Дене тәрбиесі пәні бойынша қаіупсіздік ережесі

Дене тәрбиесі мұғалімі ______________

Бекітемін

Директор

1.Бұл нұсқауды сақтау спорт залында дайындалатын барлық оқушылар үшін міндетті.

2.Дене шынықтыру сабағына дәрігерлік тексеруден және қауіпсіздік техникасы нұсқамалығынан өткен оқушылар жіберіледі.

3.Спорт залында тек спорт киімі мен табаны таймайтын аяқкиімде ғана дайындалуға болады.

4.Спорт залына сырт киіммен кіруге болмайды .

5.Жеке гигиена талаптарын сақтау керек (дене таза болуы,тырнақ қысқа етіп алынуы тиіс).

6.Спорт залына портфель мен сөмке алып кіруге болмайды.

7.Спорт залындағы жарақат алу қаупі:

-электр жарығын қосқан кезде (электр тогынан зақымдану );

-ҚТ сақтамаудан (қолдарды,буындарды жарақаттау,соғып алу);

-бұзық немесе даындалмаған спорт снарядтарында жұмыс істеу кезінде.

8.Сүлгі мен сабын салынған жеке дорбаша болуы тиіс.

1.Спорт киімнін киім шешетін орында ауыстырып кию керек.

2.Мұғалімнің рұқсатынсыз немесе кезекшінің бұйрығынсыз спорт залына кіруге болмайды.

3.Спорт залына сабырмен,асықпай,тәртіп пен реттілікті сақтап кіреді.

4.Электр жарығын өз бетінше қосуға болмайды.

5.Мұғалім рұқсат бермей тұрып желдету үшін есікті ашуға болмайды.

6.Мұғалімнің нұсқауынсыз спорт құралдары мен снарядтарының орындарын ауыстыруға болмайды.

7.Осы сабаққа арналған ҚТ бойынша нұсқамалықты мұқият тыңдау керек.

1.Мұғалімнің бұйрығынсыз жаттығуларды және оқу тапсырмаларын орындауға кірісуге болмайды.

2.Төсеніш төселмеген жағдайда спорттық снарядтарда жаттығу орындауға болмайды.

3.Снарядтарда жұмыс істердің алдында оларды құрғақ,таза шүберекпен сүртіп алу керек.

4.Жаттығуларды орындау кезінде бір-біріңе сақтық етуді естеріңнен шығармаңдар.

5.Доптарды бір-біріне қарма-қарсы лақтыруға болмайды,жұп-жұп болып жұмыс істегінде бір ғана доп болуы тиіс.

6.Мұғалімнің тапсырмасында көрсетілмеген жаттығуларды орындамаңдар.

7.Сабақта тәртіп пен реттілікті сақтаңдар.

8.Сабақтан мұғалімнің рұқсатынсыз кетпеңдер.

9. Жаттығу жасар алдында снарядқа жақын тұрған оқұшының жоқтығына көз жеткізіп алыңдар.

1.Өз-өзіңді нашар сезінген жағдайда сабақты тоқтатып,бұл туралы мұғалімге хабарлау керек.

2.Жарақат алған жағдайда мұғалімге хабарлаңдар,ол сендерге алғашқы көмек көрсетеді.

3.Кабинетте апатты жағдай орын алғанда,өрт шыға қалған жағдайда мұғалімнің нұсқауымен ұйымдасқан түрде,жылдам,абыржымай,спорт залын тастап шығыңдар.

1.Спорт залынан мұғалімнің командасымен,асығып-үсікпей,сабырмен шығыңдар.

2.Беті-қолдарыңды сабындап жуыңдар.

3.Спорт киімдеріңді,аяқкиімдерінді шешіндер,оны тек спортпен айналысуға ғана пайдаланындар.

4.Сабақ кезінде өздерің байқаған барлық кемшіліктер туралы мұғалімге хабарлаңда.

Жаттығу жасау кезіндегі қауіпсіздік ережесінің құрамы.

