Дәріс кешені kv him 2218 «Химия» пәні 6В07105- «Технологиялық машиналар және жабдықтар» Мамандығы үшін Алматы, 2020 ж. №1 Дәріс



бет22/68
Дата08.02.2022
өлшемі1,02 Mb.
#123466
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   68
Байланысты:
дәріс

Химиялық байланыс




















Атомның сыртқы қабатын аяқтауға ұмтылуы
ē  ē =  (ХБ)

  • жалпы электрон жұптарының түзілуі

  • электрондардың берілуі немесе қосылуы

  • электрондардың ортақтасуы арқылы

ХБ түзілу механизмі
алмасу, донорлыакцепторлық



















Валенттік байланыс әдісі (ВБӘ)
гибридтену
sp, sp2, sp3, dsp2




Валенттілік (В) =
жұптаспаған ē саны
тотығу дәрежесі
(т.д.) =  ē саны




Молекулалық орбитальдар әдісі (МОӘ)
диамагнетиктер,
парамагнетиктер



















Химиялық байланыстың сипаттамалары



















ұзындығы
энергиясы
беріктігі
полюстілігі










қаныққандығы
бағыттылығы
еселігі
валентті бұрышы




Химиялық байланыстың типтері




иондық
ЭТ  1,7 эВ

ковалентті
полюсті, ЭТ  1,7 эВ полюссіз, ЭТ = 0 эВ

металдық



арнайы
сутектік, донорлы-акцепторлық

Молекуланың полюстілігі








полюссіз
H2, Cl2, CO2, C6H6, CH4

молекуланың полюстілігі
өскен сайын:

  • заттың белсінділігі өседі

  • заттың ерігіштігі артады

  • ЭД-ның үдерісін жылдамдатады

полюсті
NaCl, H2O, HCl, NH3, C6H5OH



4-тақырып


Химиялық байланыс. молекулалардың құрылысы
Жоспар

1. Химиялық байланыс туралы негізгі түсініктер


2. Химиялық байланыстың түзілу механизмдері және әдістері
3. Атомдық орбитальдардың гибридтелуі
4. Химиялық байланыстың сипаттамалары
5. Молекула аралық әрекеттесу
4.1 Химиялық байланыс туралы негізгі түсініктер
Кез келген заттың физикалық-химиялық қасиеттері тек оның химиялық құрамына, атомдардың электрондық конфигурациясына ғана тәуелді емес, молекуладағы атомдар арасындағы химиялық байланыстардың сипаттамасына да тәуелді.
Химиялық байланыстың коваленттілігінің үлесін жоғарылату молекулалардың химиялық беріктігін арттырады, сәйкесінше, қосылыстардың түсі ұлғаяды, балқу температурасы бірден жоғарылайды, суда иондық қосылыстармен салыстыру бойынша осындай қосылыстардың ерігіштігі төмендейді.
Химиялық байланыстың иондық үлесін жоғарылату, керісінше, молекулалардың беріктігін әлсіретеді, қосылыстардың реакцияға түсу қабілетін күшейтеді, электролиттік диссоциациялану, гидролиздену және еру үдерістері тереңінен жүреді. Химиялық реакция қосылыстардың химиялық беріктігін арттыру жағына бағытталған, химиялық байланыстың коваленттік дәрежесіне тура пропорционалды.
Қазіргі химияның жетістіктері заттардың молекулаларының құрылысы және олардың физиологиялық әркеттерінің арасындағы тығыз байланысты орнатуға мүмкіндік берді. Мысалы, май қатарындағы көмірсутегілердегі көмір тізбегі ұзын болған сайын, орталық жүйке жүйесіне олардың әрекеті үлкен дәрежеде көрінеді, сонымен бірге, қаныққан қосылыстар қанықпаған қосылыстарға қарағанда негізінен аз әрекетке ие.
Ферментативті белсенділіктің ерекшелігі қандай металдардың (Fe, Zn, Cr, Vo, Cu, Mn және т.б.) ұқсас ақуыз молекулаларының құрылымы бойынша комплекстүзушінің рөлін орындайтындығына байланысты. Қандай да бір оптикалық белсенді заттардың L-изомерге тән физиологиялық әрекеті D-изомермен салыстырғанда аса күшті болып табылады. Барлық табиғи ақуыздардың тек L-аминқышқылдарынан тұратынын және тек L-аминқышқылдарының ғана зат алмасуға қатысатынын ескереміз. Ағзаға синтезделген D–аминоқышқылдарын енгізу қалыпты зат алмасудың бұзылуына әкеледі.
Химиялық байланыс туралы негізгі түсініктерді қарастырамыз. Химиялық байланыс теориясының негізгі ұғымы: атомның сыртқы энергетикалық деңгейі аяқталған, демек сегіз электроннан құралған (1 период элементтері үшін – екі электрон) атом тұрақты күйде болады.
Сыртқы деңгейі аяқталған атомдар химиялық өте инертті, тұрақты. Олар химиялық әрекеттесуге әрең түседі. VIII негізгі (А) топшасының алты химиялық элементінің сыртқы деңгейі аяқталған. Олар инертті, асыл газдар деп аталады. Қалған химиялық элементтердің атомдарының сыртқы деңгейлері аяқталмаған және химиялық реакция үдерісі барысында келесі жолдармен аяқталуға тырысады:

Бұл үдерістер химиялық элементтер атомдары арасында химиялық байланыстардың түзілуіне әкеледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   68




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет