Бюджетпен есеп айырысу шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№
|
Операциялардың мазмұны
|
Дебиттелетін шот
|
Кредиттелетін шот
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Заңды ұйымдардан бюджетке алынатын корпоративтік табыс салығы сомасына
|
7700
|
3110
|
2
|
Ұйымның есеп саясатының өзгеруіне немесе кеткен кемшіліктерді түзетуге байланысты, бөлінбеген табыстың бастапқы қалдығын реттеуге жататын салық сомасының:
|
5430
3130
|
3110
5430
|
3
|
Төтенше жағдайларға және тоқтатылған операцияларға байланысты табыстар салығының сомасына
|
7460-7470
|
3110
|
4
|
Төтенше жағдайдың және тоқтатылған операциялардың салдарынан шеккен зиянға байланысты өзгерген салық сомасына
|
3110
|
7460-7470
|
5
|
Заңды ұйымдардың бюджетке нақты аударған корпоративтік табыс салығы сомасы
|
3110
|
1040
|
6
|
Ағымдағы кезеңде пайда болған немесе жойып жіберудің нәтижесінде уақытша айырмашылық (Бухгалтерлік есеп пен салық есептерінің талаптарының айырмашылығының нәтижесінде болған) алдағы уақытта төлеуге тиісті салық.
|
7710
|
3110
|
7
|
632-«Кейінге қалдырылған табыс салығы» деп аталатын шотқа түзетулер енгізуге байланысты :
салық мөлшерін ұлғайтуға;
салық мөлшерін азайтуға.
|
7710
3110
|
3110
7710
|
8
|
Пайда болған немесе жойып жіберудің нәтижесінде кездескен уақытша айырма салық сомасына:
бюджетке төлеуге;
зиянды жабу нәтижесіне есептелген.
|
3120
3120
|
3110
7710
|
9
|
Активтерді қайта бағалауға байланысты салық сомасының үстеме өсісмі, салық есебіндегі қайта бағалау үстеме өсімінен жоғары болған кезде,
салық есебіндегі қайта бағалау үстеме өсімінің, бухгалтерлік есептегі қайта бағалау үстеме өсімінен жоғары болған кезінде
|
5320
3120
|
3120
5320
|
10
|
Сатып алушыларға және тапсырыс берушілерге сатылған өнім (жұмыс, қызмет)үшін талап етілген шот бойынша қосылған құн салығының сомасына.
|
1210-1230
|
3130
|
11
|
Орны толтырылатын қосылған құн салығы сомасымен есептелген қосылған құн салығы сомасының өзара жабылуына
|
3130
|
1260
|
12
|
Бюджетке аударылған қосылған құн салығы сомасына
|
3130
|
1040
|
13
|
Жеке тұлғаларға есептелген табыс салық сомасына
|
3350
|
3120
|
14
|
Серіктестіктерге қатысушылардың дивидендтерімен табыстарынан , олардың үлестеріне қарай , төленетін көздерінен ұсталуға тиісті, есептелген салық сомасына
|
3320,3330
3390
|
3190
|
15
|
Жеке тұлғалардың еңбекақысынан ұстал ған табыс салығы сомасының бюджетке аударылғаны
|
3190
|
1040
|
16
|
Бюджетке артық аударылған салық сомасының қайтарылуы
|
1040
|
3110-3190
|
17
|
Есептелген әлеуметтік салық сомасы
|
7210
|
3150
|
18
|
Есептелген әлеуметтік салық сомасы бюджетке есеп айырысу шотынан аударылды
|
3150
|
1040
|
19
|
Есептелген акциз салық сомасы
|
1210
|
3140
|
20
|
Есептелген акциз салығының сомасы бюджетке есеп айырысу шотынан аударылды
|
3140
|
1040
|
21
|
Есептелген жер салығы сомасы
|
7210
|
3160
|
22
|
Есептелген жер салығы сомасы бюджетке есеп айырысу шотынан аударылды
|
3160
|
1040
|
23
|
Есептелген мүлік салығы сомасы
|
7210
|
3180
|
24
|
Есептелген мүлік салығы сомасы бюджетке есеп айырысу шотынан аударылды
|
3180
|
1040
|
25
|
Есептелген көлік құралдарына салық сомасы
|
7210
|
3170
|
26
|
Есептелген көлік құралдары салығы сомасы бюджетке есеп айырысу шотынан аударылды
|
3170
|
1040
|
Еншілес (тәуелді) серіктестіктердің алашақ (кредиторлық) қарыздарының есебі
Еншілес серіктестіктерге кредиторлық қарыздардың есебі «Еншілес серіктестіктердің алашағы», «Тәуелді серіктестіктердің алашағы» және «Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын синтетикалық шоттарда жүргізіледі. Бұл шоттар пассивті, күрделі шоттар болып табылады. Аналитикалық есеп әрбір еншілес серіктестіктерге сәйкес корреспонденциялаушы шоттар бойынша машинограммада немесе тізімдемеде жүргізіледі. Ірі кәсіпорындардың талдамалық шоттарында дебиторлармен және кредиторлармен есеп айырысушылардың талдамалық есебінің карточкалары пайдаланады.
