Дәріс Пәнге кіріспе Қарастырылатын негізгі сұрақтар
жүктеу/скачать 0,57 Mb. Pdf көрінісі
|
Д ріс П нге кіріспе арастырылатын негізгі с ра тар
- Бұл бет үшін навигация:
- Ерік туралы үғым
| атмосферасын
жасайды. Күрделі эмоциялар: 1) Көңіл күйі-адамның толғаныс тебірсністерін, әрекеттерін көрсететін біршама ұзақ эмоциялық күй. Эмоциялық күйлер өткінші және тұрақты көңіл күйлерге бөлінеді. 2) Аффекті күй- эмоцияның бірте-бірте күшеюінен көрінеді. Аффект-қысқа мерзімді, бұрқ етпе, өте күшті эмоциялық реакция (төтенше шиеленіскен жағдайда). 3) Стресс- күтпеген, шытырман жағдайда пайда болатын күй (зорлану), қауіп-қатер жағдайда, шапшаң шешімге келу жағдайда, қорқыныш жағдайда. 4) Құмарлық кісіге жүк артады, міндеттілік туғызады, міндет борысты етеді, бұлар еңбекке жүктейдіғ еңбек ғылым мен өнерге ашылған жол-деп Абай атамыз айтқан екен. 5) Фрустрация — тұрақты жағымсыз көңіл-күйге душар ететін, шектен асқан қанағаттанбаушылық, сана мен әрекеттің бұзылуы негізінде күшті нерв - психикалық күй - өкіну, ызалану, жабырқау, айналадағыларға селсоқ қарау, өзін-өзі жазғыру түрінде болады. Адам үлкен күйзсліс үетінде ұзақ уақыт эмоциялық ерекшелікте және нерв жүйесінің типі көрінеді. Жоғарғы сезімдер адамдарға ғана тән. Олар: 1. Адамгершілік немесе имендылық (достық, жолдастық, адалдық, ар-намыс, борыш, жауапкершілік, ұят) 2. Эстетикалық сезім дегеніміз адамның сулулықты сезінуі. 3. Интелектілік сезімдер адамның тану процестерімен, ақыл-ой әрекетімен тығыз байланысты. Бұларға білуге құмарлық, күдіктеруғ сенімділік, интуиция болжау жатады. Эмоцияларды бірнеше топқа жіктеуге болады: 1.Жағымды не ұнамды эмоциялар (қуаныш, сүйіспеншілік, ризашылық) 2. Жағымсыз не ұнамсыз эмоциялар (қорқыныш, қайғығ абыржу, налу, үрейлену, үмітсіздену) 3. Қарапайым эмоциялар (органикалық қажеттіліктердің өтелу-өтелмеуіне байланысты эмоциялар: көңіл, аффект , құмарлық). Ерік туралы үғым Адамның қиындықтарды жеңуді талап ететін мақсатты әрекеттер мен қылықтарды жүзеге асыру қабілетінен кәрінетін сананың реттегіштік жағы — ерік. Ерік адамның практикалық және танымдық әрекетін ретке келтіруден көрінеді, соларды жүзеге асырудан тұрады. Ерік таныммен байланысты қарастырылады. Сонымен бірге, ерік босатқыш және тежегіш механизм. Мінез-құлықтың еріктік реттелуі мақсатқа жету немесе белсенділіктен бас тарту үшін ақыл-ой және дене күшін саналы тұрде бағыттау. 1) әрекет үетінде адамның мақсаты елеуеіз болуы мүмкін; 2) кейде әрасан күш жүмсалса да кейбір жайтты ескермегендіктен; «Еңбегі еш кетеді». 3) Кейде ақылды адам дұрыс шешім қабылдайды, бірақ іске асыруы өте қиын. И.М.Сеченов: сезімнің әрекет жағы. Еріктің физиологиялық негіздері - үлкен ми сыңарларының төбелік бөлігінде қимыл-қозғалысты басқаратын учаеке әрналасқан. Ол ми қыртысының басқа бөліктерімен байланысты. Мысалы: көру талдағышының ми қыртысы үшындағы қозу қимыл-қозғалыс учаскесіне беріледі де, онда қозу туғызады. Хабар алған соң қозғалыс клеткалары кез-келген сәтте қимыл жасауға бүйрық бере алады. Бірақ аралықта информацияны жинақтау, өңдеу, талдау бар. Ал бұл 2-сигнал системасы көмегімен іске асады. жүктеу/скачать 0,57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|