Ортақ қауіпсіздік талаптары:

1. 
   Дене шынықтыру сабақтарына дәрігерлік тексерістен өткен, қауіпсіздік ережесімен танысқан оқушылар жіберіледі;
   
2. 
   Жарақат алудың қатерлері:
   

• 
  дұрыс жабдықталмаған жағдайда жаттығулар жасалғанда, алдын ала ойланбай жаттығу жасағанда;
  
• 
  таза емес спорттық жабдықтарда жаттығулар жасағанда, дымқыл қолмен жұмыс істегенде;
  

1. 
   Спорт залында өрт сөндіргіш және барлық қажетті медициналық қобдиша болу керек.
   

1. 
   Спорт киімін кию керек және табаны тайғақ емес өкшесіз аяқ киім кию қажет.
   
2. 
   Секіру шұңқырындағы құмды жақсылап қопсыту керек, ондағы қосалқы заттардың болмауы керек.
   
3. 
   Лақтыруға арналған заттарды құрғақ шүберекпен сүрту керек.
   
4. 
   Сергіту сәтін өткізу керек.
   

1. 
   Топпен қысқа қашықтыққа жүгіргенде өзінің жағымен ғана жүгіру керек. Мәре сызығына дейінгі жол 15 м кем болмауы керек.
   
2. 
   Қақтығысып қалмау үшін жүгіріп келе жатып кенет тоқтап қалуға болмайды.
   
3. 
   Ойық жерге, қопсытылмаған және тайғақ грунтқа секіруге болмайды, қолмен тіреп қалуға болмайды.
   
4. 
   Лақтыратын заттарды қараусыз тастауға болмайды, мұғалімнің рұқсатынсыз лақтыруға болмайды.
   
5. 
   Лақтырар алдында абайлап адамдар бар ма, жоқ па қарап алу керек.
   
6. 
   Лақтыру аймағында тұруға болмайды, мұғалімнің рұқсатынсыз лақтырылған заттарды жинауға болмайды.
   
7. 
   Бір-біріне лақтырып беруге болмайды
   

1. 
   Сабақта өзіңді жайсыз сезінсең, тоқтап мұғалімге хабарлау керек.
   
2. 
   Травма алған жағдайда жедел алғашқы көмек көрсету керек, қажет болған жағдайда мекеме басшысына, ата-анасына, ауруғанаға апару керек.
   

Жеңіл атлетикаға жүгіру, секіру, лақтыру жаттығулары жататыны белгілі. Жеңіл атлетика сабағында төмендегі қауіпсіздік ережелерін қатаң сақтау керек.

1. 
   Қысқа қашықтыққа тек өз жолыңмен жүгіруің керек. Жүгіріп келе жатып кілт тоқтап қалуға болмайды.
   
2. 
   Жалпы жеңіл атлетикамен шұғылданған кезде өкшесіз резеңке табанды аяқ киім кию керек.
   
3. 
   Ұзындыққа, биіктікке секірер алдында шұңқырдағы құмды қопсытып алу қажет.
   
4. 
   Лақтырылған допты, найзаны, дискті, ядроны қағып алуға болмайды және оларды лақтырар кезде жерге түсіп кету жағдайынан сақтану керек.
   
5. 
   Спорт құралдарын (гранат, диск, найза т.б.) лақтырғанда лақтыру бағытында тұруға болмайды.
   
6. 
   Жүгіретін, секіретін, лақтыратын алаңды көлденең кесіп өтуге болмайды.
   
7. 
   Лақтырушының жанында тұруға және құралдарды рұқсатсыз алуға болмайды.
   
8. 
   Жауын-шашынды күндері лақтыратын құрал-жабдықтарды мұқият сүртіп, құрғатып алу керек.
   
9. 
   Тырма мен күректі сабақ өтетін жерде қалдыруға болмайды. Тырма, күрек т.б. шаруашылық жабдықтардың үшкір жағын төмен қаратып қою қажет.
   

1. 
   Белгілі бір спорт жабдығында гимнастикалық жаттығуларды бірнеше оқушы бір мезгілде орындауға болмайды.
   
