Дәрістер жиынтығын құрастырған терапия пәнінің оқытушылары: Қалиева Гульмира Омарбековна Каримова Гульзара Айтбековна Рецензия: Дәрістер жиынтығы «Емдеу ісі»



бет86/106
Дата24.12.2023
өлшемі311,53 Kb.
#198880
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   106
Байланысты:
лекции по терапии

Бүйрек үсті бездері – бүйрек үстінде орналасқан жүп мүшелер.Ағзадағы барлық процесстерді реттейтін гормондарды бөледі. Олардың бөлінуінің өзгеруінен әртүрлі симптомдар дамиды:
Қан қысымының көтерілуі
Бет қызарып ай тәріздес болып, салмақтың көбеюі.
Бұлшық еттер атрофиясы
Тері астының жыртылуы ( стриялар)
Диабет
Остеопороз
Ағзаның инфекцияларға қарсылығының төмендеуі.
Диагностика. Гормон мөлшерлерін анықтау.
Емі: Жетіспейтін гормондардың орнын толтыру немесе мөлшерін азайтуға адреналэктомия операциясы( бүйрекүсті безін алып тастау). Симптоматикалық ем.
Қантты диабет.
Қантты диабет – ағзада мүлдем немесе жартылай инсулин жетіспеушілігімен белгіленетін ауру, сондықтан зат алмасуының барлық түрлерінің бұзылуы әсіресе көмірсу алмасуының.
Бұл кең тараған ауру созылмалы ауру. Эндокринді ауруларының ішінде жиілігі бойынша 50% құрайды. Ағымы бойынша 2 түрге бөлінеді:
І типті қантты диабет - инсулинге тәуелдді, жиі жас адамдарда дамиды.
ІІ типті қантты диабет – инсулинге тәуелсіз, жиі жасы ұлғайған адамдарда дамиды.
Этиологиясы және патогенезі.
1. Инсулинге тәуелді қантты диабеттің негізгі себебі - ұйқы безінің органикалық немесе функциональды Лангенгарс аппаратының жасушаларының зақымдануы, сондықтан инсулин синтезінің жетіспеушілігі дамиды. Ол мына себептерден дамиды: ұйқы безінің резекциясы, тамырларының склерозы, вируспен зақымдануы, панкреатит, психикалық жарақат, уытты заттар
2. Инсулинге тәуелсіз қантты диабеттің себептері: басқа эндокринді мүшелердің қызметінің жоғарлауы, тұқым қуалаушылық, семіздік, мөлшерден көп жеңіл қорытылатын көмірсуларды қабылдау, көп тамақ ішу, ішімдікке салыну.
Аурудың негізінде инсулин жетіспеунен тамақпен түскен қантты мүшелермен ұлпалардың сіңіре алмауы, сондықтан қанттың қан мен зәрде шамадан тыс артық болуы.
Клиникалық көрінісі: Қантты диабет ағымы бойынша 3 кезеңге бөлінеді: диабет алды кезең, жасырынды және анық диабет.
Диабет алды кезеңі – бұл кезең кәзіргі зерттеу әдістерімен анықталмайды, бұл топқа тікелей тұқым – тұяғында диабет аурулары барлар, семіз адамдар, әйелдер өлу немесе тірі салмағы 4,5 кг және артық бала туса, өзі де баласыда кіреді.
Жасырынды диабет – бұл диабет глюкозамен күш түсіру байқауын жүргізгенде анықталады
(глюкозаға толеранттықты зерттеу), пациентке 200 мл суға 50 гр глюкоза ерітіп бергенде қанында глюкоза мөлшері көтерілсе:
1 сағаттан кейін – 9,99 ммоль/л ден артық
2 сағаттан кейін – 7,15 ммоль/л ден артық.
Анық кантты диабет клинико – лабораториялық нәтижелер көрсеткіштері бойынша қойылады. Аурудың басталуы көбінесе баяу, бірінші белгілерін дамытқан себептерін анықтау қиын. Кенеттен клиникалық белгілері бір неше күнде дамитын түрі сирек жас балалармен жасөспірімдерде кездеседі. Қарт адамдарда жасырынды түрде өтеді де, байқаусыз анықталады.
Қантты диабетті клиникалық ағымы бойынша 3 түрге бөледі: жеңіл, орташа, ауыр.
Аурудың негізгі белгілері:

  • қатты шөлдеу (полидипсия)

  • тәбеттің көтерілуі (полифагия)

  • көп мөлшерде зәрдің бөлінуі (полиурия)

  • зәрмен глюкозаның бөлінуі (глюкозурия)

  • глюкозаның қанда көп болуы (гипергликемия)

Қосымша белгілері: әлсіздік, жұмысқа деген қабілетінің төмендеуі, жүдеу, терісінің қышуы әсіресе шат аймағында.
Асқынулырдың белгілері: көрудің нашарлауы, жүрек және бүйрек қызметінің бұзылуы, аяқтарының балтырында трофикалық жаралар.
Объективті: терісі құрғақ, қатты, қабыршықтанады, тырнақ іздері, шиқандар, экзематозды ойықты ошақтар. Инсулин инъекциясын салған жерде тері асты шелінің семуі немесе атрофиясы, жалпы тері асты шелі жұқа. Семіздіктің әсерінен дамыған түрінде ғана тері асты шелі қалын.Қантты диабетте тамыр жүйесі толық зақымданады (диабетикалық ангиопатия), бүйрек, көз, аяқ тамырлары гангрена дамығанша, жүрек, ми тамырлары инсульт, инфаркт дамығанша. Жиі бронхит, пневмония, туберкулез кездеседі. Ауыр түрінде кетоацидоз, диабетикалық кома дамуы мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   106




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет