Изоморфизм (аралас кристалдардың түзілуі).
Бірлескен кристалды тор түзіп кристаллизацияланатын заттарды изоморфты заттар дейді. Кристаллизациялану нәтижесінде аралас кристалдар пайда болады. Изоморфизм құбылысының негізі – координациялы саны бірдей және радиустары жуық иондардың кристалдық торда бір-бірінің орнын баса алуында. Мысалы, Ra2+ ионының (1,52 Ǻ) радиусы Ba2+ ионының радиусына (1,43 Ǻ) жуық болғандықтан BaSO4 және RaSO4 – изоморфты сульфаттар. Сондықтан BaSO4 тұнбасын құрамында аз мөлшерде Ra2+ иондары бар ерітіндіден тұндырса, бұл иондар Ba2+ иондарымен бірге пайда болған тұнбаның кристалдарын түзуге қатысады. Яғни, радий сульфаты барий сульфатымен изоморфизм құбылысы нәтижесінде қосарлана тұнады. Изоморфизм құбылысының әсерінен BaCl2 және KMnO4 қоспасы бар ерітіндіге аз мөлшерде қышқыл ортаға дейін күкірт қышқылын қоссақ, күлгін түске боялған тұнба алынады. BaSO4-пен қатар KMnO4-тің біраз мөлшері қосарлана түсіп, тұнбаны ластайды. Бұл мысалда әдеттегідей бір ион изоморфты ауыспай, екі ион изоморфты ауысады. Ba2+ мен SO42- иондарының кристалдық тордағы орнын K+ мен MnO4- иондары басады, себебі бұл қос иондардың жалпы мөлшері шамалас.
Достарыңызбен бөлісу: |