Еншілес кәсіпорыннан бас кәсіпорынның алған материалдары мен сатып алынған тауарларына мына түрдегі бухгалтерлік жазу жазылады:
Д-т: 1310-«Материалдар» шоты,
К-т: 1230-«Еншілес серіктестіктердің алашағы»,
«Тәуелді серіктестіктердің алашағы» немесе «Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» - шоттарының тиістілері.
Ал еншілес кәсіпорыннан бас кәсіпорынның алған дайын өнімдері, негізгі құралдары және материалдық емес активтеріне бас кәсіпорынның бухгалтерлік есебінде:
Д-т: 2730-«Материалды емес активтер»,
2410- «Негізгі құралдар» және тағы да басқа шоттар,
К-т: 1220«Еншілес серіктестіктердің алашағы»,
1230-«Тәуелді серіктестіктердің алашағы» немесе
1240«Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын шоттардың тиістілері түріндегі екі жақты жазуы жазылады.
Еншілес кәсіпорынға бас кәсіпорынның өтеген қарызына:
Д-т: 1220-«Еншілес серіктестіктердің алашағы»
1230-«Тәуелді серіктестіктердің алашағы» немесе
1240-«Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын шоттардың тиістісі,
К-т:1010 «Ақшалар» деп аталатын шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.
Бас кәсіпорын мен еншілес серіктестіктер арасындағы есеп айырысуларды салыстырып, тексеру актілері негізінде дебиторлық қарыз сомаларының кредиторлық қарыз сомаларымен жабылуына мына түрдегі бухгалтерлік жазу жазылады:
Д-т: 3320-«Еншілес серіктестіктердің алашағы»,3330 «Тәуелді серіктестіктердің алашағы» және 3340«Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алашағы» деп аталатын шоттардың тиістілері,
К-т: 1220«Еншілес серіктестіктердің берешегі»,1230 «Тәуелді серіктестіктердің берешегі» және 1240«Бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың берешегі» деп аталатын шоттардың тиістілері.
Еншілес (тәуелді) серіктестіктерге кредиторлық қарыздар шоты бойынша жүргізілетін операциялар
№
|
Операциялардың мазмұны
|
Дебиттелетін шот
|
Кредиттелетін шот
|
1
|
2
|
3
|
4
|
1
|
Еншілес серіктестіктермен, бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардан келіп түскен ақшаларын, айналымнан тыс активтерді, тауарлық-материалдық қорларды кіріске алу:
Сатып алу құнына;
қосылған құн салығы сомасына
|
2730-2412-2413,
1310-1317,
1040,1050,
1010,1020
т\б
1260
|
3320-3330
3320-3330
|
2
|
Еншілес серіктестіктердің және бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың, кәсіпорынның цехтарын, ғимараттарын жөндеу бойынша қызметіне:
қызмет сомасына;
қосылған құн салығы сомасына.
|
8044,7210
1260
|
3320-3330
3320-3330
|
3
|
Кәсіпорынның бұрынырақта алынған банк мекемелерінің алдындағы несие қарызын, еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын тұлғалардың өтеуі
|
3010
|
3320-3330
|
4
|
Кәсіпорынның жабдықтаушылар мен мердігерлердің алдындағы қарызын, еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың өтеуі
|
3310
|
3320-3330
|
5
|
Кәсіпорынның еншілес серіктестіктер мен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алдындағы қарызы есеп айырысу шотынан, кассадан өтелінді
|
3320-3330
|
1010,1040
|
6
|
Кәсіпорын еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алдындағы қарыздарын дайын өнім беру жолымен өтеді
|
3320-3330
|
6010
|
7
|
Кәсіпорын еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың алдындағы қарыздарын материалды емес активтерді беру жолымен өтеді
|
3320-3330
|
6210
|
8
|
Салыстыру актісіне сәйкес, еншілес серіктестіктермен бірлесіп бақыланатын заңды тұлғалардың берешек қарыздарын, олардың несиелік қарыздарының есебінен жабу
|
3320-3330
|
1220-1230
|
Достарыңызбен бөлісу: |
