Еріткіштіауыстыру – нағыз ерітіндінің еріткішін басқа еріткішпен алмастыпғанда жаңадан пайда болған ерітіндіде ерімейтін аса жоғары дисперсті фазадағы коллоидты система туындайды. Мысалы, кәдімгі ағаш шайыры спиртте өте жақсы еріп, нағыз ерітінді түзеді. Осы ерітіндіге таза суды біртіндеп қосса, онда бастапқы нағыз ерітінді коллоидты ерітіндіге айналады. Мұнда спирт суда жақсы ериді де ағаш шайыры
спиртте жақсы ерігенімен суда нашар еритіндіктен, аса жоғары дисперсті фазадағы коллоидты ерітіндіге айналады.
Тікелей конденсациялау әдісі еріген зат пен еріткіш буларының салқын дене бетінде конденсацияланып дисперстенуіне негізделген. Бұл жолмен әр түрлі металдардың, алтын, күміс, мыс, платинаның және т.б. судағы, спирттердегі, глицериндегі және бензолдағы зольдерін алуға болады.
Химиялық әдіс. Коллоидты ерітінділерді алудың конденсациялау әдістерінің басым көпшілігі тотығу, тотықсыздану, гидролиз сияқты химиялық реакцияларға негізделген. Бұл реакциялар кезінде ерітінділер еріген заттардың ерімейтін күйге ауысуы нәтижесінде коллоидтыға түрленеді.
Тотығу– тотығу реакциясы кезінде алынатын заттардың бірі коллоидты күйдегі бөлшек түрінде түзіледі. Мысалы, сутекті күкірттің оттек немесе күкірт (IV) оксидімен тотығу. Реакциясын алуға болады: бос күкірт коллоидты күйдегі ерітінді береді:
2H2S+O2=2H2O+2S
2H2S+SO2 =2H2O+3S
Тотықсыздану – тотықсыздану реакция кезінде металл иондары тотықсызданып, бос атомға айналыды, конденсациялап немесе өзара бірімен-бірі бірігіп, коллоидты өлшемдегі бөлшекке дейін үлкейді. Мысалы, сутек пероксиді арқылы тотықсыздандырып, алтын золін алуда келтіруге болады:
HAuCl4+3H2O2→2Au+8HCl+3O2
Тотықсыздандыру реакциясын пайдаланып, күміс, платина, паолладий, торий, осмий, сынап сияқты көптеген металдардың коллоидты күйдегі ерітінділері алынады.
