«дарын» республикалық Ғылыми-практикалық орталығы аудандық биологиялық олимпиада. Практикалық тур
Есеп №3. (7,5 балл) Төменде жоғарғы және төменгі сатылы өсімдіктер өкілдері мен олардың мүшелерінің атаулары берілген
жүктеу/скачать 1,94 Mb.
|
1 2
| Есеп №3. (7,5 балл) Төменде жоғарғы және төменгі сатылы өсімдіктер өкілдері мен олардың мүшелерінің атаулары берілген.
өсімдіктер атаулары: 1.көкек мүгі 2 хлорелла. 3.сфагнум 4. арша 5. фукус 6. плаун 7. кипарис 8. улотрикс 9. қырықбуын 10.адиантум 11 тисс 12. кладофора 13. қарағай 14. маршанция өсімдіктер мүшелері: а. қабаттама п. спорангий б.өркен р.сорустары в.ризоидтар с.аталық бүрлер г.антеридий т.тозаң д.архегоний у.аналық бүрлер е.қауашақ ф.тұқымбүршік ж.өскіншек з. гаметофит и. спорофит к.діңше л. тамырсабақ м. тамыр н. сабақ о.жапырақ Жоғарыда аталған өсімдіктерді топтар бойынша бөліп, олардың мүшелерін анықтаңдар. Жауаптар кестесі:
ЕСЕП №4.( 3 балл) Суретте сцифомедузаның көбею жолдары көрсетілген.Көбею кезінде кездесетін медузаның ұрпақтарының атауларын анықтаңдар. Жауаптар кестесі:
Есеп № 5. – 7 балл (0,5 балл). Балықтар класына тән белгілері мен олардың ерекшеліктерін анықтаңыздар. (Жауаптарыңызды кестеге «+» таңбасы арқылы енгізіңіздер).
Есеп № 6. – 4 балл( 0,5 балл). Суретте берілген акуланың жүрегі мен сүйекті балық жүрегінің құрылыс элементтерін анықтаңыздар.
ЕСЕП № 7. (5 балл)Төменде аталған нерв жүйесінің кейбір қызметтерін, олардың жүйелерімен байланыстырыңдар 1) ұйқы 2) сөйлеу(речь) 3) есте сақтау(память) 4) абстракты ойлану 5) қабылдау(восприятие)
Есеп №8. Бауырдан шыққан мочевинаның бүйрекке жетуі үшін өтетін қан тамырлары мен органдар тәртібін дұрыс көрсетіңіздер(6 балл). а.бүйрек б.аорта в.сол жақ қарынша г.бауыр венасы д.өкпе е.бүйрек артериясы ж.артқы қуыс венасы з.оң жақ қарынша к.өкпе артериясы л.оң жақ құлақша м.сол жақ құлақша н.өкпе венасы
ЕСЕП№ 9.(3 балл) Жүректің минуттық көлемі дегеніміз, осы уақыт аралығындағы қарыншадан ағып шығатын қанның мөлшері. Оны табу үшін, жүректің жиырылу жиілігін жүректің систолдық(соғылу)көлеміне көбейтеміз. Жүректің систолдық көлемі дегеніміз ,жүректің әр соғысы кезіндегі , қарыншадан ағып шығатын қанның мөлшері. Егер әйелдің жүрегі минутына 56 рет соғатын болса, онда дистол соңындағы жүректегі қанның көлемі -120 мл, ал систол соңындағы көлемі-76 мл болса, онда оның минуттық көлемі қандай болады? __________________ л/мин Есеп №10. Төменде берілген тұжырымдарға қатысты теңіз және тұщы су балықтарын салыстырыңдар.4 балл (1балдан.).
