Дейл Шнук. Оқыту теориясы indd

3 -Т А Р А У
3.1-кесте
Классикалык шарттылык 
Кезец 
Тiтiркендiргiш 
Жауап
T0Ciлi
1 
Ш-сыз Т (тамак) 
Ш-сыз Ж (с1лекей бел1ну1)
2 
ШТ (метроном), 
Ш-сыз Ж (стекей бел1ну1)
сосын Ш-сыз Т (тамак)
3 
ШТ (метроном) 
ШЖ (стекей бел1ну1)
Жалпылау (generalization) дегеmмiз - ШТ сэйкес тiтiркендiргiштер эсер еткен 
кезде ШЖ-ньщ KepiHic табуы (3.2-сызба). Минутына 70 метроном соккысын берген- 
нен кейiн иттен ездЫнен сiлекей бeлiне бастауы - метроном соккысы одан жылдамы- 
рак немесе баяу болган кезде, сондай-ак жай гана сагат дыбысы естшген кезде де одан 
сшекей бeлiнетiнiн бiлдiредi. Жана тiтiркендiргiш ШТ-га уксамаса немесе олардыц 
арасында сэйкес элементтер ете аз болса, жалпылау орын алады (Harris, 2006).
Иттщ ШТ-га гана жауап берш, осыган сэйкес баска тmркендiрriштерге жауап 
бермеуi 
тежелу
(discrimination) деп аталады. Тежелудi калыптастыру Yшiн, экспери- 
ментшi ШТ мен Ш-сыз Т-мен бiрге осыган сэйкес баска бiр тiтiркендiргiштi шартсыз 
тiтiркендiргiшсiз жiберуi мYмкiн. Егер метроном минутына 70 рет сокса, ШТ шартсыз 
тmркендiрriшпен бiрге берiледi, ал баска жагдайда (мысалы, минутына 50 жэне 90 
рет сокса) Ш-сыз Т болмайды.
Тmркендiрriш шарттыга айналганнан кейiн, ол Ш-сыз Т реттнде кызмет етедi 
жэне нэтижесiнде 
жогары децгейлг рефлекс
(
higher-order conditioning)
пайда болады 
(Pavlov, 1927). Метроном минутына 70 рет соккан кезде ит сшекей беле бастаса,
3.2-сызба
ШТ-га сэйкес келмейнн 
Жогары
ШЖ келемi юшлрейнп 
керсетiлген жалпылау 
догасы
2 
о 
го
I
1
_
ГО
C
l
Ш
Ю
Темен
40 
50 
60 
@
80 
90 
100
Б1р минуттагы метроном соккысы

жүктеу/скачать 18,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: