Дайындаған: Туребаева Г. Б. 2023 1-дәріс. Магнит өрісі Дәріс жоспары
Меншікті және коспалық өткішгіштіктер
жүктеу/скачать 1,29 Mb.
|
Лекционный комплек Ф-2
- Бұл бет үшін навигация:
- Зоналық теория бойынша
| Меншікті және коспалық өткішгіштіктер.
Химиялық таза жартылай өткізгіштер өздік жартылай өткізгіштер деп аталады. Мысал үшін Ge кристал атомының қысқартылған жазық схемасы келтірілген. Бұл жерде әрбір сызықша бір электронмен жасалатын байланыс. идеал кристалдың м.ндай структурасы диэлектрик (барлық валентті электрондар байланыс туғызуға қатысады және еркін электрондар болмайды). Температура ұлғайған кезде тордың жылулық ауытқуы кейбір валенттілік байланыстардың үзілуіне алып келеді, осының арқасында электрондардың бір бөлігі үзіледі және олар еркін күйге ауысады. Электрон босатқан жерде тесік пайда болады (ол сурете ақ дөңгелекпен суреттелген), бұл тесіктерді көршілес электрондар толтыра алады. Осының нәтижесінде босалған электрон секілді тесік кристалда қозғалып жүреді. Электрлік поле жоқ кезде электрондар өтімділік қозғалысы және тесік хауоттық болып табылады. Егер кристлға электр полесын орналастырсақ, онда электрондар полеге қарсы қозғалады, тесік полемен қозғалады. Осының арқасында германидің өзіндік өтімділігі пайда болады, электрондармен және тесікпен қоса шартталған. Зоналық теория бойынша: температураның жоғарылауымен жоғары деңгейдегі валенттілік электрондары I зонадан төмен деңгейдегі II өтімділік зонасына ауысады. Электрлік полены кристалға орналастырған кезде электрондар полеге қарсы қозғала бастайды және электр тогын шығарады. Электрондармен шартталған өтімділік электрондық өтімділік болып табылады ( типті өтімділік). Электрондардың жылулық ауытқулары нәтижесінде I валенттік зонада вакантты жағдайлар пайда болады. Оларды тесік деп атайды. Полены электроннан босалған тесікке орналастырсақ, онда көршілес деңгейдегі электрон орнын ауыстырады және қайтадан тесік пайда болады. Тесіктер электрон қозғалысына қарама қарсы бағытта қозғалады. Тесіктермен шартталған өтімділік тесіктік өтімділік деп аталады ( типті өтімділік). Өзіндік жартылай өткізгіштерде осының нәтижесінде электронды – тесікті механизм көрініс табады. жүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|