Пошта және электерлік байланыс.
Аумақтық көлік жүйесі коммуникациялық байланыс пен толықтырылады. Байланыс екі топқа: Пошталық байланыс және электерлік байланыс болып бөлінеді. Пошталық байланыс көлік пен байланыс арасында қосымша орын алады, және көлік жүйесін пайдаланады. Электерлік байланыс өзіне тән коммуникациялық құрал-жабдықтарды пайдаланады: телеграф, телефон, бейнетелефон, радиобайланыс, телевизия, факсималдық пен компьютерлік байланысы, ұялы телефон.
Байланыстың экономикалық статистикалық көрсеткіштері: хабарланулар саны, байланыс құрал жабдықтарының жан басына шаққандағы саны, уақыты, кіріс, тариф, қызметкерлер саны және т.б.
Көліктің және байланыстың кеңістік құрылымы.
Аумақтағы көліктік-коммуникациялық кешеннің басты даму факторларының бірі оның кеңістік құрылымы (инфрақұрылымдық элементтердің геокеңістікте өзара орналасу қарым қатынасы) болып табылады. Әр елде, әр аумақты барынша тиімді көлік жүйесінің конфигурациясын құру үшін әртүрлі критерияларды есептеуге тура келеді. Себебі, тасымалдауға кететін шығын көбеймесе, азайған жоқ. 85 сұретте (Скопин Ю.А) бес қала бойынша 3 вариант көлік жүйесін құру ұсынылған. Мұндағы басты мақсат: көліктерді құруға кететін шығынды, тасымылдауға кететін уақытты және басқа әртүрлі шығындарды азайту мақсат етіледі. Ол үшін екі топтағы моделдер ұсынылады. Бірінші, үлкен қала мен каланың маңайы жағдайын ескере, екіншісі, біркелкі орналасқан елді мекендер арасындағы жол қатынасын есептейді.
I топтағы моделдеуге – И.Кольдың, У.Айзардтің моделдерін қарастыруға болады (1850ж). Неміс географы И.Коль өзен жүйесін қарастыра отырып, оның өзен арнасы бойынша иерархиялық құрылысты (деңгейін) есепке алады ( су жинау көлемі, геометриялық формалары, ағыс жылдамдығы, тарамдылығы және т.б.).
ІІ топтағы моделдеуге біркелкі орналасқан елді-мекен (аулдық) қарастырылған. Басты мақсаты: тасымалдау, керекті жолдарды құруға кететін шығынды, тасымалдауға керекті уақытты азайту және барлық елді-мекендер арасында тұрақты көліктік байланысты орнату болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |
