Күштің толық жұмысы. күшінің толық жұмысын шекті орын ауыстыруда элементар жұмыстардың қосындының шегі ретінде анықталады, яғни
,
мұнда элементар орын ауыстырудағы күшінің жұмысы.
(14.5) өрнек - интегралдық қосынды, яғни қисық сызықты интегралдың анықтамасы болады:
.
Элементар жұмысты есептеу әр түрлі формулаларды қолданғанда, алатынымыз
немесе .
Егер күш уақытқа тәуелді функция болса, онда
.
Күш жұмысы нүктенің қозғалысы түріне байланысты. Мысалы, егер күш түскен нүктесінің жылдамдығы нөлге тең болса, онда .
Жұмыс өлшеуішінің бірлігі үшін СИ жүйесінде 1 джоуль алынады .
Материалық нүктеге М ауырлық күш әсер етсін делік. Осы күш әсерінен нүкте М0 жағдайынан М1 –ге келетін болсын (14.2 -сурет). күшінің координатық өстерге проекциялары . Оларды орнына қойғанда :
вертикаль орын ауыстыруды белгілеп, алатынымыз:
;
немесе
.
2. Серпімділік күшінің жұмысы. Материалық нүктеге шамасы нүктенің бастапқы (тепе-тендік орны) орынынан есептелетін қашықтыққа пропорционал болып келген күш әсер етсін (14.3 - сурет). Ол күш мындай формуламен анықталады:
Мұнда с - тұрақты шама серпімділік коэффициенті деп аталады. Егер болса, онда серпімділік күші нөлге айналады. Бұл материалық нүктенің статикалық тепе-теңдікте болатын орны. Осы орынды координаттық өстерінің бас нүктесі деп алсақ, онда
.
Материалық нүкте М0-деп М1-ге дейін орын ауыстырғанда серпімділік күштің жасайтың жұмысы:
Сонымен, серпімділік күші қисық сызықты траектория бойымен жасалған орын ауыстырудағы жұмысы сонғы және бастапқы радиус-векторлар квадраттарының айырымына пропорционал болады.
Мысалы, нүктенің серпімділік күш әсерімен ауыткуы түзу сызықты болсын. Ол түзуді Ох өсі үшін алайық. Онда М нүктесінің О центрінен ауытқуы х-ке тең де, серпімділік күші оған пропорционал болады: О нүктеден М1 –ге дейін болатын ауытқудағы осы серпімділік күштің жұмысы
Ілгерілемелі қозғалыстағы қатты денеге әсер ететін күштің жұмысы. Ілгерілемелі қозғалыстағы қатты дене нүктелерінің жылдамдықтары және элементар орын ауыстырулары бірдей, сондықтан элементар күш жұмысы
.
Кез келген орын ауыстыруда күштің толық жұмысы:
.
Достарыңызбен бөлісу: |