Дәріс №1 Тақырыбы: Жер – Күн жүйесінің планетасы
жүктеу/скачать 43,24 Kb.
|
Дәріс №1 Тақырыбы Жер – Күн жүйесінің планетасы-emirsaba.org
- Бұл бет үшін навигация:
- Сұрақтар мен тапсырмалар
- Тест тапсырмалары
| Жердің жылдық айналуы
Жер Күнді бір жылда айналып өтеді. Күн шуақ немесе тропиктік жыл 365 тәулік 5 сағат 48 мин 46 секундқа тең. Қолайлы болу үшін үш жылды 365 тәулікпен, ал төртінші жылды 366 тәулікпен есептелді, бұл жылды толық жыл деп атайды. Жер Күнді 30 км секунд жылдамдықпен айналады. Жер осінің көлбеулігінен күн мен түн өзара тең болмайды. Жазғы күн тоқырауы - 22 маусым күні жарық пен көлеңке шегі Жер үстінен оңтүстікке қарағанда солтүстік жарты шарға жарығын мол түсіре өтетін болғандықтан, Күн сәулесі солтүстік тропикке тіп-тіке түседі. 22 маусым күні солтүстік жарты шарда күннің ұзақтығы түннен ұзағырақ, ал бұл уақытта солтүстік поляр шеңберінде Күн көкжиекке батпағандықтан поляр күні болады. Солтүстік жарты шарға күн мол түседі. Солтүстік жарты шарда жаз басталғанда, оңтүстікте қыс болады. Қысқы күн тоқырауы — 23-ші желтоқсан күні солтүстік жарты шардың көп жеріне көлеңке түсіп тұрады, ал оңтүстік поляр шеңберінің ар жағында поляр түні басталады. Күн көкжиектен көрінбейді. Бұл кезде солтүстік жарты шарда жыл маусымындағы түн күндізгіден ұзағырақ болады. Күн сәулелері оңтүстік тропикке тіке түседі де, оңтүстік жарты шарда жаз, ал оңтүстікте қыс болады. Көктемгі және күзгі күн мен түннің теңелуі. 21 наурыз бен 23 қыркүйек күндері жарық пен көлеңке шектері меридиандарды бойдап өтеді, демек, бүкіл жер жүзінде күн мен түн болады. Сәуле тік экваторға түседі. Екі жарты шар да жарық пен жылуды бірдей мөлшерде қабылдайды. Сұрақтар мен тапсырмалар 1. Күн жүйесіне енетін аспан денелерін атап шығыңыз? 2. Ғарыш деп нені айтады? 3. Галактика неден тұрады? 4. Жердегі қай құбылыс ғарышпен байланысты? 5. Біздің заманымызда ғарыш қалай зерттеледі? 6. Бастауыш мектептегі дүниетану жөніндегі материалдарды түсіну үшін Жердің қандай физикалық қасиеттерін ерекше білу керек? 7. Жердің айналуы мен қозғалысын көрсететін тәжірибе жасаңыз. 8. Топ саяхаты кезінде кешкі жұлдыз аспанымен танысыңыз. Тест тапсырмалары 1. Күнге ең жақын орналасқан жұлдыз: А. Меркурий Ә. Жер Б. Марс
2. Күн жүйесіндегі орталық дене: А. Күн Ә. Жер
В. Нептун 3. Күнді эллипс тәрізді орбита бойымен айналып жүретін шар тәріздес тығыз денелер: А. Жұлдыздар Ә. Ғаламшарлар Б. Метеориттер В. Астеоридтар 4. Қай ғаламшарлардың серіктері жоқ? А. Шолпан, Плутон, Меркурий Ә. Уран мен Нептун Б. Марс пен Юпитер В. Жер мен Сатурн 5. Ғарышқа қай жылы алғаш рет жол ашылды? А. 1962 ж 12 сәуір Ә. 1957 ж. 4 қазан Б. 1966 ж. 31 қаңтар В. 1991 ж. 2қазан 6. Ғарышқа алғашқы рет кім ұшты? А. Т.Мұсабаев Ә. Т.Әубәкіров Б. Ю.Гагарин В. В.Терешкова 7. Жердің орташа тығыздығы: А. 9,6 г/сма Ә. 5,5 г/см Б. 2,5 г/см3 В. 11,5 г/см3 8. Жердің аралық қабаты: А. Ядро Ә. Жер қабығы Б. Мантия В. Ядро, мантия 9. Магниттік және географиялық меридиандар бағыттарының аралықтарындағы бұрыш: А. Магниттік бұрылу Ә. Жер магнетизмі Б. Магниттік аномалия В. Географиялық параллельдер 10. Жер күнді қандай жылдамдықпен айналады? А. 70 км/сек Ә. 60 км/сек Б. 50 км/сек В. 30 км/сек 11. Күннің түнге алмасу себебі неде? А. Жерді Күн айналып шығуы Ә. Жер өз кіндігінен айналуы Б. Жерді жұлдыздармен ғаламшарлар айналуы В. Жер Күнді айналып шығуы 12. Жыл мезгілдері не себептен өзгереді? А. Жердің өз кіндігінен айналуы Ә. Жердің Күнді айналуы Б. Жерді Күннің айналып шығуы В. Жердің Күнді айналып шығуы 13. Солтүстік Америкада жаз болғанда, Оңтүстік Америкада жылдың қай мезгілі болады? А. Жаз Ә. Күз Б. Қыс
14. Оңтүстік Америкада қыс болғанда Австралияда жылдың қай мезгілі болады? А. Жаз Ә. Күз
В. Көктем 15. Қай күні Солтүстік жарты шардың көп жеріне көлеңке түсіп тұрады, ал Солтүстік поляр шеңберінің ар жағында поляр түні басталады? Солтүстік жарты шарда түн күндізгіден ұзақ: А. 21 наурыз Ә. 22 маусым Б. 23 желтоқсан В. 23 қыркүйек http://emirsaba.org жүктеу/скачать 43,24 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|