Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы Сыртқы саясаты
Қазақ ханы Тәуке осы кезде көршілес жатқан қырғыз тайпалары мен қарақалпақ тайпаларының едәуір бөлігін Қазақ хандығының құрамына қосып алды.
Қырғызды-Қоқым Қарашор би арқылы, қарақалпақтарды-Сасық би арқылы басқарып, тізгінді өз қолында ұстады.
Тәуке ханның бұл әрекеті қазақ, қырғыз және қарақалпақ халықтарының ауыз бірлік ынтымағын көздеді.
Аталған халықтардың бұл бірлігі Жоңғар шапқыншылығынан қорғану мақсатындағы соғыс одағы еді.
Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы Сыртқы саясаты
Тәуке хан Бұхар хандығымен бейбітшілік қарым-қатынаста болуға, Орта Азия аймақтарымен, қалаларымен сауда байланыстарын дамытуға тырысты.
Тәуке ханның қырғыздармен және қарақалпақтармен одақтас болуы жоңғарлардың қазақ жеріне шабуылын уақытша бәсеңдетті.
1680жылы Оңтүстік Қазақстанға шабуылдаған кезде, Түркістан қаласы ғана аман қалды. Себебі онда әскерлермен Тәуке хан болған еді.
XVII ғасырдың соңы мен XVIII ғасырдың басында Жоңғар феодалдары Қазақ хандығына үздіксіз шабуыл жасады.
Олар Оңтүстік Қазақстанды және Сырдария бойындағы базарлы қалаларды, сонымен қатар, ең маңызды керуен жолдары өтетін жерлерді де басып алуға ұмтылды
1681-1685жылдары Жоңғар феодалдары Оңтүстік
Қазақстанға бірнеше шабуыл жасады:
- Сайрам қаласын қаратып, егіншілікпен айналысқан аудандарды күйретті.
- Жоңғар әскерінің:
- Бір тобы Сарысу өзеніне жетсе;
- Екінші бір бөлігі Орта жүздің солтүстік-шығыс аудандарына басып кірді;
- Қазақ ханы Тәуке береке-бірлікті барынша күшейтіп, сыртқы жауға батыл тойтарыс беру үшін қажырлы қайрат жұмсады. Үш жүздің басын қосып, қазақ еліне хандық құрды.
- 1710жылы жау шабуылын қалай тойтару мәселесін талқылау үшін Қарақұм маңында қазақ жүздерінің өкілдері бас қосты.
Тәуке хан тұсындағы Қазақ хандығы Тәукенің ''Жеті жарғысы''
Қазақ хандығының тағына берік отырған Тәуке хан хандықтың ішкі жағдайына ерекше назар аударып, мемлекеттіңи күш-қуатын арттыруды мақсат етті.
Достарыңызбен бөлісу: |
