Этиологиясы.Бауыр циррозы негізіненвирустықгепатиттерден, әсересе В, С гепатиттенкейін, аутоиммудықгепатиттедамиды. Циррозгасоқтырушысебептердіңбірімаскүнемдік, алкоголь әсеріндедамитынцирроздар. Маскүнемдердің 10%-де бауыр циррозы табылған. Өтжолдарыныңобструкциясы, холангиттер мен холестаз өтциррозыныңдамуынасебепболады. Белоктардың, липотроптыфакторлардыңтапшылығыафлотоксиндерәсеріалиментарлықциррозбенасқынады.
Организмдетемірдің (гемохроматоз) жәнемыстың (гепатоцеребралдыдистрофиясы) шамадантысжиналыпқалуы да бауырциррозынасоқтырады. Олнегізінентұқымқуалаушыауруларгатән. Өкпе, жүрексозылмалысырқаттарынабайланыстыбауырдыңвеноздыгиперемиясында да циррозгатәнөзгерістердамиды (мускатты цирроз). Көпжағдайларда (40-50%) цирроздыңэтиологиясыбелгісізболыпқалады — оны криптогендік цирроз дейді.
Патогенезі.Гепатоциттердіңдистрофиялықжәненекроздықөзгерістерібауыр циррозы дамуыныңнегізгіішкіқозғаушыкүшіболыпсаналады. Гепатоциттердіңөлуі осы жердегі регенерация құбылысынжандаңдырады. Осы өзгерістернәтижесіндепайдаболғанрегенераторлықтүйіндер, бауырдыңқанайналымынбұзады. Осығанбайланыстыгепатоциттердіңдистрофиясы мен некроздықөзгерістеріәріқарайдамиды.
Демекдәнекертінніңөсуі, гепатоциттердіңөлуіненкейінтуындайтынүрдіс, цирроз дамуыныңнегізіндебауыржасушаларыныңпатологиясыжатады. Құрылымдықөзгерістербауырдың тек паренхимасы мен стромасындағанадамымай, оныңқантамырларын да қамтиды, бауырішіндежәнебауырсыртындапротокавалдыанастомоздарпайдаболады.
Осылайша "шықпасшеңбер" жабылып, цирроз өз-өзіненэтиологиялықфакторлардыңәсерінсіз-ақ, дамиалатынқұбылысқаайналады. Бауырдағысозылмалықабынудыңциррозгаөтуіндеиммундықжүйенің де маңызызор.
Себебігепатоцитгердіңкейбірбелогыөзгеріп, антигендікқасиеткеиеболыпқалады, оларғақарсыорганизмдеаутоантиденелертүзіледі. Антиген жәнеантиденекешендерігепатоциттергешөгіпқалып, оныңәріқарайбұзылуына, кейін регенерация нәтижесіндецирроздыңдамуынасоқтырады.
Цирроздыңжіктелуі. Цирроз жіктелуіморфологиялықпринципкенегізделген. Бұлжердерегенераторлықтүйіндерініңүлкендігіесепкеалынады. Осығанқарапцирроздар: майдатүйінді, үлкентүйінді, араласжәнетолықболмағансепталдыдепбөлінеді.
Майдатүйіндіцирроздарегенераторлықтүйіндердіңкөлденеңі 0,3-1 см, ал ірітүйіндіцирроздабірнешесантиметргежетеді .
Толықболмағансепталды цирроз сиреккездесетінсырқатболып, ол тек микроскоппенқарағандағанаанықталады. Цирроздьщбұлтүрінде регенерация құбылысыдиффуздыболғандықтан, дәнекертінбауырдажұқаперделертәріздіжайғасады.
Достарыңызбен бөлісу: |