Жүйелілік пен бірізділік принциптері

Бұл принцитің өзекті негіздері: адам миында сыртқы дүниені бейнелейтін өзара байланысты түсінілген жүйесін қалыптасқанда ғана, оның білімі толық және шынайы болады; Оқылатын оқу материалын белгілі реттілікпен оқушыларға жеткізгенде, олардың санасында ғылыми білімдер жүйесі қамтамасыз етіледі; Ғылыми білімдер жүйесі оқу материалының ішкі логикасына және әрбір оқушының таным мүмкіндіктеріне бағынышты; оқушыларды логикалық ойлауға үйрету, дағдыларын жүйелі түрде шынықтыру, олардың тұлғасын үзіліссіз, кедергісіз дамыту. Бұл принцип оқытудың ғылымилығы принципімен тығыс байланыста болғандықтан, ғылыми білімдер негізін оқушылардың жүйелі түрде және реттілікпен ұғынуы сабақтардың мазмұнының негізгі өзегі болуы тиіс.

Әрбір мұғалім сабаққа әзірлену барысында не сабақ барысында жүйелінпен бірізділік принципін жүзеге асыру үшін келесі ережелерді назарға алады.

- Оқу міндеттерін оқушылар түсініп, оқу материалын логикалық тұрғыда жүйелі қабылдауы мақсатында кесте, сызба, жоспарларды қолдану.

- Оқу мазмұны мен әдістерінің жүйелігін сақтау, бастауыш пен орта, орта мен жоғары сыныптардағы оқу мазмұны мен әдістерінің бірізділігін қамтамасыз ету.

- Оқу пәні – ғылымның көшірмесі боғандықтан оқушыларға ғылымның жүйесін көрсетіп, пәнаралық байланыстарды пайдалану.

- Бұрын ұғымдарған білімді жүйе қайталыу және жетілдіру; қысқа қорытындылауды сабақтың басында, барысында және аяғында өткізу.

- Тек тіл мұғалімдері емес барлық, педагогтар барлық сабақтарда оқушылардың ой білдіру әдістері мен түрлерін бақылау; үнемі оларды өз қателерін тауып, талдауға үйрету.

- Әтбір тақырып, бөлім, тарау, пән аяталғанда қорытындылау және жүйелеу сабақтарын өткізу.

-Табиғатына байланысты, шәкірттер бірнеше сабақта меңгеретін материалды бір сабақта «айлақ орлықпен» ұғындырмау.

- Оқушылардан әр тарау мен бүкіл бағдарлама бойынша білім, дағды, білім жүйесін меңгеруін талап ету.

Сонымен, жоғарыда сөз болған принцип Я. А. Коменскидің «бүгін оқыту кешегіні бекітіп, ертеңгіге жол салады» өсиетін нақтылай түседі.