Ғылыми зерттеу әдістері – бұл ғылыми теорияларды құру мен практикалық ұсыныстарды жасауда қолданылатын шынайы мәліметтер көмегімен алынатын тәсілдер мен әдістер. Психология құбылыстары сондай күрделі және өзінше ерекше, қабылдауда қиын келеді. Оны бірнеше әдістермен зерттейді. Оған – философия және социология, математика және физика, информатика және кибернетика, физиология және медицина, биология мен тарих, және т.б. ғылымдар қатарының әдістері кіреді. Табиғи және нақты ғылымдардың әдістерін қолданғандықтан психология өткен ғасырдың екінші жартысынан бастап, жеке ғылымға ретінде белсенді дами бастады. Психология құбылыстарын сандық бағалау әдістері XІXғ. екінші жартысынан бастап дами бастады. Оларға Бугер-Вебер-Фехнер, Стивенсенс заңдары, математикалық формулалар ретінде физикалық стимуляция мен адам сезімталдығының арасындағы байланысты қамтамасыз етеді. Осы жерге дифференциальді-психологиялық зерттеулердің бастапқы дамуын, бұл жалпы психологиялық қасиеттер мен қабілеттерін анықтау үшін матемитикалық статистика әдістері қолданылады
Бірақ бұл бақылаулар, әсіресе, өзіндік бақылау тексерулер мен нақты дәлелдемелер мен беріктікті талап етеді. Бұл көбіне обьективті әдістер мен математикалық формулалар арқылы іске асырылады.
Бақылаудың бірнеше варианттары бар. Сыртқы бақылау адамның психологиясы мен қимыл әрекеттерін тікелей сырттан бақылау арқылы жүргізіледі. Ішкі бақылау немесе өзіндік бақылау бұл зерттеуші өзін қызықтырған құбылысты өз санасындай көргісі келгендіктен жүргізетін бақылау түрі. Бос бақылаудың алдын ала қалыптасқан шекарасы, бағдарламасы, процедуралары болмайды. Стандартты бақылау керісінше алдын ала зерттелетін құбылыс жайындағы жоспарында шекаралар анықталады. Қосылған бақылауда зерттеуші осы процестің қатысушысы ретінде болып, бұл процесті бақылайды. Сырттай бақылау кезінде зерттеуші өзі зерттеп жатқан процеске мүлде қатыспайды. Аталған бақылау түрлерінің өзіндік ерекшеліктері болып, өзіне сай нақты нәтиже бере алатын жерде жүргізіледі.
Бақылаудың бірнеше варианттары бар. Сыртқы бақылау адамның психологиясы мен қимыл әрекеттерін тікелей сырттан бақылау арқылы жүргізіледі. Ішкі бақылау немесе өзіндік бақылау бұл зерттеуші өзін қызықтырған құбылысты өз санасындай көргісі келгендіктен жүргізетін бақылау түрі. Бос бақылаудың алдын ала қалыптасқан шекарасы, бағдарламасы, процедуралары болмайды. Стандартты бақылау керісінше алдын ала зерттелетін құбылыс жайындағы жоспарында шекаралар анықталады. Қосылған бақылауда зерттеуші осы процестің қатысушысы ретінде болып, бұл процесті бақылайды. Сырттай бақылау кезінде зерттеуші өзі зерттеп жатқан процеске мүлде қатыспайды. Аталған бақылау түрлерінің өзіндік ерекшеліктері болып, өзіне сай нақты нәтиже бере алатын жерде жүргізіледі.
