2.8 Бағыттамалы көшелер, жол парктері және станция алқымдары туралы қысқаша мәліметтер
Бағыттамалық көше деп параллель жолдар тобын біріктіретін бұрмалы бағыттамалар тізбектеліп салынған жол учаскесі аталады.
Бұрмалы бағыттамалардың орналасу сұлбасына және негізгі жолға еңіс бұрышына байланысты бағыттамалы көшелердің бірнеше түрі ажыратылады. Олардың кез-келгенін есептеу кезінде белгілі мәндер – жол аралық қашықтықтары e; айқастырма қисықтарының радиусы R; бұрмалы бағыттамалар туралы деректер: бұрыш , бұрмалы бағыттаманың параметрлері а және b; жапсарлас бұрмалы бағыттамалардың арасындағы тікелей вставкалардың ең аз мәндері d болып табылады.
Қарапайым бағыттамалы көшелердің үш түрін ажыратады: айқастырма бұрышымен (2.15,а-сурет), негізгі жолда орналасқан (2.15,б-сурет) және веерлі (2.15,в-сурет). Көшелердің соңғы екі түрінде 2,3 және т. б. жанасу жолдарының қисықтары қисықтардың радиусы бірдей болған кезде центрлік емес болуы мүмкін, ал әрбір келесі қисық сызықтағы қисықтың радиусы жол аралығының е шамасына ұлғайған кезде концентрлік болуы мүмкін.
Қарапайым бұрмалы бағыттамаларды есептеу кезінде с, с1 және Т мәндерін анықтау қажет.
Қарапайым бағыттама көшелерінің артықшылығы - жақсы көріну және қызмет көрсету ыңғайлылығы, ал кемшілігі - жолдардың саны көп болған кезде олардың ұзындығының едәуір артуы болып табылады. Сондықтан мұндай көшелер төрт-бес жолдың санында қолданылады.
а – айқастырма бұрышында; б – негізгі жолда орналасқан; в – веерлік
2.15 – сурет – Қарапайым бағыттамалық көшелер
Жолдардың үлкен саны кезінде бағыттама көшелерінің ұзындығын азайту үшін парктерде қысқартылған бағыттама көшелерін (2.16-сурет), айқастырманың қос бұрышындағы бағыттамалы көшелерді (2.17-сурет) және аралас бағыттамалы көшелерді (2.18-сурет) пайдаланады.
2.16 – сурет – Қысқартылған бағыттамалық көшелер
2.17 - сурет - Айқастырманың қос бұрышындағы бағыттамалы көше
2.18 – сурет – Аралас бағыттамалы көше
Жолдар паркі деп ортақ алқымдармен біріктірілген бірдей тағайындалымдағы жолдар тобы аталады. Тағайындалуына байланысты қабылдау, жөнелту, қабылдап-жөнелту, сұрыптау, жолаушылар құрамының тұрақтануы және басқа парктерін ажыратады.
Бағыттамалы көшелердің геометриялық пішіні мен құрылымы бойынша парктер трапеция (2.19,а-сурет), параллелограмма (2.19,б-сурет), трапецоид (2.19,в-сурет) және «балық» (2.19,г-сурет) формаларына ие.
Трапеция формасы бар парктің ыңғайлылығы 1-ші негізгі жолда тек екі бұрмалы бағыттама бар, барлық жолдар түзу, бұл локомотив кабинасынан құрамдарды жақсы шолуды қамтамасыз етеді, бірақ негізгі жолға жақындаған сайын жолдардың ұзындығы едәуір артады. Бұл жолдардың бір бөлігінің пайдалы ұзындығының артық болуына әкеледі. Сондықтан трапеция түріндегі жол парктері жолдардың аз саны үшін қолданылады (үш-төртке дейін).
Парк-параллелограмм барлық жолдардың бірдей ұзындығын қамтамасыз етеді, шеткі жолдардан басқа, олар eN мәніне қарағанда ұзынырақ, бірақ негізгі жол түзу болып табылмайды.
а – трапеция; б – параллелограмм; в – трапецоид; г – «балық»
2.19 - сурет– Жол парктерінің негізгі формалары
Парк-трапецоид, бір жағынан айқастырма бұрышындағы бағыттама көшесіне ие болса, екінші жағынан негізгі жолда орналасқан, жолдар ұзындығы бойынша парк-параллелограммға сәйкес келеді, бірақ негізгі жол түзу болып табылады, алайда парк-трапециямен салыстырғанда оған бірнеше бұрмалы бағыттамалар салынған.
Парк-«рыбка» бұл басты жолдың екі жағында орналасқан екі трапецияның үйлесімі болып табылады.
Станцияның алқымы деп жолдар мен парктерді бір-бірімен, сондай-ақ негізгі, тартым және жүріс жолдарымен байланыстыратын бұрмалы бағыттамалар салынған аймақ аталады (2.20-сурет).
Алқымдардың құрылымы қозғалыс қауіпсіздігін және қажетті өткізу қабілетін қамтамасыз етуі тиіс, ол үшін жобалау кезінде бір мезгілде (парқатар) операциялар жасау мүмкіндігі көзделеді. Алқымдар жолдар мен парктердің қажетті технологиялық байланыстарын қамтамасыз етуге, басты жолдардағы бұрмалы бағыттамалардың ең аз санымен жинақы болуға тиіс.
2.20 - сурет – Станциялық алқым сұлбасының мысалы
Достарыңызбен бөлісу: |