Есеп№11.Суретте ұрықтанған жұмыртқаның суреті берілген. Кестеден дұрыс жауапты анықтаңыздар .(4 бал)
Е E. өзек F. тоздық камбий G. түтікті камбий H. тін клеткалары СЕП№12. Ағаш діңінде кездесетін ұлпаларды сырттан ішке қарай орналасу реті бойынша анықтап , жауабын кестеге енгізіңдер.(4 балл) A. біріншілік флоэма B. екіншілік флоэма C. біріншілік ксилема D. екіншілік ксилема
Есеп №13. Келесі жауап кодтарын(А-Г) пайдаланып, кестені толтырыңыздар, (5 бал) А. коллаген. Б. элластин. В. екеуі де. Г. ешқайсысы.
ЕСЕП №14. Төмендегі организмдердің арасындағы ұқсастықтар мен ерекшеліктер қандай құбылыстарға жатады?( 5.5 бал)
Есеп№15. Төменгі суретте өсімдіктердегі заттардың тасымалдану түрлері берілген.(11 бал) Таблицаны толтырыңыздар.
ЕСЕП № 16.(3 бал) Бұршақ өсімдігінде дәннің сары түсін анықтайтын аллель(Y) жасыл түсті анықтайтын аллельге(y) қарағанда доминантты, ал дәннің тегіс формасын анықтайтын аллель (R), дәннің бұдыр формасын анықтайтын аллельге(r) қарағанда доминантты. Бұршақтың осындай өсімдіктерін шағылыстыру нәтижелері кестеде көрсетілген.
Ата-аналарының генотипін анықтаңдар : YyRr и Yyrr Yyrr и YyRR YyRr и YyRr YyRR и yyRr ЕСЕП № 17. (5.5 бал) Кестеде әртүрлі организмдердің бірнеше белгілері берілген. Белгілер сәйкес келетін организмнің жанына «+» белгісін қойыңыздар.
Есеп № 18. – 6 бал. Төменде көрсетілген жағдайларға қатысты, ата-аналарының және олардың балаларының генотипін анықтаңдар (генотиптерді келесі белгілерді пайдаланып жазыңыздар: А – доминантты ген, а – рецессивті ген) : А) Ашық түсті әйел мен қара түсті еркектің бес баласы бар, олардың барлығы да қара шашты. Генотиптері: Әкесі ______ шешесі ______ баласы ______ Б) Көк көзді еркек пен қой көзді әйелдің бес баласы бар, олардың екеуінің көзі көк. Генотиптері: Әкесі ______ шешесі ______ баласы ______ В) Қара шашты әйел мен еркектің төрт баласы бар, олардың екеуінің шашы ақ сары. Генотиптері: Әкесі ______ шешесі ______ баласы ______ «ДАРЫН» РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ ОРТАЛЫҒЫ Аудандық биологиялық олимпиада. Теориялық тур. 11 сынып.-1 балдан 1 . Вакцинаның құрамында ______ бар. А) лейкоциттер Б) антиденелер В) әлсізденген микробтар Г) иммунитетті күшейтетін гормондар Д) лимфоциттер антигені 2.Дене сұйықтығында бактерияларға шабуыл жасайтындар _________ А) антиденелер Б) цитотоксинді Т-клеткалар В) интерферондар Г) Т-хелпералар Д) антигендер 3. Өсімдік көбірек бұтақтану үшін , оны немен өңдеу қажет? А) цитокининмен Б) ауксинмен В) гибберелинмен Г) этиленмен Д) абсциз қышқылымен 4. Төмендегі жануарлардың қайсысында, арнайы тыныс алу жүйесі болмайды? А) шаян Б) жауын құрты В) балық Г) құмырсқа Д) жылан 5. Тыныс шығарғанда, диафрагма__________ А) созылады және дөңестенеді Б) созылады және түзуленеді В) жиырылады және дөңестенеді Г) жиырылады және түзуленеді 6. Өсімдіктердің көбісі _________ А) тұқымыболмайтындар Б) гүлділер В) жалаңаштұқымдылар Г) мүктер Д) түтіксіз өсімдіктер 7. Жемістер _______ пайда болады. А) тұқымнан Б) спорадан В) бүршіктен Г) түйіннен Д) аталықтан 8. Мына жануарлардың қайсысында қан айналымы тұйықталмаған? А) балықтар Б) құстар В) бақа Г) гидра Д) өрмекші 9. Артерияның ең басты сипаттамасы қайсы? А) клапандары бар Б) жүректен қан өткізеді В) оттегіне қанық қан өткізеді Г) капиллярлардан қан жинайды Д) жұқа қабырғалы 10. Қанның жылдамдығы ________ төмен А) капиллярларда Б) аортада В) веналарда Г) артериолада Д) венулада 11. Грамм-оң бактерияларға қарағанда, грамм-теріс бактериларда пептидогликан-----------, ал клетка қабықшасы ______күрделі құрылысты. А) көбірек....көбірек Б) көбірек...аздау В) аздау.....аздау Г) аздау.....көбірек Д) жауабы жоқ 12. Протеиндерді синтездейтін: А) Гольджи аппараты Б) рибосомалар В) микроденешіктер Г) митохондрий Д) лизосомалар 13. Бактерияларды зақымдайтын вирустар __________ А) бактериовирустар Б) бактериофагтар В) капсомерлер Г) провирустар Д) ретровирустар 14. Адам ағзасындағы тамақтың көп бөлшектері --------------сіңіріледі. А) қарында Б) бауырда В) ащы ішекте Г) тоқ ішекте Д) ұйқы безінде 15.белоктардың қорытылуы ------басталады, полисахаридтердің қорытылуы ________басталады. А) ауыз қуысы.....қарын Б) қарын.........ащы ішек В) қарын........ауыз қуысы Г) қарын.........қарын Д) ащы ішек...қарын 16. Сулы ортадағы негізгі фотосинтетикалық автотроптар _______ А) өсімдіктер мен жануарлар Б) өсімдіктер мен саңырауқұлақтар В) жануарлар мен балдырлар Г) балдырлар мен бактериялар Д) өсімдіктер мен бактериялар 17. Фотосинтездеуге қабілетсіз? А) бактерия Б) ағаш В) саңырауқұлақтар Г) қоңыр балдырлар Д) балдырлар 18. Ауадағы СО2 –ның мөлшері----------. А) 3.00% Б) 30% В) 0.01% Г) 0.30% Д) 0.03% 19. Қосжарнақтыларға тән емес белгі қайсы? А) 2 тұқымжарнағы бар Б) гүл элементтері 4 немесе 5 еселі В) кіндік тамырлы Г) өткізгіш шоқтары шеңберлі Д) жүйкелену----------- паралельді 20. Біржарнақты және қос жарнақты өсімдіктерді бөлетін төмендегі сипаттамалардың қайсысы дұрыс емес? А) ересек өсімдіктердің көлемі Б) гүлдер элементтерінің саны В) жапырақтың жүйкеленуі Г) тұқымжарнағының саны Д) өткізгіш шоқтарының орналасуы 21.Фотосинтез өсімдіктің ________ қарқынды жүреді. А) колленхима клеткаларында Б) суөткізгіш клеткаларында В) паренхима клеткаларында Г) склеренхима клеткаларында Д) флоэма клеткаларында 22. Меристема клеткларының басқалардан ерекшелігі неде? А) бөлінуін жалғастырады Б) тез фотосинтездейді В) өседі Г) диференциреленеді Д) қор жинайды 23. Камбий шоғы ағаш діңін камбий қабатынан ішке қарай ---------бөлу арқылы , ал камбий қабатынан сыртқа қарай----------бөлу арқылы жуандаттырады А) флоэма...ксилема Б) ксилема және флоэма...қабық В) өзек...флоэма және ксилема Г) ксилема...флоэма Д) ксилема...