Сабақ тақырыбы: Edit басқару элементі
Сабақ мақсаты: Edit басқару элементінің қасиеттерін және әдістерін программалау.
Теориялық бөлім:
Tedit бір қатардан тұратын тексті өңдеуге арналған редактор. Оның көмегімен мәтіндерді енгізу, шығаруды ұйымдастыруға болады. Көп қолданылатын қасиеті: TEXT.
Компонент қасиеттері:
property AutoSize: Boolean;
|
Егер True болса және BorderStyle=bsSingle, онда шрифт көлемін өзгерткен кезде компонент биіктігі автоматты түрде өзгереді.
|
TBorderStyle =
bsNone..bsSingle;
property BorderStyle: TBorderStyle;
|
Қоршау стилін көрсетеді:
bsNone –қоршау жоқ; bsSingle - компонент
бір сызықпен қоршалады.
|
TEditCharCase = (ecNormal,
ecUpperCase, ecLowerCase) ;
|
Әріп биіктігін өзгерту : ecNormal - өзгеріс жоқ; ecUpper Case –бас әріптер; ecLowerCase – жай әріптер.
|
property MaxLength: Integers;
|
Текстің макисмал ұзындығын анықтау.
|
property Modified: Boolean;
|
True, егер текст өзгеріске ұшыраса
|
property OnChange: TNotifyEvent;
|
Текст өзгеріске ұшырағандағы қасиет
|
property PasswordChar: Char;
|
Тексті енгізген кезде пайда болатын символ (*)
|
property Readonly: Boolean;
|
True болса тексті өзгерте алмайсыз
|
property SelLength: Integers;
|
Айрықшаланған текст ұзындығы
|
property SelText: Strings-
|
Айрықшаланған текст
|
property Text: String;
|
Барлық текст
|
Компонент әдістері:
|
procedure Сlears;
|
Барлық тексті өшіру
|
procedure ClearSelection;
|
Айрықшаланған тексті өшіру.
|
procedure CopyToClipboard;
|
Айрықшаланған тексті буферге көшіру.
|
procedure CutToClipboard;
|
Айрықшаланған тексті буферге қиып алу
|
procedure PasteFromClipboard;
|
Буферден шығару
|
procedure SelectAll;
|
Бүкіл тексті айрықшаландыру
|
procedure Undo;
|
Фокус алғанға дейінгі текстегі өзгерістен бас тарту.
|
Практикалық жұмыс
Теорияда көрсетілген қасиеттер мен әдістерді қолданып төмендегідей программа құр.
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
begin
edit1.Visible:=false;
end;
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
edit1.Visible:=true;
end;
procedure TForm1.Button3Click(Sender: TObject);
begin
edit1.enabled:=false;
end;
procedure TForm1.Button4Click(Sender: TObject);
begin
edit1.enabled:=true;
end;
procedure TForm1.Button5Click(Sender: TObject);
begin
edit1.CharCase:= ecUpperCase;
end;
procedure TForm1.Button6Click(Sender: TObject);
begin
edit1.CharCase:= ecNormal;
end;
procedure TForm1.Button7Click(Sender: TObject);
begin
edit1.PasswordChar:='*';
end;
procedure TForm1.Button8Click(Sender: TObject);
begin
edit1.PasswordChar:=#0;
end;
procedure TForm1.Button9Click(Sender: TObject);
begin
Fd1.Execute;
edit1.Font:=Fd1.Font;
end;
procedure TForm1.Button10Click(Sender: TObject);
begin
Edit1.Undo;
end;
procedure TForm1.Button11Click(Sender: TObject);
begin
edit1.Clear;
end;
procedure TForm1.Button12Click(Sender: TObject);
begin
edit2.Text:=edit1.SelText;
end;
procedure TForm1.Edit1Change(Sender: TObject);
begin
edit2.Text:=edit1.Text;
end;
procedure TForm1.Button13Click(Sender: TObject);
begin
edit1.CopyToClipboard;
end;
procedure TForm1.Button14Click(Sender: TObject);
begin
edit2.PasteFromClipboard;
end;
Сабақ тақырыбы: Мәліметтерді енгізу, шығаруды ұйымдастыру.
Мәтінді санға, санды мәтінге айналдыру функцияларын қолданып есептер шығару.
Сабақ түрі : практикалық
Сабақ мақсаты: Тексті санға, санды текстке айналдыру процедура мен функцияларын қолданып есептер шығаруды үйрету.