2. 
   Секіру кезінде секірушінің екпіндей жүгіретін жолында және оның секіріп түсетін жерінде тұруға болмайды.
   
3. 
   Спотр құралдарында (үлкен, кіші ағаш ат, бөрене, керме, шығыршық, арқан, гимнастикалық қабырға т.б. жаттығу орындағанда) секіргенде міндетті түрде екі аяқпен тізені бүгіп түсуі керек.
   
4. 
   Арқан бойымен төмен түскенде екі қолмен кезек ұстап, екі аяқпен демеп, асықпай түсу керек.
   
5. 
   Акробатикалық және гимнастикалық құралдарда орындалатын жаттығуларды мұғалімнің рұқсатынсыз немесе команда берілмей бастауға болмайды.
   
6. 
   Гимнастикалық таяқшамен немесе секіртпемен жаттығу орындағанда, оларды жақын тұрған балаларға тигізіп алмауды қатты ескеру керек.
   
7. 
   Мұғалімнің немесе әріптесіңнің көмегінсіз спотр құралдарында күрделі жаттығулар орындауға болмайды.
   
8. 
   Спорт жабдықтарында жаттығуды орындамас бұрын міндетті түрде олардың дұрыстығын тексеріп алу керек. Тексерілмеген спорт жабдықтарында жаттығулар орындауға бомайды.
   
9. 
   Сабақта, үзіліс кезінде басқа да орындарда мұғалімнің ақыл-кеңесін мұқият тыңдап алмай, күрделі жаттығулар орындауға болмайды.
   
10. 
    Қандайда бір жаттығуды орындағанда, әсіресе доп ойнап жүргенде әріптестермен де, қарсыластармен де өте әдепті, сыпайы қатынаста болу керек. Себебі спортшы басқаға күш көрсетуден, мен спортшымын деп мақтанудан, тағы басқа да жағымсыз қылықтардан аулақ болуға тиіс.
    
11. 
    Спортпен шұғылданатын оқушылар өз ақылшылары дене тәрбиесінің мұғалімі және ата-аналары екнін естен шығармауы тиіс.
    
12. 
    Дене шынықтыру жаттығуларымен шұғылданатын, спортпен айналысатын бала әр уақытта басқаларға үлгі болуы керек.
    
13. 
    Гимнастика сабағында міндетті түрде арнаулы киім кию қажет екенін ұмытуға болмайды.
    

Баскетбол сабағында мына төмендегі қауіпсіздік ережелері сақталуы керек.

1. 
   Доп ұстап тұрған қарсыласыңды итеруге болмайды.
   
2. 
   Допты қолға ұстап жүгіре жөнелуге болмайды. Оны тек жерге ұра ыршытып алу керкк.
   
3. 
   Ойын барысында қарсыласыңды итеруге болмайды.
   
4. 
   Ойын кезінде орынсыз айқайлауға болмайды.
   
5. 
   Допты ыршытып алып келе жатқан қарсыласыңды итеруге, қолын қағуға болмайды.
   
6. 
   Допты қарсыласыңнан тартып алу үшін қатарласып келе жатқанда тек допты ғана қағуға болады.
   

1. 
   Допты міндетті түрде екі қолмен қағып алу керек. Себебі, бір қолдағы допты қарсыласың қағып жіберуі мүмкін. Қағып алу кезінде саусақтарды толық ашып ұстау керек.
   
2. 
   Қолдағы допты қарсыласың тартып алмас үшін бір аяқты қозғалтпай, екінші аяқпен айнала бұрылып қорғану керек.
   
3. 
   Кез келген ойыншы допты қағып алған бетте алға қарай қозғалуға тырысады. Ондай мүмкіндік болмаса, яғни қарсыласы ілгері жібермесе, допты әріптесіне дәл беруге әрекеттенген жөн.
   

1. 
   Сабаққа оқушы дәрігердің рұқсатымен кіреді.
   
2. 
   Жаттығушылар спорт киімі мен аяқ киімін киюі керек.
   
3. 
   Сабаққа дейін 30-40 минут бұрын тамақ ішуге болмайды.
   
4. 
   Құрғақ залға жаттығушымен ғана кіруге болады.
   

1. 
   Ваннаға тек жаттықтырушымен ғана кіруге рұқсат етіледі
   
2. 
   Сабақта құтқару құралдары болып, оның қолданылуы оқушыларға үйретіледі.
   
3. 
   Жүзуді жаңа бастағандар тек бассейіннің тайыз жағында ғана жаттығады.
   
4. 
   Оң жақ жолақшамен бірінен соң бірі жүзеді.
   
5. 
   Киімжай, душ бөлмесінде, ваннада жүгіруге, ойнауға тыйым салынады.
   
6. 
   Бассейінге секіріп түсуге тыйым салынады.
   
7. 
   Ваннаға арнайы резеңке аяқ киіммен ғана кіруге болады.
   
8. 
   Бөлу жолақшалауына асылуға болмайды.
   
9. 
   Құрғақ залда, душ бөлмесінде ваннада бірін-бірі итеруге қатаң тыйым салынады.
   

1. 
   Шаңғышының киімі жеңіл және барынша ыңғайлы болуы керек.
   
2. 
   Серуен жолы бойында асфальт жол кездессе, міндетті түрде шаңғыны шешіп, қолмен алып өту керек.
   
3. 
   Егер серуен кезінде алда кетіп бара жатқан жолдасыңды қуып жетсең,оның шаңғысын баспауға тырыс.
   
4. 
   Таудан сырғанап келе жатқанда оқыс құлау жағдына тап болып, жарақаттанып қалмау үшін шаңғы таяғын ұшымен ешқашан алға шығаруға болмайды.
   
5. 
   Шаңғыны да дұрыс таңдап алу қажет. Сол себепті мына шарттар орындалуы қажет:
   
6. 
   Шаңғыны жаныңа тігінен ұстап, бір қолыңды жоғары созғанда, алақаның шаңғының ұшына емін – еркін жетсе, сол аңғы сенікі;
   
7. 
   Шаңғы таяғының ұзындығы жанға түзу созған қолға тіреліп тоқтайтындай болғаны жөн.
   
8. 
   Шаңғы аяқ киімі бір өлшем (размер) үлкен болуы шарт. Аяққа таза, құрғақ жәй шұлық пен жүн байпақ киген абзал.
   
9. 
   Қолға міндетті түрде қолғап кию керек.
   
10. 
    Қыз балалар құлақтарындағы сырғаларын міндетті түрде шешу керек.
    
11. 
    Қатты суық күндері балалар бірін-бірі қадағалап жүру керек. Үси бастаған жерін көрсе міндетті түрде мұғалімге хабарлау керек.
    
12. 
    Қозғалыс барысында ара-қашықтықты сақтау керек Кем дегенде 5-10 метр.
    
13. 
    Шаңғыны қолға ұстап жүргенде өкшесін жерге ұрмай ұстау керек.
    

1. 
   Конькимен жүру кезінде жарақат алып қалмау үшін міндетті түрде төмендегі қауіпсіздік ережелерін сақтау керек.
   
2. 
   Конькиді алғаннан кейін дұрыстығын тексеріп,резеңке төсеніш төселген жерде отырып аяққа кию керек.
   
3. 
   Мектептен шыққанда, сатыдан түскенде ара-қашықтықты сақтап (2-3м) оң жақ қанатпен түсу керек.
   
4. 
   Мұз айынында сағат тіліне қарсы буғытпен қозғалу керек.
   
5. 
   Конькимен жүре алмайтын оқушылар айналымның ішкі жағымен сағат тіліне қарсы буғытпен қозғалу керек.
   
6. 
   Жолды тиісті жерде кесіп өту ережесін ұмытпаған абзал.
   
7. 
   Мұз айдынына конкисіз шығуга болмайды.
   
8. 
   Бірін-бірі итеріп, қуып ойнауға болмайды.
   

• 
  2
  
• 
  3
  
• 
  4
  
• 
  5