Дәріс Тақырыбы: Кіріспе. Ақпараттық жүйелер мамандығы бойынша кәсіби дайындыққа қойылатын талаптар. Ақпараттық жүйелер теориясының негізгі ұғымдары. Кіріспе
жүктеу/скачать 135,13 Kb.
|
6. Краткое содержание лекций
| Қолданбалы БҚ пайдалану міндеттерін шешуді қамтамасыз етеді. Мұндағы шешуші үғым қолданбалы бағдарламалардың дестесі (пакеті) болып табылады.
Қолданбалы бағдарламалардың дестесі (ҚБД) - белгілі бір тақырып немесе пән бойынша міндеттер ауқымын шешуге арналған бағдарламалар жиынтығы. ҚБД мына төмендегі түрлерге бөлінеді: • жалпы мақсаттағы; • әдістемелік-бағдарлау; • проблемалық-бағдарлау. Жалпы мақсаттағы ҚБД міндеттердің кең тобын автоматтандыруға бағдарланған. ҚБД-нің тобына: • мәтіндік процессорлар (мысалы, Microsoft (МS) Word); • кестелік процессорлар (МS Ехсеl); • деректер базаларын басқару жүйелері (МS Ассеss); • серпінді тұсаукесерлер жүйелері (МS РоwеrРоіnt); • графикалық процессорлар (Соrеl Draw); • баспа жүйелері (РаgеМаkеt, Quark XPress); • ықпалдасқан жүйелер (МS Works); • жобалауды автоматтандыру жүйелері (СASЕ-технология); • сараптау жүйелерінің, шешім қабылдауды қолдау жүйелерінің және басқаларының қоршауы. ҚБД-нің әдістемелік-бағдарлау негізіне: •математикалық бағдарламалаудың (линиялық, серпінді, статистикалық және басқа да); •желілік жоспарлау мен басқарудың; •жаппай қызмет көрсету теориясының; •математикалық статистика есептерін шешудің әр түрлі экономикалық-математикалық әдістерін жүзеге асыру жатады. Проблемалық-бағдарланған ҚБД нақты мәселе саласындағы белгілі бір міндеттерді (проблемаларды) шешуге бағытталған. Бұл қолданбалы бағдарламалар дестелерінің ең кең тобы. Олардан мыналарды: банктік дестелерді, бухгалтерлік есеп дестелерін, қаржы менеджментін, құқықтық анықтамалық жүйелерді және басқаларын бөліп атаған жөн. Қолданбалы БҚ-ға сервистік қызметтің бағдарламалық құралдары жатады, олар пайдаланушының қолайлы жұмыс ортасын ұйымдастыру үшін, сондай-ақ, қосымша қызметтерді орындау үшін (мысалы, ақпараттық менеджерлер, аудармашылар және басқалары) қызмет атқарады. Пайдаланушының интерфейсі (User interface) аппараттық және бағдарламалық құралдармен қамтамасыз етіледі. Интерфейстің аппараттық бөлігі экран, пернетақта (клавиатура) және тышқан (мышь - маус) болып табылады. Бағдарламалық бөлігі қазір ең алдымен графикалық бейнелеу түрінде (Graphical User interface - GUI) анықталады. Кәсіпорынды комплексті автоматтандырушы мамандар жүйелерді құру барысында 5 деңгейлі құрылымды ұстанады. 1 деңгей – жоғарғы деңгей – бұл кәсіпорынның ресурстарын жоспарлау жүйелері (ERP) 2 деңгей – өндірісті басқару жүйелері (MES) 3 деңгей – оперативті техникалық қызметкердің жүйе-станциялары (MMI) 4 деңгей – локальді басқару құралдары (CTRL) 5 деңгей – INPUT, OUTPUT – датчиктер, атқарушы механизмдер. ERP деңгейінде қаржылық-экономикалық көрсеткіштерді есептеу және талдау жүзеге асырылады, логистикалық тапсырмалар шешіледі. MES деңгейі – өнім сапасын басқару тапсырмалары, техникалық үдеріс операцияларының бірізділігін жоспарлау және бақылау, технологиялық үдеріс төңірегіндегі өндірістік және адами ресурстарды басқару, технологиялық қызмет көрсету. Бұл екі деңгей КАБЖ (кәсіпорынды автоматтандырудың басқару жүйесі) тапсырмаларына жатады. Келесі үш деңгейде ТҮ АБЖ (технологиялық үдерістерді автоматты басқару жүйесі) класына жататын тапсырмалар орындалады. CTRL деңгейімен өнеркәсіптік контроллерлер айналысады. Ол екіге: обьектіні локальді басқаруға арналған өнеркәсіптік контроллерлерге және деректерді жинау және технологиялық автоматиканы басқаруға арналған өнеркәсіптік контроллерлерге бөлінеді. Тәжірибеде бұл екі тип тапсырмалары бірге қолданылды және ол үшін 50 жыл аралығында бұл функцияларды программаланатын логикалық контроллерлер орындады. Сандық контурлы реттегіштер. MMI деңгейінде технологиялық үдерісті оперативті басқару жүзеге асырылады, үдерістің тұрақтылығын қолдауға арналған шешімдер қабылданады, екіжақты байланыс тапсырмалары орынадалады: оператор – технологиялық үдеріс. MES, MMI, CTRL деңгейлері арасындағы өзара байланыс ұйымдастыру тәсілі бойынша MMI жүйелері SCADA және DCS болып бөлінеді. Программаланатын технологиялық контроллерлерді (Magikon, Siemens, Allen Breandly, Mitsubishi) өндірушілері SCADA типті жүйелерді өндіруге бағытталады. SCADA – аналогтық датчиктерден сигналдарды қабылдайтын және басқарушы іс-әрекетті аналогтық атқарушы жүйеге жіберетін ТҮ АБЖ. SCADA-ға қарама-қарсы DDS жүйелері бар. Олар сандық датчиктер және сандық атқарушы механизмдермен жұмыс жасайды. SCADA жүйелері көбіне серверлік құрылымға ие. жүктеу/скачать 135,13 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|