Дағдарыс тұсындағы тұрғын-үй нарығы
Әсел Шарибаева, модератор
жүктеу/скачать 423,04 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Валерий Сурганов, Капитал.кз
- Анна Шацкая, www.kn.kz портал ы
- Ә сел Шарибаева, модератор
- Анар Қуандықова, Bi Group, Қазақстан құрылысшылар қауымдастығы
- Ербол Қарашүкеев, «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ
Әсел Шарибаева, модератор: Әңгіме 90-жылдардың бағасы туралы болып отыр ма? Әлде 2003, 2004...? Анна Шацкая, www.kn.kz порталы: 90-жылдардың бағасына келетін болсақ. Айтайық, шектен шыққан болжамдар болған. Өткен жылы, минус 50%, осы сияқты болжамдар. Мұндай тереңге түсу үшін, бұл деген барлық экономикалық заңнамалар бойынша, экономикалық өсу параметрлері минусқа кету керек деген сөз. Құдайға шүкір, бізде мұнымен бәрі ойдағыдай. Әлбетте, белгілі бір параметрлер қысқаруда, бірақ жалып экономикалық өсім бар. Сондықтан, әзірше экономика өсімі болып тұрғанда, бағалар қалыпты түрде, сәйкесінше, инфляция шеңберінде, мүмкін, теңге эквивалентінде өсуі болады. Қазір нарық жаңа жағдайға, жаңа валюта бағамына үйренгенше. Одан кейін барлығы өз орнына түседі және бұл жылына 80% шамасындағы қалыпты көрсеткішер болады. Егер алдағы болатын істі айтар болсақ. Валерий Сурганов, Капитал.кз: Тағы мынаны бола ма, егер ТҮҚЖБ-де емес, онда қалай, егер доллармен есеп айырысу қолайлы болса. Егер тыйым салса, онда жай ғана теңгемен есеп айырысамыз болды ма? Анна Шацкая, www.kn.kz порталы: Негізінде бізде заң бойынша барлық келісім шарттар ұлттық валютада жасалуы тиіс. Біз көршілес ТМД елдері тәжірибесінен білеміз, оларда Ресейде, Белоруссияда, әрине Белоруссияда үнемі емес, бірақ сонда да, мысалы Ресейде бұл қалыпты тәжірибе, онда ешкім долларға сатпайды. Сондықтан бізде үлгі алар нәрсе бар. Ең бастысы – нарықтың талабы, біз көшуіміз үшін теңгеге сүйенуіміз керек екенін түсінуіміз керек, өйткені біздің кірісіміз теңгемен. Әсел Шарибаева, модератор: Анара, Сержан, Валерия 3 сұрағына алып-қосарларыңыз бар ма? Сержан Мәдиев, «Бәйтерек» ҰБХ» ҰҚ: Онда бағалардың табиғи өсімі бар, оларды қандай девальвация болса да ешкім жойған жоқ. Егер 20 жылғы бағаларды алатын болсақ. Қайтып ораламыз деп ойламаймын. Бағалардың алыпсатарлық өзгерісінен басқа, оның ішінде бағалардың табиғи өсуі болды. Бұл қалыпты тәжірибе, сондықтан 90 жылдардың, 2000 жылдардың бағасы болмайды. Дедолларизация бойынша, жалпы экономика, саясат [түсініксіз] осыған келе жатыр. Негізінде, долларизация ұлттық валютасы өте жас, дамушы нарыққа орынды. Нарықтың сыйымдылығы да шағын. Яғни қандай-да бір тұрақты бағыт-бағдарға қол жеткізу өте қиын. Тәуелсіз валюта үшін 20-жылдық мерзім бұл өте аз. Ұлттық валютаны жасау үшін өте көп жыл, ондаған жылдар керек. Сондықтан ұлттық валютаға жасалған бұл іспетті шабуылдар басында болады, бірақ нәтижесінде біртіндеп бәрі өз орнына келеді. Анар Қуандықова, Bi Group, Қазақстан құрылысшылар қауымдастығы: Мен де дедолларизацияға қатысты Сержан дұрыс айтатынын қосқым келеді. Бұған қалай болғанда да, уақыт керек. Біз әзірше, теңгемен жұмыс істеу керек екенін түсінсек те, кей тұста қалайда долларға тәуелдіміз. Әсел Шарибаева, модератор: Ал құрылыс компаниялары доллардан бас тартуға