Дебат ойыны Шахманова Айнагүл Төлегенқызы, кітапхана меңгерушісі

Атқарылып жатқан істердің нәтижесі мол: ең бастысы қазір қазақстандықтар тарапынан мемлекеттік тілді қолдау және дамыту бағытында барынша мүдделілік танытып отыр. Тіл тағдырына деген жанашырлығымыз бен қамқорлығымыз артуда. Тіл туралы заңымыз, тілді дамыту туралы бағдарламамыз іске асып жатыр .

Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйініне тоқталсам, ақшаны мол шашып, билікті қатайтып, санскрит пен эсперантоны да кеңінен енгізуге болады. «Тіліміз құрып кетті, құрдымға батып бара жатыр», - деп , көздің жасын көлдете бермей, тілді насихаттауды өзіңізден бастаңыз. Шығыс философы : «Дүниені түзеткің келсе, әуелі өзің түзел, сосын балаң мен достарыңызды түзеңіз» - деген екен. «Құмырсқа да қыбырлап қыр асады». Біздің құмырсқадан қай жеріміз кем? Мен өз сөзімді аяқтадым, қарсылас оппоненттің сұрақтарына жауап беруге дайынмын.

(тоғысқан сұрақ-жауап)

Әлия ханымның бірінші аргументін толықтырып кетсем. «Тіл» орталығы біраз іс - шаралар өткізіп жатыр. « Тіл және тәуелсіздік» дөңгелек столы, «Мағжаннан қалған маржан жыр», «Қазақстан - достықтың мекені» фестивальдері т.б. жоспар бойынша өтіп жатыр.

« Мемлекет маған не береді емес, мен мемлекетке не беремін» деп Джон Кеннеди айтқандай, тіліміздің қолдану аясын кеңейту үшін бойымызға ана сүтімен дарыған қастерлі де қасиетті тілімізді сақтауға өзіміз де ат салысайық.

Сөзімді Елбасы Назарбаевтың мына сөзімен аяқтағым келеді: «Дауға салса алмастай қиған, сезімге салса қырандай қалқыған, ойға салса қорғасындай балқыған, өмірдің кез-келген орайында әрі қару, әрі қалқан болған , әрі жас отты да ойнақы ана тілінен артық қазақ үшін бұл дүниеде қымбат не бар екен?». Әрине, ештеңе жоқ.

Олай болса, мен өз сөзімді аяқтадым, қарсылас оппоненттің сұрақтарына жауап беруге дайынмын.

( тоғысқан сұрақ- жауап)

Қай кезде болмасын тіл мәселесі –сөйлейтін, сол тілден сусындаған, ұлттық, ділдік белгісі болып санал\атын халықтың мәселесі. Әрбір халықтың ана тілі бар десек, өз ана тіліміздің барша болмысы , тіпті оның әрбір дыбысы мен жалғау жұрнағы әрбір шынайы азаматқа танымал, мәдени-әлеуметтік өмірде өзіндік мәні бар киелі ұғым. Қазақ тілі қазақтың мәдениетімен біте қайнасып жатқан рухани қазына. Қаймақты тілді пайдаланбай, қаспақтың түбін қырғыштап жүргендерге айтарым: әркімнің ана тілі тірлік үшін керек, мемлекеттік тіл бірлік үшін керек. Соны әрбір қазақстан азаматының жүрегімен ұққаны жөн.

Құм, кесек, суды кез - келген бала қалаған формасына келтіре алады. Егер оны цементпен араластырса, бетонға айналады. Енді оны бала түгілі жігіттердің өзі қолымен бұзып, үгіте алмайды. Сонда кішкентай ғана құм түйіршіктерін біріктіріп тұрған не нәрсе? Әрине, цемент. Осы философиялық ой секілді сіз болып, біз болып бірігіп, ана тіліміздің өркендеуіне әркім өз үлесін қосуы керек. Құрметті жастар, айдан алқа, жұлдыздан жүзік іздемейік. Ана сүтімен бойымызға дарыған қазақ тілі біздің жүрегімізде екенін ұмытпаңыздар!!! Көңіл қойып тыңдағандарыңызға көп рахмет!

Тоғысқан сұрақтар:

1. 
   Сұрақ - жауапқа дайынсыз ба?
   
2. 
   Қанша пайызға дайынсыз?
   
3. 
   Тіл туралы заң қашан қабылданды?
   
4. 
   Тіл туралы заң іске асып жатыр ма?
   
5. 
   Тіл туралы заң неше бөлімнен тұрады?
   
6. 
   Сіздің кейсіңіз абстракт па , логика ма?
   
7. 
   Сізде кейс жоқ , себебі Даттау жақсыз. Қалайша жоқты бар дейсіз?
   
8. 
   Ана тіліңізді неше пайызға білесіз?
   
9. 
   Елімізде қазақ тілінің қолдану аясын кеңейтудің маңызы зор деп ойлайсыз ба?
   

12. Оған сіз атсалысып жатырсыз ба?

13.. Статистикалық мәліметке сенесіз бе?

14. Сіздің дәлеліңізде «мүмкін» деген сөз бар ма?

МАРАПАТТАУ (диплом «үздік спикер» - 3).