3-Дәріс. Басқару өзара әрекетіндегі тұлға және басқарудың мотивациялық аспектілері
Дәрістің жоспары:
1.Басқару функциялары және басқарушылық
2.Басқарушының тұлғалық бейнесі
3.Басқару мотивациясы
Түйін сөздер: басқару функциялары, басқарушылық, мотивация, кадрлық саясат
Функциональды әкімшілік идеясы мен бастау принципін Анри Файоль біріктірді, оның теориясы бойынша әкімшілік екі бөліктен тұрады: біріншісі функция түсінігімен байланысты. Екіншісі принцип түсінігімен байланысты. Файоль бойынша функция іс-әрекет сферасын, жауапкершілікті және басқарушының біліктілігін анықтайды. Ол басқарушының не жасайтынына жауап береді.
Басқарушылықтағы Әлеуметтік психологиялық функция:
Еңбектен, ақы төлемінен қанағат алмау сезімін төмендету;
Тұлғааралық қатынастарды реттеу;
Қызметкерлердің заңдық қызығышылықтарын қорғау;
Қызметкерлердің тұрақты құрамын сақтау;
Кәсіби даму, өсу жағдайларымен қамтамасыз ету;
Тәрбиелік жұмыстар.
Басқару функциялары:
Жоспарлау
Ұйымдастрыу
Мотивация
Бақылау. Ф. Файоль бойынша.
Бляхман Л.С. бойынша басқару дың негізгі қызметтері:
Мақсатқа бағыттылық.
Әкімшіліктік ұйымдастырушылық әрекет.
Эксперттік әрекет.
Тәртіп стимул беруші әрекет.
Кадрлық саясат.
Рубахин Б.Ф., Журавлев А.Л., Шорин В.Г. Бойынша басқарудың негізгі функциялары:
Өндірістік:
Қызметкерлердің әрекетін координациялау;
Еңбек өнімдңлңгңнңғ жоғарылауын қамтамасыз ету;
Белсенді жұмыс ұйымдастыру;
Қызметкерлердің әрекетін бақылау, бағалау және коррекция жасау;
Ұжымдағы еңбек тіртібін ұстап тұру;
Кадрларды таңдай алу.
Басқару принциптері:
Тәртіп;
Марапаттау;
Әділеттілік;
Корпоративті рух;
Жеке қызығушылықтардың жалпы қызығушылықтарға бағынуы;
Жауапкершілік;
Бағыт бірлігі;
Тәртіп;
Жұмыс орнының тұрақтылығы;
Инициатива.
Менеджмент фирмаларының жалпы жұмыс аймағындағы функциялар негізгі үш топқа жинақталады:
Жалпы басқару ( нормативті қажеттіліктер мен саяси басқарудың, инновация саясатының, жоспарлау, жұмысты ұйымдастырудың, мотивация, координация, бақылау, жауапкершіліктің қалыптасуы);
Кәсіпорын құрылымын басқару ( оның құрылуы, іс-әрекет пәні, құқықтық формалары, басқа кәсіпорындармен байланысы, территориялық сұрақтар, ұйымдастыру, реконструкция, ликвидация);
Басқарудың нақты аймақтары ( маркетинг, НИОКР, өнім, кадрлар, финанстар, негізгі фондтар)
Басқарудың жалпы қызметінің кезеңдерге бөлінуі:
Болжамдау мен жоспарлау;
Жұмысты ұйымдастыру;
Мотивация;
Координация және реттеу;
Бақылау, есеп, анализ.
Іс-әрекет сферасындағы нақты болып табылатын қызметтері:
Перспективті және күнделікті экономикалық және әлеуметтік жоспарлау;
Жұмысты стандартизациясы бойынша ұйымдастыру;
Есеп және есеп беру;
Экономикалық анализ;
Өнімді дайындау техникасы;
Метрологиялық тұрғыда қамтамасыз ету;
Техникалық бақылау және зерттеу;
Өнімнің өтуі;
Кадрлармен жұмысты ұйымдастыру;
Еңбекті және еңбек ақысын ұйымдастыру;
Материялды-техникалық жабдықтау;
Күрделі құрылыс;
Финанстық іс-әрекет.
Өзін-өзі тексеру сұрақтары:
1. Басқарушылықтың негізгі мақсат міндеттері.
2. Басқарудың теориясы мен практикасының тиімді жақтары қандай?
3. Басқару психологиясындағы басқарушылық стилі?
4. Ресей, АҚШ, Жапония, Еуропада менеджменттің тарихы?
Әдебиеттер:
Әдебиеттер:
1.Ахтаева Н.С.,Әбдіғапарова А.І, Бакбаева З.Н. Басқару психологиясы: Оқу құралы. –Алматы: Бастау баспасы, 2010.- 250 б.
2.Бердібаева С.Қ. Тұлға психологиясы. А, Қазақ университеті, 2016, 203 б.
3.Волкогонова О.Д., Зуб А.Т. Управленческая психология. – Москва: ИД «Форум» - Инфра, 2015.
4. Захарова Л.Н. Психология управления. Логос. 2014г.
5.Кабаченко В.С. Психология управления. Учебное пособие. – М.: Юнити, 201
6. Митин А.Н. Психология управления. – М.:ВотерсКлувер, 2011 – 400 с.
7.Розанова В.А. Психология управления. Москва. 2014г.
Достарыңызбен бөлісу: |