Дәріс №1 Тақырыбы



Pdf көрінісі
бет15/105
Дата06.02.2022
өлшемі1,06 Mb.
#80635
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   105
Байланысты:
4 Дәрістер БОӘ-конвертирован

Дәріс №7
 
Тақырыбы: 
Биологиялық білім беру дамуының ХХ ғ. 2-жартысындағы 
үрдістері. 
Дәріс мазмұны
Ғылымның дамуына байланысты 40-шы жылдардан бастап мектеп 
биологиясына жаңа 
эксперименттер мен демонстрациялау 
снгізу қажеттігі 
туды. Сабақты өту əдісінің проблемаралын шешу аса маңызды жəне негізгі 
мақсаттардың бірі болды. Сабақтың оқу мазмұны экскурсия кезівде өсімдіктер 
мен жануарларға бақылау жүргізумен жəне материалдар жинаумен тыгыз 
байланыста болды. Жануарлар меп өсімдіктерге тірі табиғат мүйісінде, үйде 
бақылаулар жүргізу қажеттігі туды. Эксукурсиялар өтетін сабақтың тақырыбына 
байланысты өткізілетін болды, үйге берілетін тапсырмалардың ерекшеліктері 
мен əдістері оңделді. Сабақтан тыс, кластан тыс, көпшілікпен бірге орындалатын 
жүмыстардың формалары мен əдістері өңделіп, оқушылардың білімі мен 
тəрбиесін дамытудағы орны анықталды.
Бертін келе биологиядан сабақ берудің формаларының проблемалары 
шешілді. Ленинградтағы А.И.Герцен атындағы педагогикалық институттың 
жаратылыстану кафедрасьшда, 1938 жылдары мүғалімдердің біліктілігін 
арттыру институттарында əдіскелер үжымының еңбектері жарияланып 
методикалық зерітеулердің жаңа бағыттарып дамытты «Арнайъі методика», 
«биологияны оқытудың жадны əдістері»,- проблемалары шешуін тапты. Халел 
Досмұхамедұлы Досмұхамедов (1939) Тұңгыш рет ана тілінде жаратылыстану 
ғылымы бойынша оқу қүралдарын жазды. Солардын бірі «Жануарлар» 1922 
жылы Ташкентге басылып шықты. Жұмақан Маусымбайұлы КҮДЕРИН (1891 -
1938)К,азақтан шыққан түңғыш биолог-ғалымдардың бірі, ботаника жөнінде 
«Өсімдіктану» атты оқу қүралын 1927, 1930 - жылдары басып шығарды. Ол 
жиырма жасында ауылшаруашылык мектебін бітіріп, егіс жөне мал 
шаруашылығының маманы атанды. Атақты ғалымдар И.И.Шмальгаузен, 
Н.П.Дубинин, С.С.Четвериков жəне көптеген шетел ғалымдары Ф.Добржанский, 
Г.Симпсон, Дж.Хаксли, Э.Майер еңбектерінің нəтижесінде эволюцияның 
синтетикалық теориясы қалыптасты. В.И.Вренадскийдің «Биосфера» ілімі 
Н.В.Сукачевтің «Биогеоценоз» ілімдері мектеи биология пəндерін оқытуда гана 
экологиялық-эволюциялық мақсаттарды шешудің бірден-бір жолы ретінде 
оқытылды. Н.М.Верзилиннің басқаруымен биологиялық түсініктерді дамыту 
теориясы сабақ беруде айтарлықтай орын алды. Осы бағытта жүргізілген 
ғылыми-зерттеу жүмыстары баршылық. 1966 жылдары Ю.И. Полянскийдің 
басқаруы мен ғалымдар тобы мектеп биологиясына эволюциялық ілім, 
цитология, аутоэкология, биоценология жəне биосфера туралы ілімдерін 
оқытудың мазмүнына, бағдарламага енгізді. Соңғы жылдардағы биологиядан 
білім беру проблемалары: білімнің сапасын арттыру, теориялык білімді 
тəжірибемен байланыстыру, оқу проблемаларын шешу үшін оқытудың активті 
жаңа формаларын епгізу болып табылады. Қазақ Республикасында 
жаратылыстану əдістемесінің дамуына үлес қосқан ғалымдардьщ бірі Күдерин 
Жүмахан Маусымбайүлы. Методисттің «Өсімдіктану»- оқу құралы-Алматы 


«Рауан» баспасынан 1992 жылы жарық көрді. 265 бегген түрады. 
Бұл кітап 1927 жылы жəне 1930 жылдары араб жəне латын əріптерімен түңғыш 
рет қазақ тілінде басылып шыққан, өсімдіктер тіршілігін тартымды баяндайтын 
оқу қүралы болды. Бұ л оқу құралы биологияны зерттейтін ғалым одіскерлерге 
жəне студенттерге, сондай-ақ биология мəселелері қызықтыратын оқырман 
қауымына арналған. Күдерин Ж.М. «Қуғын-сүргінде аман қалған еңбектері»-
Алматы «Демеу» баспасы 1995 жылы жарық корді. 352 беттен құралған. 
Күдерин Ж.М. түңғыш қазақ тілінде жариялан-ган, жазылған жəне қүрастырыи, 
аударылып жасаган бірнеше еңбегін бір кітап етіп топтастырылған. Бүл кітантар 
1937 жылдың нөубетіне тап болған абзал аза-магтың Қазақстандағы ауыл 
шаруашылығына қосқан ііотижелі үлесі ретінде кейінге үрпаққа үсынылып 
отыр. Ауыл шаруашылығын зерттейтін ғалым-əдіскерлерге, студенттерге, 
оқырман қауымға арналған.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   105




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет