Бихевиоризм
Жауапкершшж келшмшарттары
Жауапкершшк келШмшарты
дегешм1з - мугал1м мен окушынын арасында жасала-
тын, жетют1кке жету Yшiн окушы кандай тапсырманы орындау керектЫн жэне ку-
тшетш нэтиже (бекгту) кандай болатынын нактылап беретш келшм тур1 (Homme,
Csanyi, Gonzales, & Rechs, 1970). Одетте жазбаша болып келгешмен, кел1с1мшартты
ауызша да жасауга болады. Мугал1м келшмшарт жасап,
окушыньщ онымен келюеть
нш немесе келюпейпнш сурайды, алайда келшмшартты мугал1м мен окушы б1рлесе
отырып жасаганы жен. Оны б1рлесе отырып жасаудын артыкшылыгы - окушылар
мундай кезде кел1с1мшарт талаптарын орындауга дайын болады. Максатты аныктауга
катыскан кезде адамдар сол максатка жетуге умтылады. Ал тандауга катыспаган жаг-
дайда, оларда ондай жауапкершшк сез1м1 болмайды (Locke & Latham, 1990).
Келшмшарттар белгш б1р мшез-кулыкка катысты максаттар мен куткен нэтиже-
лерд1 аныктап бередг «Жауапкершшк» дегешм1з - кYткен нэтиже, ягни оны «мынаны
орындаган кезде осыган кол жетшзес1н» деп тусшд1рем1з.
Мшез-кулык немесе эре-
кет накты болганы жен. Мысалы, «математикадан берген 1-30 тапсырманы кем1нде
90% катеаз орындаймын» немесе «штап окып отырган кезде орнымнан турмаймын».
Жалпылама эрекеттер (мысалы, «математиканы карауым керек» немесе «тэрт1б1мд1
тузету1м керек») болмауы керек. Жас балаларга келгенде уакыт фрейм1 кыска болганы
жен. Алайда максатка карай б1р тапсырманы б1рнеше рет кайталауга немесе кунше
30 минутка дешн, ал элеуметпк пэндер бойынша б1р аптага созуга болады. Келшм-
шартка академиялык жэне академиялык емес мшез-кулыкты енпзем1з (3.10-косымша).
Балалармен б1рлесш келю1мшарт жасауга жэне олардын ж етю ттн
бакылауга кеп
уакыт кетедг Куанарлык жайт - мшез-кулыкка жэне тапсырманы орындауга катысты ке-
л1с1мшарттар барлык окушыга б1рдей кажет емес. Кел1с1мшарттар эаресе окушылардын
тапсырмаларды дурыс орындауы ушш аса кажет. ¥зак уакыт алатын тапсырмаларды
кунш белгшей отырып, б1рнеше кыска тапсырмага белуге болады. Мундай жоспар оку
шылардын тапсырманы орындап улгеруше жэне уакытында тапсыруына кемектеседт
Кел1с1мшарт максаттар айкын, уакытша болса да колжет1мду киын болса да
орындала алатындай жэне еш м д ш кп арттырады деген принциптерге непзделу1 ке
рек (Schunk, 1995). Кел1с1мшарттар окушыларга тапсырманы
олардын калай орын-
даганы жешнде акпарат та бередг Мундай акпарат окушылардын мотивациясы мен
жетютЫн артырады (Locke & Latham, 1990). Кел1с1мшарттар окушылардын окудагы
жетютЫ мен мшез-кулыкка катысты тапсырмаларды орындауына жагдай жасау ар-
кылы жетютакке жетуге мумшндак тугызады.
3.10-КОСЫМША
Достарыңызбен бөлісу: