Дәрістік кешен пән: жкп 05 Анатомия және физиология Мамандығы
Үлкен қан айналым шеңберінің артериялары
жүктеу/скачать 434,65 Kb.
|
дәрістік кешен ФАП-1
- Бұл бет үшін навигация:
- Жалпы ұйқы артериясы
- Краниальды қалқанша артериясы
| Үлкен қан айналым шеңберінің артериялары. Қолқа (аорта) — үй жануарлары организмдеріндегі негізгі қоректендіргіш магистральды артерия. Ол омыртқа бағанының төменгі (вентральды) бетінің сол жағымен өтеді. Қолқа жүректен шыққан бойда, омыртқа бағанына қарай жоғары бағытталады. Жүректің негізі мен омыртқа бағаны аралығындағы қолқаның артқа қарай иілген бөлігін қолқа доғасы — деп атайды. Қолқа доғасынан қолқаның көкеттегі (диафрагмадағы) қолқа тесігіне — һіаішаогіісиз — дейінгі бөлігін көкірек қолқасы — ал оның диафрагмадан кейін орналасқан құрсақ қуысындағы бөлігін — құрсақ қолқасы — деп атайды. Құрсақ қуысындағы құрсақ қолқасынан 5-інші және 6-ыншы бел омыртқалардың тұсында сыртқы және ішкі мықын артериялары таралғаннан кейін, құйымшақ аумағында құрсақ қолқасының жалғасы орталық құйымшақ артериясы — а. sасгаliaarteriа, ал құйрық омыртқалар аумағында орталық құйрық артериясы — деп аталады.
Үлкен қанайналым шеңберіндегі артериялық тамырлар жүйесі — қолқаның тармақтары. Жалпы ұйқы артериясы (общаясонная артерия) — жануарлар денесінің бас аумағын артерия қанымен қамтамасыз ететін негізгі магистральды қан тамыры. Жалпы ұйқы артериясы иық-бас артериясынан ажыраған бойда кеңірдектің вентро-латеральды бетімен басқа қарай бағытталып, содан кейін оның дорсо-латеральды жағына көтеріледі. Жалпы ұйқы артериясын сыртқы жағынан иық-бас бұлшық еті жауып жатады. Иық-бас және төс-бас бұлшық еттерінің арасындағы мойындырықтық саймен, жалпы ұйқы артериясынан беткей жатқан сыртқы күретамыр (мойындық) венасы — ал жалпы ұйқы артериясының жоғарғы жағымен кезеген және симпатикалық жүйкелердің жалпы бағанының мойын бөлігі мен ішкі күретамыр (мойындырықгық) венасы — өтеді. Мойын аумағының алдыңғы жағында, жалпы ұйқы артериясынан төменірек көмекейдің қайтарма жүйкесі жатады. Атлант-шүйде буынының тұсында жалпы ұйқы артериясынан миды артерия қанымен қамтамасыз ететін ішкі ұйқы артериясы ажырайды. Одан әрі жалпы ұйқы артериясының жалғасы артериясы — деп аталады. Жалпы ұйқы артериясынан дененің мойын аумағындағы көршілес жатқан мұшелерге бұлшық еттерге, өңешке және кеңірдекке, оларды қоректендіретін майда артерия тармақтарын және қалқанша безге краниальды қалқанша артериясын бөледі. Краниальды қалқанша артериясы өз кезегінде қоректендіргіш артерия тармақтарын қалқанша безге, жұтқыншаққа және көмекейге бөледі. Жалпы ұйқы артериясы (лат. arteriacarotiscommunis) — жұптық артерия, басталады, кеуде қуысының оң жақ жылғы плечеголовного оқпан (лат. truncusbrachiocephalicus) және сол жақ-қолқа доғасынан (лат. arcusaortae), сондықтан оң жақ жалпы ұйқы артериясы бірнеше сантиметрден ұзын. Ми, көру органы және бастың көп бөлігін қан қамтамасыз етеді. Жалпы ұйқы артериясы тік дерлік көтеріледі және мойын аймағына aperturathoracissuperior арқылы шығады. Бұл жерде ол мойын омыртқаларының көлденең өсінділерінің және оларды жабатын бұлшықеттердің алдыңғы бетінде, кеңірдектің және өңештің бүйірінде, кеуде-бұғана-емізік тәрізді бұлшықеттің артында және жауырын-тіл асты бұлшықеті салынған мойын фасциясыныңтрахеалды пластинкасында орналасқан (лат. musculusomohyoideus). Жалпы ұйқы артериясының сыртында ішкі қабық вена (лат. venajugularisinterna), ал артында да желобке олардың арасында — блуждающий нерв (лат. nervusvagus). Жалпы ұйқы артериясы өз бағыты бойынша бұтақтарды бермейді және қалқанша шеміршегінің жоғарғы жиегінің деңгейінде бөлінеді.: сыртқы ұйқы артериясы (лат. arteriacarotisexterna), ішкіұйқыартериясы (лат. arteria carotisinterna). жүктеу/скачать 434,65 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|