген болса, онда ол автоматты түрде «корреспонденттік шот» дерекетемсіне түседі. Құжат болған жағдайда толтырылған мәнді өзгертуге болады. «Төлем мақсаты (назначения)» деректемсі- бұл көшірме қатары бойынша қалыптасатын бухгалтерлік проводканың мазмұны. «Корреспонденттік шот» деректемесі корреспонденттік шотты енгізуге арналған. «Субконто 1», «Субконто2», «Субконто 3» дерекетемсі таңдалған корреспонденттік шот бойынша аналитикалық есеп жүргізетін субконто түрлерінің атауын автоматты түрде толтыру. Бұл деректемелерді енгізгеннен кейін өзгертуге болады. «Кіріс» және «Шығыс» деректемелері – бұл алынатын немесе төленетін енгізуге арналған. Көшірменің әрбір қатары үшін бұл дерекетемінің тең біреуі толтырылады. Көшірме нысанының төменгі жағында анықтама түрінде еңбекақы шотының Дебет (түскені) және Кредит (есептен шығарылған) бойынша айналымдар көрсетіледі. 2. Кассалық операциялар деп – қолма-қол ақшаларды қабылдау, анықтау және жұмсауына байланысты оперцияларды айтамыз. Қолма –қол ақшамен еңбекақы жүзеге асыру үшін әрбір ұйымның кассасы және белгіленген нысанда кассалық кітабы жүргізілуі тиіс. Қолма-қол ақшамен касалық оперциялар есебі үшін «1С: Бухгалтерия» бағдарламасында 1010 «Кассадағы ақша қаражаттары» шоты қолданылады. Кіріс кассалық ордері. Шот кассасына қолма-қол ақшаны қабылдау бас бухгалтердің немесе ұйым басшысының жазбаша бұйрығымен бекітілген өкілетті тұлғаның қолы қойған кіріс кассалық ордері арқылы жүргізіледі. Ұйым кассасына қолма-қол ақша қаражаттары келіп түсуі операцияның автоматты түрде рәсімдеу үшін «1С: Бухгалтерия» бағдарламасында «Кіріс кассалық ордері» құжаты арналған. Кассалық оперцияларды жүргізу тәртібіне сәйкес кіріс кассалық ордері юухгалтерия бөлімінде толтырылуы және кассаға қолма-қол ақша қаражаттары қайтару үшін беріледі. Осы себептен кіріс кассалық ордері құжатын 2 рет іс-әрекет жасалады: біріншісі, оны толтырып сақтап, баспаға шығарады, содан кейін жұмыс күнінің соңында және келесі күн басында кассир есебін алғаннан кейін ол бойынша бухгалтер жазбаларында қабылданады. Құжатты 2 әдіспен ашуға болады: «Құжаттар » менюіндегі «Кіріс кассалық орлер» пункті «Журналдар» менюіндегі «Касса» пунктінің «Жаңа» бұйрығы Кіріс кассалық ордер көшірмесі үшін құжаттың экрандық нысаны толтырылады. Ең алдымен операция жасалатын касса орнату қажет. «Қорғаныс түрі деректемесі анықтамалықтан таңдалған ақша қаражаттары қозғаласының түрімен толтырылады. «Қозғалыс түрі» деректемесін таңдағанда құжаттың басқа деректемелері анықтамалықтағы мәндермен автоматты түрде толтырылады. «Корреспонденттік шот» деректемелер тобында шоттар жоспарын таңдаған шот және таңдалған объектісі (субконта) көрсетілу қажет, онда дебеті бойынша 1010 шоты корреспонделеді. «Қабылданды» (принято от) дерекетмесінде ақша қаражаттары қабылданып жатқан тұлғаның деректемесі көрсетіледі. «Негіз» (основания) текстілік деректемелігінде кассаға ақшаны кірістірудің негізі көрсетіледі, мысалы «8 бойынша жөнелтілген тауарлар үшін төлем». «Сомасы» (сумма) деректемесінде кассаға кірістеліп жатқан ақша қаражаттары еңбекақысы көрсетіледі. «Қосылған құн салығы мөлшері» және «Қосылған құн салығы» деректемесі құжаттың баспалық нысанында қосылған құн салығы есептеп көрсетуге арналған. Қосылған құн салығы сомасы құжаттың баспалық нысанында «тескт ҚҚС көрсету» √ белгісі қосулы тұрғанда ғана көрсетіледі. Қосылған құн салығы бойынша бухгалтерлік проводкалар қалыптаспайды. Енгізу нысанының деректемесін толтырғаннан кейін «баспаға» түймесін басады, кіріс кассалық ордер болып шығарып, оның жасалу дұрыстығын тексеру керек. Құжатты қалыптастыру негізінде автоматты түрде 1010 шотының Дебеті және құжат нысанында таңдалған шот Кредиті бойынша операция мен оның бухгалтерлік жазба қалыптасады. Шығыс кассалық ордері. Ұйым кассасынан қолма-қол ақшаларды беру шығыс кассалық және басқа да талапқа сай толтырылған құжаттар (төлем ведомосы, еңбекақы төлем ведомосы, ақша беруге арыз, шот және т.б) негізінде беріледі және шығыс кассалық ордері деректемелерін ауыстыратын арнайыштаты қойылады. Құжатты төмендегі әдістермен қалыптастыруға болады: «Құжаттар » менюіндегі «шығыс кассалық ордер» пункті «Журналдар» менюіндегі «Касса» пунктінің «Жаңа» бұйрығы Шығыс кассалық рәсімдеу үшін құжаттың экрандық нысанын төмендегі тәртіппен толтыру керек: Операция орныдалуы тиіс кассаны орнату керек; 2. «Қорғаныс түрі деректемесі анықтамалықтан таңдалған ақша қаражаттары қозғаласының түрімен толтырылады. «Қозғалыс түрі» деректемесін таңдағанда құжаттың басқа деректемелері анықтамалықтағы мәндермен автоматты түрде толтырылады. 3. «Корреспонденттік шот» деректемелер тобында шоттар жоспарын таңдаған шот ждәне объектісін көрсету қажет, онда кредиті бойынша 1010 шоты корреспонделеі. 4. «берілсің» (выдать) деректемесінің мәнін толтыру 5. «негіз» (основание) текстілік дерекетемсінде кассадан ақша қаражат қандай негізде беріліп жатқандығы көрсетіледі. 6. егер құжатта құжаттар болса, « » ( ) дерекетмесін таңдау 7. «құжат бойынша» (по документу) деректемесін толтыру. Өрісте ақша қаражаттарын алушының жеке куәлік немесе куәландаратын құжат мәліметтерін көрсету керек. 8. кассадан берілетін ақша қаражаттары көрсету. «Шығыс кассалық ордері» құжатын қалыптастыру негізінде бухгалтерлік проводка беру керек. Сонымен бірге егер кассалық шығыстар бойынша бұл проводкалар басқа құжаттар негізінде немесе қолмен енгізілген болса, онда ол бойынша жазбаша қалаптастырмайды. Енгізу нысанының деректемесінтолтырғаннан кейін «Баспа » түймесін басып, шығыс кассалық ордер басып шығыраып, оның жасалу дұрыстығын тексеру керек. Кассалық кітап. Ұйымның барлық қолма-қол ақшасының кіріс мен шығысы кассалық кітабын есепке алынады. Жұмыс күнінің соңында кассир касса есебін 2 данада жасайды, оның 1 датасын кіріс кассалық ордері және шығыс кассалық ордері мен жәнеқұжаттармен бірге бухгалтерге өткізеді, ал екіншісіне қол қойғаннан кейін өзіне қалдырады. Есепті кезең ішінде жасалған кассир есептері берілген тәртіппен енгізіледі. Кассир есебін құжаттау үшін типтік конфигурацияда «Кассалық кітап» құжаты арналған. Есеп беруді құжаттау үшін «есеп берулер»(отчеты) менюіндегі «Кассалық кітап» пунктін таңдап, енгізу нысананда есеп беруді қалыптастыру есепті кезеңін көрсету қажет. Типтік конфигурацияда кассалық есеп беру ақпараттың базаға енгізілуі. «кіріс кассалық ордер», «шығыс кассалық ордер», «еңбекақыны төлеу» құжаты негізінде қалыптасады. Кассалық кітап осы құжаттар бойынша жасалған проводкалар, сондай-ақ қолмен енгізлген немесе басқа да құжаттар негізінде жасалған бухгалтерлік жазбалар арқылы құрылады. Белгіленген тәртіп бойынша әрбір кассалық күн үшін кассаның кітаптарының жеке () парағы рәсімделеді. 3. Есеп беретін тұлға болып – ұйымның алдағы әкімшілі- шаруашылық іс-сапар шығыны авнспен қолма-қол ақша алған жұмысшылары саналады. Сонымен бірге есеп беретін тұлғалар ұйымдармен еңбек қатысушылары болуы тиіс. «1С:Бухгалтерия» бағдарламасында есеп беретін тұлғалармен есеп айырысу есебі мынадай баланстың шоттарында жүргізіледі: 1251; «Есеп беретін тұлғаның қысқа мерзімді қарызы» 2151; «Есеп беретін тұлғаның ұзақ мерзімді қарызы» Кассадан қолма-қол ақшаларын беру бойынша операцияларды немесе есепте көрсету үшін немесе артық шығыстардың орнын толтыруға типтік конфигурацияда «шығыс кассалық ордері» құжаты қолданылады. Шығыстың мұқтаждықтарына немесе іс-сапар шығындарына алынған есеп беретін салалар бойынша қызметтердің пайдаланылмаған ақша қаражаттарын қайтару «Кіріс кассалық ордері» құжаты арқылы жүргізіледі. Аванстық есеп беру ақнықтамалықтардың базаға аванстық есеп беруді енгізу үшін «Аванстық есеп беру» құжаты арналған. Құжат бойынша бухгалтерлік проводка қалыптасады және оның белгіленген үлгідегі нысаны бар. Құжатты төмендегі әдістер арқылы қалыптастыруға болады: «Құжаттар » менюіндегі «Аванстық есеп беру» пункті «Журналдар» менюіндегі «Аванстық есеп беру» пунктінің «Жаңа» бұйрығы «Аванстық есеп беру» құжаты екі (екі бетте) толтырылады. Бірінші , «Жалпы» закладкасында аванстық есеп берудің лицевая бетіндегі ақпарат көрсетіледі. Екінші , «Шетегі» бөлігінде , аванстық есеп берудің артқы бетіндегі сәйкес ақпаратпен толтырылады. «Қызметкер» деректемесі «Қызметкерлер» анықтамалығынан талдау арқылы толтырылады. Егер аванстық есеп беру алынған анықтамалығының шығыстауы туралы болса, онда «Аванстық мақсаты» дерекетрінде аванс қандай мақсатқа жұмсалғаны көрсетіледі. «Жалпы» закладкасында, сондай-ақ берілген аванс сомасы мен аванстық есеп беруге тіркелген дәлелдеуші ( ) құжаттар саны көрсетіледі. Егер есеп беретін тұлғамен бұрыңғы аванстық есеп беру бойынша есеп аударулар толық аяқталмаса, онда бұрынғы авнстық есеп беру бойынша қарыз немесе артық шығын сомасы көрсетіледі. Оны қолмен немесе «Көрсету»(показать) түймесі арқылы енгізуге болады. «Кесте бөлігі» закладкасы құжаттың кестелік бөлігіне мәліметтерді енгізуге мүмкіндік береді. Онда төмендегілер көрсетілуі қажет: - мерзім немесе шығындардың жасау мерзімінің интервалын; - корреспонденттік шот пен аналитикалық есеп объектілерін таңдау; - көрсетілген мақсатқа ұсынылған айқындауыш құжаттар немесе еңбекақы (тәуліктік) бойынша шығындардың жалпы есебін көрсету. - шығындардың мақсаты (кімге, не үшін және қандай құжат бойынша) Аванстық есеп беруді басып шығыру үшін құжат нысананда «Басып» (печать) түймесі басылады. Толтырылған нысанды сақтап, ол бойынша жазбаларды қалыптастыру керек («ОК») түймесі. Құжатты қалыптастырғанда, кестелік бөлігінің әрбір қатары бойынша 1251 және 2151 шотының кредиті және шығындар есептен шығатын сәйкестігіне дебеті бойынша бухгалтерлік жазу беріледі. жүктеу/скачать 1,19 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|