«бухгалтерлік саладағы іт» ПӘнінің ОҚУ Әдістемелік кешені


Лекцияда пайдаланылатын слайдтар



жүктеу/скачать 1,19 Mb.
бет31/58
Дата07.12.2022
өлшемі1,19 Mb.
#161729
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   58
Байланысты:
УМК УиА-19-1 Бух.саладағы ІТ

Лекцияда пайдаланылатын слайдтар:
1.Есеп айырысу – төлемдік ведомості
2.Есеп беруге берілген ақша қаражаттарының ведомості
3.Материалдық есеп
4.Алынған шот – фактураларды тіркеу журналы


Пайдаланылатын әдебиеттер тізімі:
1.Таттибаев К.М. 1С: Бухгалтерия с МСФО для Казахстана –Учебно-практическое пособие,.-Алматы: ТОО «Издательство: Экономика», 2011 г. 110 стр.
2.Бралиева Н.Б., Тимошенко В.Ф., Гагарина Н.Л. “Информационные системы в бизнесе”. Алматы, 2012 г.
3. Чистов Д.В. Основы компьютерной бухгалтерии. Учебный практикум по ведению бухгалтерского учета в программе “1С: Бухгалтерия”.-М.: Компьютер пресс, 2012
4. Руководство пользователя по программе “1С: Бухгалтерия”8.2. – М.: Компьютер пресс, 2011
5. “1С: Бухгалтерия 8.2” Руководство по ведению учета. М.: Фирма “1С”, 2011г.


Лекция 14-15. Стандартты есептер

  1. Стандартты есептермен жұмыс жасау

  2. Айналымды – қалдықтық ведомость

  3. Жиынтық проводкалар

  4. Шахматка

  5. Шот бойынша айналымды – қалдықтық ведомость

  6. Шоттар айналымдары (Бас кітап)

  7. Шот бойынша журнал – ордер және ведомость

  8. Шоттар талдауы

  9. Шоттар карточкасы

  10. Диаграмма



Лекцияның мақсаты: Ұйымдардың стандартты есептер кез келген бухгалтерлік есептің бөлімдері бойынша қорытынды мәліметтерді алу үшін қолданылуының тәртібімен таныстыру.


Қарастырылатын негізгі сөздер: стандартты есептер, айналымды – қалдықтық ведомосі, жиынтық проводкалар, шахматка, шоттар айналымдары, Бас кітап, журнал – ордер, шоттар карточкасы, диаграмма.


