2 . Механикалық жұмыс және қуат. Жұмыс деп әсерлесуші денелердің бір-бірімен энергия алмасуының сандық өлшемін айтады. тұрақты күштің жасаған жұмысы A деп, күш модулі мен орын ауыстырудың және олардың арасындағы бұрыштың косинусының көбейтіндісін айтамыз. A = Fs cos α
Сурет 3.3 Қарудан оқ атылған кездегі F – денеге түсірілген күш, кейін серпілу. Серпілу реактивті S – орын ауыстыру, - күш бағытымен қозғалысқа негізделген. орын ауыстыру арасындағы бұрыш. Жұмыс – скалярлық шама. Егер күш бағыты мен орын ауыстыруының арасындағы бұрыш сүйір ( ) болса, онда .
Егер күш бағыты мен дененің орын ауыстыруының арасындағы бұрыш доғал болса, . Бұл жағдайда күш теріс жұмыс жасамайды, керісінше жұмыс түсірілген күшке қарсы істелінеді.
Егер күш пен орын ауыстыру арасындағы бұрыш болса, , яғни А=0 жұмыс жасалмайды.
Жұмыстың өлшем бірлігі – Джоуль (Дж), 1Н күштің 1м жолда жасаған жұмысы 1Дж=1Н·м
Пружина сығылған кездегі жасалатын жұмыс:
Сурет 3.4. Күш жұмысы : A = Fs cos α = Fss.
Қуат. Механизмнің уақыт бірлігінде істейтін жұмысын қуат деп атайды.
мұндағы dA – жұмыс, dt – уақыт, яғни қуат – жұмыстың уақыт бойынша алынған туындысы. Егер қозғалтқыштың (двигательдің) жұмыс істеуі кезінде қуаты тұрақты болса, оның қозғалысы бір қалыпты болады, ендеше қуат:
күш векторының жылдамдық векторына скалярлық көбейтіндісін береді.
Қуаттың өлшем бірлігі - Ватт (Вт), 1Вт – 1с –та 1 Дж жұмыстың жасалуы, 1Вт=1Дж/с.
