ағзаға айтарлықтай физиологиялық өзгеріс әкеледі; зат алмасу үрдісін жеделдетіп, өсу, көбею қарқынын үдетеді т.б.; биологиялық белсенді, әрекетшіл; Гормон, грек тілінде «hormo»- қозу, қоздырылу, әсерлену немесе жаңалану деген мағынаны ұғындырады. Гормондар туралы ғылым-эндокринология, яғни бездерді, олардың қызметін, бездерден бөлінетін сөлдерді зерттейді. Гормондардың жіктелуі - Гормондар биологиялық қызметіне сәйкес:
- 1. Көмірсудың, майдың, ақуыздың алмасуын реттейтін-инсулин, глюкагон, адреналин, кортизол, тироксин т.б.;
- Тұз және су алмасуына қатысатын- альдестерон, вазопрессин;
- Кальций мен фосфордың алмасуына қатысатын-паратгормон, кальцитонин;
- Эндокриндік бездердегі гормондардың синтезін, секрециясын реттейтін- троптық, гипотадамус;
- Репродуктивтік қызметке (көбею, бөліну, өсу) қатысатын- эстродиол, прогестерон, тестостерон;
- Гормон синтезі жүретін жерлердегі метаболизмді реттеуге қатысатын- гистамин, секретин т.б.
Гормондардың әсер ету түрлері - Мембраналық (адреналин, глюкагон, кальцитонин, паратгормон, гипофиз гормондары және т.б.)
- Мембрана-жасушалық
- Цитоплазмалық (стероидты гормондар)
- Аралас(йодтиронин гормондары)
Басты эндокриндік бездер: - Гипоталамус, гипофиз, эпифиз, бүйрек үсті бездері, қалқанша маңы бездері, ұйқы безі және жыныс бездері жатады. Олардың жалпы массасы 100 г аспайды.
- Өте аз мөлшерде ағзаға әсер етуі – гормонның ерекше қасиеті
02/08/2023
Гипофиз – мидың ішкі беткей бөлігінде орналасқан Гипофиз – мидың ішкі беткей бөлігінде орналасқан эндокриндік мүше. Ол үш бөліктен тұрады. Әр бөлік түрлі гормондар бөледі. Гипофиздік гормонның бөлінуі
Достарыңызбен бөлісу: |