1.»1С: Бухгалтерия» бағдарламасында әр түрлі қимадағы бухгалтерлік проводкалар бойынша мәліметтер алу үшін арналған стандартты есептер жиынтығы бар.
Стандартты есептер нақты шоттардың жиыны мен белгілеріне (субшоттың болуы, аналитикалық, сандық және валюталық есептердің жөндеуі) тәуелсіз кез келген шот жоспарымен жұмыс жасауға есептелген. Стандартты есептер кез келген бухгалтерлік есептің бөлімдері бойынша қорытынды немесе егжей тегжей мәліметтерді алу үшін қолданылады. Олар мынадай сөздермен, «Шот», «Субконто», «Валюта» т.б. байланысты.
Стандартты есептер программаның бас менюіндегі «Есептер» менюінен шақырылады. Есепті шақырған уақытта экранда есептің қалпына келтіру параметрлері диалогы ашылады. Онда есеп құрамына кіретін мәліметтер құрамын анықтайтын параметрлердің мәнін белгілеу керек.
Көбіне жиі пайдаланылатын есептерді құралдар панелі түймесінің көмегімен шақыру қолайлы.
Шоттар жоспарындағы барлық шоттар бойынша мәліметтерді беретін есептер үшін – «Айналымды – сальдолық ведомость», «Шахматка» және «Жиынтық провадкалар» - түймені басу есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогын ашпай – ақ есепті қалыптастыруға мүмкіндік береді. Басқа стандартты есептер үшін түймені басу есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогын ашады.
Қажетті параметрлер көрсетілгеннен кейін есепті қалыптастыру үшін «Қалыптастыру» немесе «ОК» түймесін басу қажет. Қалыптастырылған есеп сосын басып шығыаруға болатын кестелік құжат түрінде ашылады.
«ОК» түймесін қолдану кезінде есепті қалыптастырғаннан кейін есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогы терезесі жабылады.
«Қалыптастыру» түймесін пайдалану кезінде есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогтық терезесі ашық қалады, ол қалпына келтіру параметрлерін өзгертіп есепті қайта қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Есепті қалыптастырудан бас тарту және есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогтық терезесін жабу үшін «Жабу» түймесін басу немесе терезені жабудың стадартты әдісін қолдану керек.
Барлық есептердерде бухгалтерлік есептің мәліметтері берілетін кезеңді көрсету қажет. Кезең есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогының сәйкес деректемелерін енгізу қажет бастапқы және соңғы датасымен белгіленеді.
Жиі пайдаланылатын кезеңдерді (ай, квартал, жарты жылдық) кезеңді ендіру үшін деректеменің жанында орналасқан түйменің көмегімен шақырылатын арнайы диалогта көрсеткен қолайлы.
Есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогын ашқан кезде есепті қалыптастырудың кезеңі ретінде жүйенің қалпына келтіру параметрлері режиміндегі (программаның бас менюіндегі «Сервистер» менюінің «Параметрлер» пункті) «Бухгалтерлік қорытындылар» белгісінде көрсетілген кезең автоматты түрде қалыптасады. Бұл кезең «Айналымды – сальдолық ведомості», «Шахматка» және «Жиынтық проводкалар» есебін құрған кезде, егер есептер құралдар панелінің түймесін басу арқы шақырылатын болса қолданылады.
Жұмыс қолайлы болу үшін параметрлер жүйесінде басқаларға қарағанда көп қолдануды жоспарлайтын бухгалтерлік қорытындылардың кезеңін белгілейді. Мысалы, жылдық бухгалтерлік есептемені дайындаған немесе жыл бойындағы салық есептеулерін жасаған кезде осы кезеңді жүйенің параметрлерінде белгілеген және келесі кезде де кезеңді көрсетуге уақыт жібермей есепті қалыптастырған дұрыс.
Есепің параметрлерін қалпына келтіру диалогы сыртқы түрі бойынша әртүрлі стандартты есептер үшін ерекше болады. Алайда, осы диалогпен жұмыс жасау уақытында бірқатар ортақ тәсілдер ұолданылады, олар туралы төменде айтылады.
Есептің параметрлерін қалпына келтіру кезінде көбіне бухгалтерлік есептің шотын көрсету, субконто түрін немесе нақты субконтоны (аналитикалық есеп объектісі) таңдау, сондай – егер валюталық шот таңдалса, онда есепті құрудың валютасын көрсету талап етіледі.
Бухгалтерлік есеп шотын клавиатурадан шоттын кодын таңдау немесе оны шот жоспарынан таңдау арқылы көрсетуге болады, ол үшін Ғ4 клавишін немесе шотты енгізу өрісінің оң жағындағы --- түймесін қолдануға болады.
Көбіне есептің парамаетрлерін қалпына келтіру диалогында бір параметрді енгізген уақытта басқа параметрлердің мәндері автоматты түрде толтырылады. Мысалы, егер есепті қалыптастыру үшін аналитикалық есептің объектілерін көрсету қажет болса, онда шотты таңдағаннан кейін осы шоттық субконтосының түрі есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогындағы сәйкес деректемелерге автоматты түрде қойылады. Шот кодын клавиатурадан енгізген кезде басқа параметрлердің автоматты түрде толтырылуы диалогтың келесі өрісіне өткеннен кейін ғана жүргізіледі, мысалы, Enter клавишінің көмегімен.
Мәндері тек қана тізімнен таңдау арқылы қойлатын параметрлер үшін (таңдау түймесін басу арқылы) кей кезде параметрлердің мәндерін тазарту қажеттілігі болады. Ол үшін есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогында мәнді енгізу өрісінің жанында «Х» түймесі болуы мүмкін, оны басқан кезде енгізу өрісі тазартылады.
Сонымен қатар мұндай мәндерді тазарту үшін программаның бас менюінің «Қызмет ету» менюіндегі «Мәнді тазарту» пунктін немесе Shift + Ғ4 клавишін қолдануға болады.
Есепті қалыптастыру параметрлерінің жиынтығын келесі қолдану үшін сақтауға болады. Ол үшін программаның бас менюіндегі «Іс әрекет» менюінің «Қалпына келтіруді сақтау»пунктін таңдау немесе есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогының құралдар панелінде орналасқан --- түймесін басу керек және есептің параметрлерін қалпына келтіру сақталатын атауын көрсету керек.
Нәтижесінде, егер аналитикалық есепті алу қажеттілігі туындаса, қалпына келтіру параметрлерін жаңадан енгізбей-ақ программаның бас менюіндегі «Іс әрекет» менюінің «Қалпына келтіруді ашу» пунктін таңдау немесе --- түймесін басу керек және берілген есептің бұрын сақталған параметрлерін таңдау қажет. Бұл мүмкіндікпен көбіне жиі қолданылатын есептерді алу үшін пайдаланған қолайлы.
«Айналымды – қалдықтық ведомость», «Шоттар талдауы», «Субконто бойынша шоттар талдауы» есептерінің диалогтарында «Қалпына келтіру» түймесі бар, оны шерткен кезде субшоттар мен субконто бойынша қорытынды нәтижелерді қалпына келтіру диалогы ашылады.
Диалог кестесінде субшоттар мен субконто бойынша қорытындылар шығарылатын есептер үшін шоттар көрсетіледі. Көрсетілген шоттар бойынша қорытынды нәтижелер осы қалпына келтіруге байланысты қандай есепте қалпына келтіру жасалғанына тәуелсіз, барлық аталған есептерде жүргізіледі.
Кестенің «Шот» бағанасында шот номері көрсетіледі.
Кестеге жаңа шот қосу үшін --- түймесін басамыз, сосын шоттар тізімінен субшоттар мен субконто бойынша қорытындыларды алғыңыз келетін шотты таңдаңыз.
--- түймесі кестеден қалпына келтіру жолын (шот немесе субшот) жою үшін арналған.
«Субшот» бағанасында субшоттар бойынша қорытындылар нәтижелерді қалпына келтіру, ал «Субконто» бағанасында субконто бойынша бейнеленеді. «Х» субшоттар бойынша қорытындыны айналдыруды, «-» айналдырмау дегенді білдіреді.
--- түймесі бойынша кестенің ағымдағы ұяшығын қалпына кетіру параметрлерін өзгертуге болады, сондай-ақ бұл түймені басу Enter пернесін немесе кестенің берілген ұяшығын 2 рет шертумен тең болады. «Субшот» бағанасында --- түймесін басу тек қана субшоты бар шоттар үшін «Х» белгісін алып тастауға немесе белгілеуге алып келеді. Егер шоттың субшоты болмаса, «-» белгісін өзгерту мүмкін емес.
«Субконто» бағанасында «Х» белгісі орналасқан ұяшықтағы --- түймесін басу шоттын субконтосын қалпына келтіру диалогын ашады.
Қорытынды нәтижелер жүзеге асырылатын субконто үшін жалаушалар қосулы болады. Қорытынды нәтижелер керек емес субконтолар үшін жалаушаларды алып тастауға болады.
1С: Бухгалтерия есептер жүйесінің қолайы мүмкіндіктерінің бірі есептерді бөлшектеу (ажырату) мүмкіндігі болып табылады. Есептерді бөлшектеу қалыптасқан есепті көру кезінде есептің ұяшығына 2 рет шерту арқылы шақырылады.
1С: Бухгалтерия конфигурациясының стандартты есептері берілген есепті бөлшектеу арқылы бір есептің негізінде басқасын қалыптастыруға мүмкіндік беретін жалпы жүйені көрсетеді. Бөлшектеудің ең соңғы деңгейі кезінде операциялардың нақты проводкаларына өту жүргізіледі.
Қалыптастырылған есептің жоғары жағындағы бөлігінде екі өріс орналасады: «Жаңарту» және «Қалпына келтіру». Бұл осы терезеде есепті жаңадан қалыптастыруға мүмкіндік беретін есептің арнайы саласы болып табылады.
«Жаңарту» өрісіндегі ажыратуларды шақырған кезде есеп бастапқыда құрылған параметрлермен есеп қалыптасады. Егер есеп бастапқы құрылған кезеңнен кейін ақпараттық базаға жаңа ақпарат енгізілсе, онда бұл жаңартылған есепте көрініс табады.
«Қалпына келтіру» өрісіндегі ажыратуларды шақырған уақытта есептің параметрлерін қалпына келтіру диалогы ашылады, онда жеке параметрлерді өзгертуге және есепті қайта қалыптастыруға болады.
2.Айналымды – қалдықтық ведомостқа әрбір шотқа кезең басы мен аяғындағы қалдықтар және осы кезеңдегі дебет пен кредит бойынша айналым туралы мәліметтер кіреді. Бұ есеп бухгалтерлік практикада көбіне жиі қолданылатын есептердің бірі болып табылады.
Осы ведомосттың нәтижесі үшін программаның бас менюінің «Есептер» менюіндегі «Айналымды – қалдықтық ведомость» пунктін таңдаңыз.
«Айналымды – қалдықтық ведомость» пунктін таңдаған кезде экранда айналымды – қалдықтық ведомосттың параметрлерін қалпына келтіру диалогы ашылады. Оның 2 закладкасы бар: «Параметрлер» және «Айқарма қалдық».
«Параметрлер» закладкасында мыналарды көрсету керек:

  • Айналымды – қалдықтық ведомостты қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есептің бөлімшелері бойынша ведомость құру («Шоттар және субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленбеген, ал «Бөлімшелер бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) немесе шоттар мен субшоттардағы айналымдар және қалдықтарды қосымша көрсету («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген);

  • Шоттар үшін валюталық есептің белгісімен тек теңгедегі қалдықтар мен айналымдарды («Валюталар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленбеген) немесе әрбір валюта бойынша жеке қосымша көрсету («Валюта бойынша мәліметтер жалаушасы белгілеген). Бірінші жағдайда ведомость жолында валюталық сомалардың жалпы теңгелік эквиваленті көрінеді, екіншіде – валютадағы мәліметтер қосымша көрсетіледі;

  • Айқарма қалдықты қалыптастыру (айқарма қалдық қалыптасатын есептердің параметрлерін қалпына келтіру «Айқарма қалдық» бөлімшесінде бейнеледі);

  • Баланстан тыс шоттар бойынша мәліметтер қалыптастыру.

«Қалпына келтіру» түймесі бойынша субшот пен субконто бойынша қорытынды нәтижелердің қалпына келтіру диалогы ашылады.
Ведомомсть көрсетілген кезеңде нолдік қалдық немесе айналымдары бар әрбір шот және субшот үшін шығарылатын:

  • Шот және субшот коды;

  • Кезең басындағы қалдық;

  • Шоттық дебеті мен кредиті бойынша кезеңдегі айналымдар;

  • Кезең аяғындағы қалдықтан тұрады.

Валюталық есеп жүргізілетін шоттар үшін айналымды – қалдықтық ведомостта әрбір валюта бойынша жеке жолдар шығарылуы мүмкін (егер есептің параметрлерін қалпына келтіруде «Валюта бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленсе). Бұл жолдарда «Шот» бағанасында шоттық атауынан басқа валютаның қысқа атауы көрсетіледі, ал олардағы сома валюталарда да, теңгелік эквивалентте де көрінеді.
Валютаның төменгі жолында барлық шоттар бойынша қалдық және айналым бойынша қорытынды шығарылады.
Ведомостты қараған кезде сізді қызықтыратын шот бойынша көрсеткіштер туралы толық мәліметтерді алуға болады. Тышқанның бағыты --- түрде шықса, Enter пернесін басу немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы осы тұрғыда шот белгіленген курсор бойынша мәліметтер бөлшектенуін сұратуға болады. Экранға меню шығарылады. Онда сізді нақты қандай есеп қызықтыратынын таңдауыңыз керек:

  • Шот карточкасы;

  • Шот бойынша ведомость;

  • Шот талдауы;

  • Проводкалар бойынша есеп;

  • Шоттың айналымдары (бас кітап)

  • Шот бойынша журнал – ордер (ведомость).

«Айқарма қалдық» закладкасында қалдық бойынша қалыптасатын шотты таңдау және бұл шоттар үшін параметрлерді қалпына келтіру керек. Айқарма қалдықты қалыптастырудың ережелері кестеде беріледі.
«Шот» бағанында айқарма қалдық бойынша қалыптасатын шот коды бейнеленеді. Шотты шоттар тізіміне қосу үшін --- түймесін басу керек. Осы түйме бойынша шотты таңдауға болатын шоттар жоспары ашылады.
--- түймесі бойынша ағымдағы кесте жолын қалпына келтіру параметрлерін өзгертуге болады.
--- түймесі кестеден қалпына келтіру жолын жою үшін арналған.
«Субшоттар» бағанасында айқарма қалдықтың субшоты бойынша қалыптастырудың белгісі белгіленеді: «Х» - айналдыру, «-» айналдырмау.
«Субконто» бағанасында қалдық қалыптасатын белгі аналитика бойынша белгіленеді: «Х» - айналдыру, «-» - айналдырмау.
Егер шот тобын таңдаса, онда оған тек субшот бойынша айқарма қалдық қалыптастыруға болады (аналитикала бойынша шоттар тобының қалдығы үшін айналдырылмайды, сондықтан «Субконто» бағанасында автоматты түрде «-» белгісі белгіленеді). Қалдық субшоттар бойынша айқарма болуы үшін, «Субшоттар» бағанасында тышқанмен «Х» белгісін қою керек.
Егер топ болып табылмайтын шот таңдалса, ол бойынша субшоттар бойынша айқарма қалдық қалыптастырудың қалпына келтіру автоматты түрде жабылады («Субшот» бағанасындағы «-» белгісі). Егер бұл шотпен аналитикалық есеп жүргізуге рұқсат берілсе, онда «Субконто» бағанасында тышқанмен шерту арқылы аналитика бойынша айқарма қалдықты қалыптастырудың белгілерін жасауға болады. Егер шот жоспарындағы шотқа бірнеше субконто белгіленсе, қандай субконто бойынша қалдықты айналдыруға болатындығын көрсететін диалог ашылады.
Айқарма қалдықтың қалыптасу ережелерін қалпына келтіру арқылы берілген шоттар үшін айқарма қалдықты қалыптастыруға болатын есептеу қалыптастыруға болады.
3.Жиынтық проводкалардың тізімі – бұл берілген кезеңдегі шоттар арасындағы айналымдардан тұратын есеп. Жиынтық проводкалардың тізімін шығару үшін программаның бас менюідегі «Есептер» менюінің «Жиынтық проводкалар» пунктін таңдау керек.
«Жиынтық проводкалар» пунктін таңдаған кезде экранда жиынтық проводкалар параметрлері нәтижесінің сұрау салу шығады. Бұл сұрау салуда мыналарды көрсету керек:

  • Жиынтық проводкалар туралы есеп қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) жиынтық проводкаларды шығару;

  • Жиынтық проводкаларды дебеттік шоттар тәртібінде ( «Есепті тәртіпке келтіру» ауыстырғышы «Дебеттік шоттар бойынша» белгіленеді) немесе кредиттік шоттар тәртібінде («Есепті тәртіпке келтіру» ауыстырғышы «Кредиттік шоттар бойынша» белгіленеді) саралау;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру;

Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін көрсеткеннен кейін «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басу қажет. Программа жиынтық проводкалар тізімін қалыптастырды және оны қарау үшін шығарады.
Көрсетілген кезеңде қандай да бір жасалған проводкалар бойынша әрбір корреспонденцияланған шоттар үшін жиынтық проводкалар тізімінде шоттардың коды мен атауы және олардың арасындағы корреспонденциядан қорытынды сомалар шығарылады. Егер жиынтық проводкалар тізімі валютаны есепке алу бойынша шығарылса, онда валюталық шоттар үшін әрбір валюта бойынша мәліметтер көрсетіледі.
Жиынтық проводкалар тізімін қараған уақытта нақты шот бойынша толығырақ мәліметтер алуға болады. Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады. Экранға берілген шоттар корреспонденциясынан тұратын проводкалар журналы бойынша есеп шығарылады.
4.Шахматка – бұл кейбір көрсетілген кезең үшін шоттар арасындағы айналымдардың кестелік түрін көрсететін есеп. Шахматканы көбіне бухгалтерлер пайдаланады, өйткені ол кәсіпорынның қаражаттары мен міндеттемелерінің қозғалысы туралы мәліметтер береді.
Шахматканы шығару үшін бас менюдің «Есептер» менюіндегі «Шахматка» пунктін таңдау керек.
Шахматка шықпас бұрын экранда есепті құру параметрлерінің сұрау салуы шығады. Бұл сұрау салуда мыналарды көрсету қажет:

  • шахматканы қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • шахматканы валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) шығару;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін көрсеткеннен кейін «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басу қажет. Программа шахматканы қалыптастырады және оны қарау үшін шығарады.
Шахматка жолдары дебеттік шоттарға, ал бағаналары – кредиттік шоттарға сәйкес келетін кесте түрінде болады, ал олардың қиылысқан ұяшықтарында көрсетілген кезеңге жолдың басында көрсетілген дебет шоттарға, бағананың басында көрсетілген кредит шоттардың айналымының сомасы шығарылады. Шахматканың сол және жоғарғы жағында дебет және кредит шоттарының номері, ал оң және төменгі жағында осы шоттармен айналымдар бейнеленеді.
Жиынтық проводкалар тізімін қараған уақытта нақты шот бойынша толығырақ мәліметтер алуға болады. Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады. Экранға берілген шоттар корреспонденциясынан тұратын проводкалар журналы бойынша есеп шығарылады.
5.Аналитикалық есеп жүргізілетін шоттар үшін аналитикалық есептің нақты объектілері бойынша қалдықтар мен айналымдардың бөліктеуін алуға болады. Бұл есеп «Шот бойынша айналымды – қалдықтық ведомость» деп аталады.
Берілген есепті шығару үшін программаның бас менюінің «Есептер» менюіндегі «Шот бойынша айналымды – қалдықтық ведомость» пунктін таңдау қажет.
Есептің парамертлерін қалпына келтіру. «Шот бойынша айналымды – қалдықтық ведомость» пунктін таңдаған кезде экранда ведомосттың параметрлерінің сұрау салуы шығады. Бұл сұрау салуда мыналар көрсетілуі тиіс:

  • Айналымды – қалдықтық ведомостты қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Ведомостты қандай шот бойынша қалыптастыру керек;

  • Шот бойынша аналитикалық есеп жүргізілетін субконто түрі;

  • Көрсетілген түрдегі субконтоның мәні (немесе субконто тобы);

  • Субконтоның қолдану нұсқасы.

Айналдыру – берілген субконто түрінің мәні көрсетілген есеп;
Іріктеу – көрсетілген субконтоның мәні бойынша есеп;
Есепке алмау – айналдырмау және іріктемеу.

  • Есепке субконто тобы бойынша («Топтар» жалаушасы белгіленген) жалпы қалдықтар мен айналымдарды қосу.

Субконтоны қолдану параметрлері берілген шот бойынша аналитикалық есеп қандай субконтоның түрі бойынша жүргізілетініне байланысты толтырылады. Сонымен қатар есептің қалпына келтіру параметрлерін субконто түрінің тәртібін көрсету есептің топтарының жұмсалуын анықтайды. Мысалы, егер 1310 «Шикізаттар мен материалдар» шоты бойынша материалдардың түрдері мен сақтау орындары бойынша аналитикалық есеп жүргізілсе, онда субконтоның бірінші түрінде материалдарды, ал екіншісінде – сақтау орнын таңдауға болады. Мұндай жағдайда есепте әрбір материал бойынша айналымдар мен қалдықтар жеке қоймаларға аударылады. Егер керісінше, субконтоның бірінші түрінде субконтоның «Сақтау орындары» түрін, ал екіншісінде – «Материалдар» субконто түрін таңдаса, онда есепте әрбір қойма бойынша айналымдар мен қалдықтар жеке материалдар бойынша аударылады.
Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Ведомость субконто мәндері бойынша тізімді көрсетеді. Ведомосттың әрбір жолы аналитикалық есеп объектілерінің атауынан, кезең басындағы қалдықтан, дебеттік және кредиттік айналымнан және кезең соңындағы қалдықтан тұрады.
Тізімнің төменгі жағында қорытынды мәліметтер шығарылады: шот бойынша жалпы қальдық, айқарма қалдық (дебеттік және кредиттік қалдықтар бойынша жеке сомалар) және сомалық айналымдар.
Егер субконтомен операция шетел валютасында жүргізілсе, әрбір валюта бойынша сомалар және теңгедегі қорытынды сома жекелеген жолдармен шығарылады.
Сандық есеп жүргізілетін шоттар үшін сандақ қалдықтар мен айналымдар бойынша мәліметтер шығарылады.
Ведомостты қараған кезде сізді қызықтыратын субконто бойынша көрсеткіштер туралы толық мәліметтер алуға болады. Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады. Экранда есепті кезеңдегі аналитикалық есептің объектілері қолданылған барлық оперциялардан тұратын шоттың карточкасы шығады.
6. «Шоттар айналымдары» есебі әрбір айға шоттардың қалдықтары мен айналымдарын шығару үшін қолданылады. Ол қорытынды жасаған және есеп беруді қалыптастырғанда керек болады.
Шоттар айналымдарын алу үшін бас менюдегі «Есептер» менюінің «Шоттар айналымдары(Бас кітап)» пунктін таңдау қажет. Экранда шоттар айналымдары қалыптасатын параметрлер сұрау салуы шығарылады.
Шоттар айналымдары қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету керек:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есепті қандай шот бойынша қалыптастыру қажет. Егер шот көрсетілмесе, онда есеп барлық шоттар бойынша жалпы субшоттар бойынша қалдықтар мен айналымдарды бөлусіз қалыптасады;

  • Шоттар бойынша айналымды валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) шығару;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

Сондай – ақ сұрау салуда кезең басы мен аяғына қалдықтар, кезеңдегі жалпы айналымдар және берілген шоттың дебеті мен кредиті бойынша басқа шоттармен айналымдарды көрсетуге болады.
Қалпына келтірудің қажетті параметрлері белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Есеп әрбір жолы ай бойындағы шоттар бойынша айналымдардан тұратын кесте түрінде көрінеді. Есептегі жолдардың саны есепті кезеңге кіретін толық және толық емес календарлық айлардың санына байланысты болады. Бағаналар саны осы кезеңдегі берілген шоттармен корреспонденцияланатын шоттар санына байланысты.
Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады. Экранда есепті кезеңдегі шоттар бойынша барлық проводкалардан тұратын (егер курсор қалдықтың басы мен соңындағы немесе айналымдағы ұяшықта орналасса) немесе шоттар корреспонденциясы көрсетілген барлық проводкалардан (егер курсор шоттар корреспонденциясы туралы мәліметтер ұяшығында орналасса) тұратын проводкалар журналы бойынша есеп шығарылады.
7. «Шот бойынша журнал – ордер және ведомомсть» есебі даталар (кезеңдермен) немесе проводкалар (операцичлар) бойынша бөлшектенетін шоттағы (бастапқы қалдық, басқа шоттармен айналымдар және соңғы қалдық) қозғалыс бойынша есеп түрінде түрінде болады.
Бұл есепті алу үшін бас менюдің «Есептер» менюіндегі «Шот бойынша журнал-ордер және ведомость» пунктін таңдау керек. Экранда есептің параметрлері сұрау салуы шығады.
Есептің қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есепті қандай шот бойынша қалыптастыру қажет.

  • Шоттар бойынша айналымды валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) шығару;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

  • Кезең басы мен аяғына қалдық, кезеңдегі жалпы айналым және берілген шоттардың дебеті мен кредиті бойынша басқа шоттармен айналымдар шығару;

  • Есепті бөлшектеу нұсқасы:

Проводка – есептің әрбір жолы проводкаға сәйкес келеді;
Операция – есептің әрбір жолы операцияға сәйкес келеді;
Дата – есептің әрбір жолы датаға сәйкес келеді;
Апта – есептің әрбір жолы аптаға сәйкес келеді;
Он күндік – есептің әрбір жолы он күндікке сәйкес келеді;
Ай – есептің әрбір жолы айға сәйкес келеді;
Квартал – есептің әрбір жолы кварталға сәйкес келеді.
Нөлдік айналыммен кезеңдерді көрсету («Нөлдік айналыммен кезеңдер» жалаушасын белгілеу).
Қалпына келтірудің қажетті параметрлері белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Дебет пен кредит бойынша шоттар корреспонденциясымен нәтижелер режимін белгілеу есебі «Ведомость» немесе «Журнал – ордер» деп аталады. Егер екі нұсқа да таңдалса, онда есеп «Шот бойынша журнал-ордер және ведомость» деп аталады.
Есептің түрі таңдалған бөлшектеу нұсқасына байланысты болады. Есептің жолдары хронологиялық тәртіпте орналасады. Егер «Проводка» бөлшектеу нұсқасы таңдалған болса, онда есептің бағанасы операциялар бойынша мәліметтер шығарады. Егер курсор бастапқы немесе соңғы қалдық немесе айналыммен ұяшықта орналасса, онда көрсетілген датаға шот бойынша барлық проводкалардан тұратын проводкалар журналы бойынша есеп шығарылады. Егер курсор корреспонденцияланған шоттар туралы мәліметтер ұяшығында орналасса, онда есеп осы датаға шоттар корреспонденциясымен көрсетілген барлық проводкалардан тұрады.
Егер есептің қалпына келтіру параметрлерінде проводкалар бойынша бөлшектеу сұрау салынған болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды екі рет шерткен кезде тышқанның бағыттаушысы --- түрінде шығарылатын экранда қарау және редакциялау үшін сәйкес операциялар шығады. Проводкалар бойынша бөлшектену кезінде курсор операцияларды қарау және редакциялау терезесінде ашылатын таңдалған проводкалар автоматты түрде белгіленеді.
«Субконто бойынша шоттың журнал – ордері» есебі субконто қимасындағы шоттың қозғалысы бойынша есепті көрсетеді: бастапқы қалдық, басқа шоттармен айналымдар және соңғы қалдық.
Бұл есепті алу үшін бас менюдің «Есептер» менюіндегі «Субконто бойынша шоттың журнал-ордері» пунктін таңдаймыз.
Бұл сұрау салуда мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есепті қандай шот бойынша қалыптастыру қажет.