дайын емес пе? Анар Қуандықова, Bi Group, Қазақстан құрылысшылар қауымдастығы: Барлық келісімдер теңгемен жасалады, ал долларлық бағалар сөз жүзінде ғана. Біз нарықты долларлық бағасы бойынша бақылаймыз дейміз, неге? Себебі бізге осылай жұмыс істеу оңай, салыстырғанда жеңіл. Қалай болса да теңгемен жұмыс істейміз. Мен келісімдердің теңгемен жасалатынын айтып отырмын, әрине. Бағалардың өсуі бойынша да осылай. Кей тұста бағалардың табиғи өсуі болады, бірақ қазір мен жақын қысқамерзімді болашақта жылдың соңына дейін қайтсе де төмендеу болатынын айтамын. Ал жалпы соншалықты, 90-жылдардың деңгейіне жететін төмендеу, әрине, болмайды, бұл бір қиял болар. Ербол Қарашүкеев, «Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкі» АҚ: Қазақстанда жағдай мынадай. Тұрғындарға үшін тұрғын үйдің жеткілікті болу нормативі деген көрсеткіш бар. БҰҰ әлем елдері үшін есептейді. Өкінішке орай, менде 2014-2015 жылдардың статистикасы жоқ. Ұмытпасам, Қазақстан үшін – бұл адам басына 18-20 шаршы метр. Егер Ресейді алатын болсақ, онда Ресейде 30-35 деңгейінде. Шығыс Еуропа, Германия – бұларда 70-78 шаршы метр деңгейінде. Яғни осы көрсеткішке қарайтын болсақ та, жеке меншік пәтері болуын қалау ниеті – бұл кез келген адамның өшпес тілегі. Біздегі бастапқы көрсеткіш, тұрғын үймен қамтамасыз етілу, норматив өте төмен екенін ескере болсақ, бізде бұл саланы өте зор болашақ күтіп тұр. Басқа мәселе – ұсыныстарды қажетті мөлшерде жүзеге асыра алатындай тиімді құралдар таба аламыз ба? Қазіргі мына шайқалақтаулар. Мен мысал келтіргім келіп отыр. Шығыс Еуропа, Австрия да олардың жергілікті басқару органдары халықтың әлеуметтік әлсіз топтарына үй сала бастағанда біздегідей кезеңді басынан өткерген. Қазір біздің басымыздағы жағдай, жалға берілетін тұрғын үй, олар тапсырыс беруші болған. Алайда 80-жылдардың екінші жартысынан бастап олар осының бәрін ұйымдастырып жіберіп, қор нарығын іске қосып, коммерциялық емес тұрғын үй ұйымдарын құрды. Ол жерде мынадай норма болды – сен осы тұрғын үй қауымдастығының акционері бола аласың. Пайда нормасы – жылына 3%. Депозиттер бойынша менде жылдық мөлшерлеме 2, 2,5-3% екенін ескерсек, негізінде, ойдағыдай. Осы коммерциялық емес тұрғын үй қауымдастықтары қаржыны өздерінде шоғырландырады да, сол үйді халықтың әлеуметтік әлсіз топтары үшін салады. Ал нарық – ауқатты адамдар үшін, орташа ауқатты адамдар үшін. Осының бәріне біз әлі келеміз деп ойлаймын. Не айту керек, Қазақстанда сұраныс бар және ол жақын арада жоғалып кетпейді. Мұнай баррелі қанша тұрса да, валюта бағамы қанша болса да, бізде бәрібір сұраныс болады, бәрібір тұрғын үй қажет болады. Себебі егер біздің көп пәтерлі үйлерімізді алатын болсақ, қор өте ескірген. Есімде жоқ, соңғы рет бағдарлама бойынша оқыдым, онда 40-50% деңгейінде тұрғын үй ескірген. Яғни бұлар да алып тасталады. Бұл тозығы жеткен үйлер бағдарламасы, мұны біз Мәскеудің көп бөлігіндегі ескі панельді үйлерді алып тастап, жаңа үйлер салған Мәскеудің тәжірибесінен көріп отырмыз. Осының бәрін біз жасауымыз керек. Сондықтан, осының бәрін салу үшін көбірек банктер керек, көбірек әртүрлі жүйелер, тәжірибелер керек. жүктеу/скачать 423,04 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|