Бүтін сандар типтері
Аталуы
|
Байт саны
|
Диапазоны
|
Cardinal
|
4
|
0. .. 2 147 483 647
|
Byte
|
1
|
0...255
|
Shortint
|
1
|
-128...+127
|
Smallint
|
2
|
-32 768...+32 767
|
Word
|
2
|
0...65 535
|
Integer
|
4
|
-2 147 483 648...+2 147 483 647
|
Longint
|
4
|
-2 147 483 648...+2 147 483 647
|
Int64
|
8
|
-9*10 18 . ..+9*10 18
|
LongWord
|
4
|
0. . .4 294 967 295
|
Нақты сандар типтері
Байт саны
|
Аталуы
|
Цифрлар саны
|
Диапазоны
|
8
4
8
10
8
8
|
Real
Single
Double
Extended
Comp
Currency
|
15…16
7…8
15…16
19…20
19…20
19…20
|
5.0*10e-324…1.7*10e308
1.5*10e-45…3.4*10e38
5.0*10e324…1.7*10e308
3.4*10-4951…1.1*10e4932
-2e63…+2e63-1
+/-922 337 203 685477,5807
|
Тексті санға айналдыру функциялары
Function StrToFloat(St:String): Extended
|
St жолын (символдар тізбегін) нақты санға айналдыру.
|
Function StrToInt(St:String): Integer;
|
St жолын (символдар тізбегін) бүтін санға айналдыру.
|
Санды текстке айналдыру функциялары
Function FloatToStr(Х: Extended): String;
|
Х нақты санын жолға (символдар тізбегін) айналдыру.
|
Function IntToStr(Х: Integer) : String;
|
Х бүтін санын жолға (символдар тізбегін) айналдыру.
|
Мысал. Пернетақтадан енгізілген екі санның үлкенін анықтайтын программа құр.
|
Қасиеттері
|
компонент
|
Name
|
Caption
|
text
|
color
|
Label
|
Label1
|
1 сан
|
|
|
Label
|
Label2
|
2 сан
|
|
|
Label
|
Label3
|
2 санның үлкені
|
|
|
Label
|
Label4
|
|
|
clGradientActiveCaption
|
Edit
|
Edit1
|
|
|
|
Edit
|
Edit2
|
|
|
|
Button
|
Button1
|
Ок
|
|
|
Button
|
Button1
|
Тазалау
|
|
|
procedure TForm1.Button1Click(Sender: TObject);
var x,y,z : real;
begin
x:=strToFloat(edit1.Text);
y:=strtofloat(edit2.text);
if x>y then z:=x else z:=y;
label4.Caption:=floattostr(z);
end;
procedure TForm1.Button2Click(Sender: TObject);
begin
edit1.Text:='';
edit2.Text:='';
edit3.Text:='';
end;
Тапсырмалар
Тармақталған алгоритмдерді программалау
Енгізілген нүктенің Х, Ү кординаталары бойынша қай ширекте жататынын анықтайтын программа құр.
Пернетақтадан енгізілген x , y координатасы бойынша
нүктенің штрихталған облыста жататындығын немесе
жатпайтындығын анықтайтын бағдарлама құр.
Квадрат теңдеуді шешу бағдарламасын құр. А. В, С коэфиценттері пернетақтадан енгізіледі.
Пернетақтадан енгізілген үшбұрыштың үш қабырғасы бойынша үшбұрыштың қандай екенін анықтайтын бағдарлама құр. (Тең бүйірлі, тең қабырғалы, тік бұрышты)
Асан інісінен мектепке барарда үйден 3 минут кеш шықты. Мектеп дейінгі ара қашықтық S метр. Асанның жылдамдығы V1 м/мин, ал інісінікі V2 м/мин. Асан мектепке жетпей тұрып інісін қуып жете ала ма?
Циклдік алгоритмдерді программалау
Цифрларының квадраттарының қосындысы N –ға қалдықсыз бөлінетін барлық екі таңбалы сандардың қосындысын анықта. .
Цифрларының қосындысы N –ға тең қалдықсыз бөлінетін барлық үш таңбалы сандар санын анықта.
Ойлаған санды табу ойынын құрастыр. Компьютер 1-ден N –ға дейінгі аралықта сан ойлайды. (кездейсоқ сандарды генерациялау арқылы) Қолданушы берген жауабына байланысты ол ойлаған саннан үлкен немесе кіші екенін хабарлап отырады. Ойын ойлаған санды тапқан кезде немесе R рет жауап енгізгеннен кейін тоқтайды және ойыншының ұтқанын немесе ұтылғанын хабарлайды. R және N пернетақтадан енгізіледі.
N-нан кіші Фибоначи сандарының қосындысын анықта. Фибоначи сандары: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34 ...
Екі натурал санның ең үлкен ортақ бөлгішін (ЕҮОБ) анықтайтын бағдарлама құр. ЕҮОБ анықтауда Эвклид алгоритімін қолдан: екі сан тең болғанша, үлкен сан ауыстырылады үлкен сан мен кіші санның айырмасына. Мысалы: А:=12 мен B:=15
B:=B-A (B:=3 A:=12)
A:=A-B (A:=9 B:=3)
A:=A-B (A:=6 B:=3)
A:=A-B (A:=3 B:=3) A=B тоқтаймыз. ЕҮОБ =3.
Екі натурал санның ең кіші ортақ еселігін (ЕКОЕ) анықтайтын бағдарлама құр.
ЕКОЕ анықтауда қолданылатын формула: ЕКОЕ := A * B / ЕҮОБ
ЕКОЕ := 12* 15 / 3
ЕКОЕ := 60
Достарыңызбен бөлісу: |