  • Шоттар бойынша айналымды валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) шығару;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

  • Шоттар бойынша аналитикалық есеп жүргізілетін субконтолар түрі;

  • Көрсетілген түрдің субконтосының мәні;

  • Субконто қолданудың нұсқасы:

Айналдыру – берілген түрдің субконтосының мәнінің есебі;
Іріктеу – берілген түрдің субконтосының бір мәні бойынша есеп;
Есептемеу – айналдырмау және іріктемеу.

  • Субконтоның тобы бойынша ( «Топтар» жалаушасы белгіленген) жалпы қалдықтар мен айналымдарды есепке қосу.

Субконтоны қолдану параметрлері берілген шот бойынша аналитикалық есеп қандай субконтоның түрі бойынша жүргізілетініне байланысты толтырылады. Сонымен қатар есептің қалпына келтіру параметрлерін субконто түрінің тәртібін көрсету есептің топтарының жұмсалуын анықтайды. Мысалы, егер 1310 «Шикізаттар мен материалдар» шоты бойынша материалдардың түрдері мен сақтау орындары бойынша аналитикалық есеп жүргізілсе, онда субконтоның бірінші түрінде материалдарды, ал екіншісінде – сақтау орнын таңдауға болады. Мұндай жағдайда есепте әрбір материал бойынша айналымдар мен қалдықтар жеке қоймаларға аударылады. Егер керісінше, субконтоның бірінші түрінде субконтоның «Сақтау орындары» түрін, ал екіншісінде – «Материалдар» субконто түрін таңдаса, онда есепте әрбір қойма бойынша айналымдар мен қалдықтар жеке материалдар бойынша аударылады.
Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Есепте әрбір субконто үшін көрсетіледі: кезең басындағы қалдық, барлық синтетикалық шоттармен корреспонденцияның қорытынды сомасы, дебет пен кредит бойынша айналымдар және кезең соңындағы қалдық. Есеп журнал – ордер формасында шығарылады.
Егер шоттар бойынша сандық есеп жүргізілсе, онда әрбір субконто үшін қалдықтар мен айналымдардың сандық мағынасы шығарылады.
Егер шот бойынша валюталық есеп жүргізілсе, онда валтадағы мәліметтер де шығарылады.
Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады.
Егер курсор бастапқы немесе соңғы қалдықтар немесе айналымдар жолында орналасса, онда экранда есепті кезеңдегі субконто мәліметтерімен шоттар бойынша барлық операциялардан тұратын шот карточкасы шығарылады.
Егер де курсор корреспонденцияланған шоттар жолында орналасса, онда экранда шоттар корреспонденциясы көрсетілген шоттар бойынша есепті кезеңдегі барлық проводкалардан тұратын проводкалар журналы бойынша есеп шығарылады.
8. «Шоттар талдау» есебі таңдалған кезеңдегі басқа шоттармен шоттар айналымынан, сондай – ақ кезең басы мен аяғындағы қалдықтан тұрады.
Бұл берілген есепті ашу үшін бас менюдегі «Есептер» менюінің «Шоттар талдау» пунктін таңдау керек. Экранда шоттар талдауы параметрлерінің сұрау салуы шығарылады.
Есептің қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есепті қандай шот бойынша қалыптастыру қажет.

  • Субшоттар мен субконто бойынша ( «Субшоттар мен субконто бойынша» жалаушасы белгіленген) немесе тек жалпы шоттар бойынша ( «Субконто мен субшоттар бойынша» жалаушасы белгіленбеген) айналымдарды шығару;

  • Шоттар бойынша айналымды валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) шығару;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

«Қалпына келтіру» түймесі бойынша субшоттар мен субконто бойынша қорытынды нәтижелердің қалпына келтіру диалогы ашылады.
Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Шоттар талдауы көрсетілген кезеңдегі басқа шоттармен шоттар айналымынан, сондай – ақ кезең басы мен соңындағы қалдықтан тұратын кесте түрінде болады. Егер шоттар талдауы валюталарды есепке алумен көрсетілсе, онда әрбір валюта бойынша жеке мәліметтер шығарылады.
Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады. Экранда берілген шоттар корреспонденциясынан тұратын проводкалар журналы бойынша есеп шығарылады. Егер курсор бөлшектеу кезінде кезең басы мен аяғындағы қалдық жолдарында орналасса, онда бөлшектеу нәтижесі кезең есебіндегі параметрлерінде көрсетілген есеп карточкасы болады.
9. «Шоттар карточкасы» есебіне аналитикалық есептің нақты мәні бойынша – материал атауы, жеткізуші кәсіпорын және т.б. – берілген шотқа орай проводкалар немесе берілген шотқа байланысты проводкалар кіреді. Сондай – ақ шоттар карточкасында кезең басы мен аяғындағы қалдықтар, кезеңдегі айналымдар және әрбір проводкадан кейінгі қалдықтар көрсетіледі.
Шоттар карточкасын шығару үшін программаның бас менюінің «Есептер» менюіндегі «Шоттар карточкасы» пунктін таңдау керек. Экранда шоттар карточкасы параметрлері сұрау салуы шығарылады.
Есептің қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есепті қандай шот бойынша қалыптастыру қажет.

  • Есептік кезеңнің бөлшектеуін көрсету: күндер, апталар, айлар, кварталдар, жылдар бойынша немесе «Кезеңдегі» (бөлшектеусіз);

  • Нақты бір валюта немесе барлық валюта бойынша шоттарға проводкалар шығару.

