Деңгей Химиялық технологияның негізгі үдерістері мен заңдылықтары
Органикалық және бейорганикалық тыңайтқыштар
жүктеу/скачать 1,38 Mb.
|
ҚЗХЖ толықтырылғын
| 13 Органикалық және бейорганикалық тыңайтқыштар.
Органикалық тыңайтқыштар – жануарлар мен өсімдіктер қалдықтарының органикалық қосылыстары түрінде кездесетін қоректік заттар. Органикалық тыңайтқыштарға көң, қи, құс саңғырығы, садыра, жасыл тыңайтқыштар, сабан, т.б. өсімдік қалдықтары, залалсыздандырылған тұрмыстық және өндіріс қалдықтары, ақаба сулардың тұнбалары, т.б. жатады. Өнеркәсіпте мочевина шығарылады. Органикалық тыңайтқыштар құрамында топырақтың ең маңызды агроникалық қасиеттеріне қажетті макро- және микроэлементтер бар. Топырақты қарашірікпен, қажетті химиялық элементтермен байытуға, оның ылғалдылығын молайтып, ауа мен су режимінің реттелуіне, физикалық қасиеттерін жақсартуға мүмкіндік береді. Органикалық тыңайтқыштар ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін жоғарылатып, сапасын арттырады. Құнарсыз топырақты құнарландыру үшін және суландыру жүргізілген жерлерді игеру үшін міндетті түрде органикалық тыңайтқыштар себіледі. Көбіне топырақты жыртқан кезде тұқымды себуге дейін енгізіледі. Қопсыту кезінде өте шіріген қарашірік, тауық қиын, т.б., ал үстеп қоректендіргенде көбіне садыра және тауық қиын қолданады. Бейорганикалық тыңайтқыштар синтетикалық тыңайтқыштар ретінде де белгілі және олар өсімдіктерге қолдануға дайын. Бұл синтетикалық тыңайтқыштар бір қоректік немесе көп қоректік формулаларда болады. Өсімдіктердің өсуі үшін қажетті 16 қоректік элементтер бар. Олар екі санатқа бөлінеді; бастапқы элементтер мен қосалқы элементтер. Қазіргі заманғы химиялық тыңайтқыштар азот, фосфор және калий болып табылатын негізгі элементтерді қамтиды. Екінші маңызды элементтер - күкірт , магний және кальций. Бейорганикалық тыңайтқыштарды қолданған кезде оның концентрациясын ескеру қажет, себебі қоректік заттардың жоғары деңгейі өсімдікті күйдіру қаупін арттырады. Бейорганикалық тыңайтқыштың тағы бір кемшілігі - топыраққа және суға терең енетін элементтердің тез бөлінуі, бірақ өсімдіктер оларға жете алмайды. Бейорганикалық тыңайтқыштың кейбір артықшылықтары қысқа мерзімде арзанырақ және ұзақ мерзімді перспективада жерге аз қосады. Сонымен қатар, оны қолдану және дайындау оңайырақ. жүктеу/скачать 1,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|