қабық 24. Мүктер сияқты ,бриофиттердің басқа өсімдіктерден айырмашылығы қандай? А) гүл түзбейді Б) спорасы бар , бірақ тұқымы жоқ В) талшықты аталығы бар Г) өткізгіш ұлпалары жоқ Д) спора түзеді 25. Өсімдіктер мен саңырауқұлақ тардың? А) өсімдіктерде диплоидты (2n) және гаплоидты(n) фазалар болады Б) саңырауқұлақтардың клетка қабығы болады В) саңырауқұлақтар – автотрофты Г) саңырауқұлақтар зиготасы мейозбен бөліну арқылы споралар түзеді Д) өсімдіктер жыныс жолымен көбейеді 26Адам қанының сараптамасындағы эозинофилдер мөлшерінің , қалыпты жағдайдағы мөлшерінен көп болу себебінен организмде не болуы мүмкін? A) созылмалы нематодты инфекция B )анафилактикалық күйге түсу C) лейкоциттер мөлшерінің азаюы (лейкопения) D) бактериялардың енуіне қарсы алғашқы жауап E) гемостаз 27. Қандағы бикарбонат иондары _______________. А) оттегін тасымалдауға көмектеседі Б) буффер болып табылады В) гемоглобинмен тасымалданады Г) СО2 мен байланысады Д) улы 28.Аяқасты үрейден жүгіре бастаған адам бұлшықеттерінің қарқынын жоғарылату үшін не қажет? I) Бүйрекүсті бездерін қоздыру II) АКТГ бөлінуі III) Гипотоламустың қозуы IV) Гипофиздің қозуы V) Адреналиннің бөліне бастауы Дұрыс жауаптар тәртібін көрсетіңіздер: А) I-II-IV-III-V Б) II-III-IV-V-I В) III-IV-II-I-V Г) IV-V-III-I-II Д) V-I-II-IV-III 29.Адам ағзасында судың жетіспеушілігінен мына төмендегі жағдайлар болады: I) Антидиуретикалық гормонның концентрациясының көбеюі II) Қанның осмотикалық қысымының көтерілуі III) Бүйректегі судың реабсорбциясының жоғарылауы Дұрыс жауаптар тәртібін көрсетіңіздер: А) I-II-III Б) I-III-II В) II-I-III Г) II-III-I Д) III-II-I 30. Омыртқалылар мен омыртқасыздардың нақты ерекшелігін көрсетіңдер ? А) екіжақты симметрия Б) капиллярлы тор В) іштей ұрықтану Г) қаңқасы бар Д) жүйке (пластинкасы) түтікшесі арқа жағында орналасқан 31.Қандай молекулалар билипид қабаты арқылы өтуге қабілетті? А) антидене Б) АТФ В) инсулин Г) Na+ Д) кортизол 32.Өсімдік сіңірген судың көп мөлшері қайда жұмсалынады? А) еріткіш ретінде пайдаланады Б) фотосинтез кезінде сутегі көзі ретінде пайдаланады В) транспирация арқылы жоғалады Г) клеткалар көлемін ұлғайтуда пайдаланады Д) клеткалар тығыздығын сақтауда пайдаланады 33. Мочевина молекуласы құрамындағы азоттың 2 атомы неден алынады ? А) аммиак және глутаминнен Б) аммиак және аспартаттан В) глутамин және аспартаттан Г) глутамин және глутаматтан Д) глутаматтан и аланиннен Е) аммиак және орнитиннен 34.Денитрификациялаушы бактериялардың денитрификациялау белсенділігінің төмендеуінің себебі: А) оттегі концентрациясының төмендеуі Б) азот концентрациясының төмендеуі В) нитраттар концентрациясының жоғарылауы Г) оттегі концентрациясының жоғарылауы Д) топырақ ылғалдылығының жоғарылауы 35.Ауруынан сауыққан адамда азоттық баланс дұрыс болады,егер: А) тағаммен енген азот көлемі денеден шығарылған азот көлеміне тең болса Б) денеден шығарылған азот көлемі тағаммен енген азот көлемінен кем болса В) денеден шығарылған азот көлемі тағаммен енген азот көлемінен артық болса Г) белоктық тағаммен қоректенбесе Д) дұрыс жауабы жоқ жүктеу/скачать 1,94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2