Егер көрсетілген шот үшін аналитикалық есеп жүргізілсе, онда тек аналитикалық есептің нақты объектілерімен берілген шот бойынша проводкаларды көрсететін карточканы шығаруға болады. Аналитикалық есептің нақты объектілері бойынша проводкалар карточкасында іріктеу жасау үшін проводкалар мәні бойынша іріктелетін «Іріктеу» жалаушасы белгіленетін субконто түрінің мәнін таңдау қажет. Егер «Іріктеу» жалаушасы бірнеше субконто түрі үшін болса, онда карточкаға субконто бойынша барлық талаптарға сәйкес келетін проводкалар ғана кіреді.
Аналитикалық есептің нақты объектілері бойынша айналымдармен шоттар карточкасын қолданған кезде есеп қойма есебін, контрагенттермен есеп айрысу есебін және т.б. алуға мүмкіндік береді.
Есеп мынадай бағаналардан тұрады: «Дата», Операциялар» (берілген шот бойынша операциялар сипаттамасы), «»»дебет» (берілген шоттың кредиті бойынша корреспонденцияланған шоттар мен операциялар сомасы) және «Ағымдағы қалдық» (Д – дебеттік, К – кредиттік). Сандық сипатта көрсетілетін операциялар үшін шоттар карточкасында сандар келтіріледі.
Тышқан бағыттаушысы --- түрде көрсетілген болса, enter пернесі немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы экранда қарау және редакциялау үшін сәйкес операция шығарылады. Курсор қарау және редакциялау операциясы терезесінде берілген проводкаларда автоматты түрде белгіленеді.
«Субконто бойынша шоттар талдауы» есебі көрсетілген кезеңдегі берілген шоттың басқа шоттармен корреспонденция қорытынды сомасынан, сондай – ақ аналитикалық есептің объектілері бойынша кезең басы мен аяғындағы шоттар бойынша қалдықтардан тұрады.
Берілген есепті алау үшін бас менюдің «Есептер» менюіндегі «Субконто бойынша шоттар талдауы» пунктін таңдау қажет. Экранда осы есептің қорытынды параметрлерінің сұрау салуы шығарылады.
Көбіне белгілі бір кезеңнің әрбір датасына шот бойынша айналымдар мен қалдықтар алу қажеттілігі туындайды. Бұл мысалы, кәсіпорынның міндеттемелері мн қаражаттарының өзгерісі кезіндегі талдауда, ақпараттық базаға енгізілген мәліметтерді тексеру үшін, көрсетілген банктік қолхаттар және т.б. үшін қажет болады. Керек ақпаратты «Мәліметтер бойынша шоттар талдауы» есебінен алуға болады.
Бұл есепті алу үшін бас менюідің «Есептер» менюіндегі «Дата бойынша шоттар талдауы» пунктін таңдау қажет.
Есептің қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай шот бойынша қалыптастыру керек;

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

  • Шоттар бойынша айналымды валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәіметтерді көрсету) шығару;

Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Бірнеше синтетикалық шоттармен байланысты субконто түрлері үшін бір шот бойынша айналымды – қалдықтық ведомосттың көмегімен субконто бойынша қорытындылар мен айналымдар туралы толық ақпарат алу мүмкін емес. Мұндай жағдайда «Субконто тадауы» есебін қолдануға болады. Онда әрбір таңдалған субконто түрі үшін (аналитикалық есептің объектісі) осы субконто қолданылатын барлық шоттар, сондай- ақ айқарма және қысқартылған қалдық бойынша келтіріледі.
Бұл есепті ашу үшін бас менюдің «Есептер» менбіндегі «Субконто талдауы» пунктін таңдау керек.
Есептің қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Субконто түрлері;

  • Субконтоның көрсетілген түрінің мәні (немесе субконто тобы);

  • Субконтоны қолдану нұсқасы:

Айналдыру – субконто мәнінің қимасындағы есеп;
Іріктеу – бір мән бойынша есеп;
Есепке алмау – айналдырмау және іріктемеу.

  • Субконто түрлері бойынша жиынтық қалдықтар және қалдықтар айналымын есепке қосу («Топтар» жалаушасын белгіленген);

  • Есепті жалпы есеп бөлімшелері («Бөлімшелер бойын мәліметтер» жалаушасы белгіленеді, ал «Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» белгіленбеген) немесе қосымша шоттар мен субшоттарда қалдықтар және айналымдарды («Шоттар мен субшоттар бойынша мәліметтер» жалаушасы белгіленген) көрсету бойынша құру.

Субконтоны қолдану параметрлері аналитикалық есеп жүргізілетін субконто түрі бойынша толтырылуы мүмкін. Сонымен қатар субконто түрлерін көрсету тәртібі қалпына келтіру терезесі параметрлерінде есептің топтарының анықтауға мүмкіндік береді.
Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.
Субконто талдауы бағаналарында субконто атауы, кезең басындағы қалдық, дебет пен кредит бойынша айналымдары және кезең аяғындағы айналымдар. әрбір субконто үшін осы субконто қолданылатын барлық синтетикалық шоттар бойынша қалдықтар мен айналымдар келтіріледі.
Сандық есептеу жүргізілетін шоттар үшін әрбір субконто үшін айналымдар мен қалдықтардың ақшалай да сандық та сипаты шығарылады.
Валюталық қорытындылар үшін есепке әрбір валюта бойынша жолдар қосылады.
Егер тышқан бағыттаушысы --- түрінде болса, онда Enter пернесін немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы берілген позицияда курсормен белгіленген шот бойынша бөлшектеу мәліметтеріне сұрау салуға болады.
Егер курсор субконто атауы немесе қорытындылар жолында белгіленсе, онда экранда есепті кезеңдегі аналитикалық есептің нақты бір объектісі бойынша барлық операциялардан тұратын субконто карточкасы шығарылады.
Егер курсор шот атауы жолында белгіленсе, онда экранда аналитикалық есептің көрсетілген объектісі үшін белгіленген кезеңдегі барлық операциялардан тұратын шоттар карточкасы шығарылады.
Егер аналитикалық есептің объектісі немесе субконто тобы бойынша толық операциялар көрінісін алу қажет болса, онда «Субконто карточкасын» шығаруға болады. Бұл есеп аналитикалық есептің нақты объектілерімен барлық операциялардан, әрбір операциядан кейінгі субконто бойынша қалдықтардан тұрады.
Қалдықтар мен айналымдар ақшалай сипатта шығарылады, ал сандық есептеу кезінде табиғи сипатта болады. Сол шоттар бойынша валюталық есептеу енгізу кезінде есепке валюта туралы ақпараттар қосылады.
Субконто карточкасын ашу үшін бас менюдің «Есептер» менюіндегі «Субконто карточкасы» пунктін таңдау керек. Экранда осы есептің қорытынды параметрлерінің сұрау салуы шығарылады.
Есептің қалпына келтіру сұрау салуында мыналарды көрсету қажет:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Есептік кезеңнің бөлшектеуін көрсету: күндер, апталар, айлар, кварталдар, жылдар бойынша немесе кезеңдегі бөлшектеусіз;

  • Субконто түрін;

  • Субконтоның көрсетілген түрінің (немесе субконто тобы) мәні;

  • Субконтоны іріктеу. Егер жалауша белгіленген болса, онда карточкаға қосылған проводкалар субконның көрсетілген мәні бойынша іріктеледі;

  • Шоттар бойынша айналымды валюталарды есепке алмай (сонда валюталық шоттар үшін валюта бойынша бөлшектеусіз теңгемен қорытынды мәліметтер әсер етеді) немесе валюталарды есепке алып (яғни, нақты валюта бойынша мәліметтерді көрсету) шығару;

Аналитикалық есеп нақты объектісі бойынша проводкаларды көрсететін карточканы шығара аласыз. Ол үшін тізімнен субконтоның қажетті түрін және осы субконто түрінің мәнін таңдау, «Іріктеу» жалаушасын белгілеу және «Қалыптастыру» немесе «ОК» түймесін басуға болады.
Егер «Іріктеу» жалаушасы субконтоның бірнеше түрлері бойынша белгіленсе, онда карточка субконто бойынша барлық талаптарға сәйкес келетін проводкалардан ғана түрады.
Субконто карточкасы мынадай бағаналардан тұрады:

  • «дата»;

  • «документ»;

  • «операциялар» (осы субконто бойынша проводкалар сипаты);

  • «Дебет» (дебеттік проводкалар бойынша қозғаплатын субконтолардан тұратын шоттар мен проводкалар сомасы);

  • «Кредит» (дебеттік проводкалар бойынша қозғаплатын субконтолардан тұратын шоттар мен проводкалар сомасы);

  • «ағымдағы қалдық» (Д – дебеттік қалдық, К – кредиттік қалдық).

Тышқан бағыттаушысы --- түрде көрсетілген болса, enter пернесі немесе тышқанды 2 рет шерту арқылы экранда қарау және редакциялау үшін сәйкес операция шығарылады. Курсор қарау және редакциялау операциясы терезесінде берілген проводкаларда автоматты түрде белгіленеді.
Бір түрдегі бір немесе барлық субконто және басқа түрдегі бір немесе барлық субконтолардың арасындағы айналымды талдау үшін «Субконто арасындағы айналымдар» есебін қолдануға болады. Бұл есеп, мысалы, әрбір сатып алушы қанша түлі тауар сатып алғанын немесе керісінше, әрбір тауар үшін әрбір сатып алушымен келетін оның сатып алынуының жиынтық көлемін анықтауға мүмкіндік береді.
10. «Диаграмма» есебі әр түрлі диаграммалар түрінде болатын шоттар талдауының күшті құралы болып табылады. Бұл есепті алу үшін бас менюдің «Есептер» менюіндегі «Қосымшалар» пунктінің «Диаграмма» подпунктін таңдау қажет. Экранда есепті параметрлерін сұрау салуы шығарылады. Сұрау салу формасы екі закладкада толтырылады.
«Мәліметтер» закладкасында мыналарды көрсету керек:

  • Есепті қандай кезеңге қалыптастыру керек. Кезең кезеңнің басындағы дата және соңындағы датамен белгіленеді;

  • Қандай шот бойынша лиаграмманы құрастыру керек;

  • Диаграмманы қандай валюта бойынша қалыптастыру қажет;

  • Диаграмманы қалыптастырудағы нәтижелер түрі.

Диаграмманы таңдалған кезеңнің басындағы қалдықпен, кезеңдегі айналыммен және кезең соңындағы қалдықпен құрастыруға болады. Қосымша қандай айналымдар мен қалдықтарды қолдану керек: шот дебеті бойынша, шот кредиті бойынша немесе дебеті де кредиті де бойынша. Валюталық есеп белгісі бар шоттар үшін диаграмманы валюталық сома бойынша, сандық есеп белгісі бар шоттар үшін сандық мөлшерлемеді, ал басқа шоттар үшін диаграммада теңгемен сомалық қорытынды қолданылады.
«Диаграмма» закладкасында мыналарды көрсету керек:
Берілген тізімнен диаграмма түрін таңдау:

  • Гистограмма;

  • Дөңгелектік;

  • Бағана;

  • Облыстармен;

  • Көпқабатты.

Диаграмманың қандай серияларын шығару;
Серияларды мыналар бойынша құрастыруға болады:

  • Субшоттар бойынша:

Режим егер «Мәліметтер» закладкасында есеп субшоттар қимасында есеп жүргізілетін шоттар таңдалса қолданылады, мысалы, 1250 « Қызметкерлердің қысқа мерзімді дебиторлық қарыздары»;

  • Валюта бойынша:

Режим егер «Мәліметтер» закладкасында валюталық есеп белгісімен және көрсетілген кезеңде бірнеше валюталарда қалдықтар мен айналымдары бар шотты таңдауда қолданылады.

  • Кезең бойынша:

Серияның бұл түрін қолданған уақытта «Мәліметтер» закладкасында көрсетілген шекті кезеңмен диаграмманы құру бөлшектеуінің: күн, апта, он күндік, ай, квартал, жыл деңгейін көрсетуге болады.

  • Субконто бойынша:

Режим егер «Мәліметтерә закладкасында аналитикалық есеп жүргізілетін шот таңдалған уақытта қолданылады. Егер аналитикалық есеп шотта субконтоның бірнеше түрі бойынша жүрігізілетін болса, онда серия қалыптастырылатын субконто түрін көрсету. Егер серияны нақты субконто немесе бірнеше субконто бойынша жүргізсе, онда енгізу өрісінде «...» және «.....» түймелерінің көмегімен қызықтыратын объектілерді нгізуге болады.

  • Көлденең бойынша мәліметтерді қандай нүктелер арқылы шығаруға болады. Диаграммаға және шығындық мәліметтерге байланысты есепте көлденең шкаланы масштабтаудың бірнеше нұсқасы бар. Мысалы, егер «Бағана» диаграмма түрі таңдалса, онда бөлшектеудің кезеңі бойынша шығаруға болады.

  • Сериялар саны. Егер диаграммада бірнеші ондық немесе жүздік объектілер бойынша нәтиже шығарылса, онда диаграмманы бөліктерге бөледі. Серия номері 8 – ге тең болатын серия оңтайлы деп танылады.

Қалпына келтірудің қажетті параметрлерін белгіленгеннен кейін, «Қалыптастыру» түймесін немесе «ОК» түймесін басамыз. Программа есепті қалыптастырады және оны көруге шығарады.



жүктеу/скачать 1,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   58



©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет