Дістемелік материалдар
Тақырып: Ғылыми педагогикалық зерттеулердің алғашқы қойылу кезеңі
жүктеу/скачать 0,87 Mb.
|
885fee11-c0ee-11e5-bf37-f6d299da70eeУММ ГЗУ 2
| Тақырып: Ғылыми педагогикалық зерттеулердің алғашқы қойылу кезеңі.
Жоспар: 1. Ғылыми педагогикалық зерттеудің алғашқы қойылу кезеңі, оны құрудың логикасы. 2. Зерттеу пәні, мақсаты, болжамы, теориялық тұжырымдамасы. Педагогикалық зерттеу – оқыту мен тәрбиелеудің нақты заңдары мен заңдылықтарын, құрылымы ментетіктерін, мазмұнын, принциптерін, ұйымдық формалары мен әдістерін ашуға арналып бағытталған, қоғамдық маңызы бар жаңа педагогикалық білім қалыптастыру үдерісі және нәтижесі, танымдық іс-әрекет түрлерінінің бірі болып табылады. Зерттеудің негізгі компоненттері: мақсат қою, қолда бар ақпаратты, осы типтегі міндеттерді шешудің шарттары мен әдістерән алдын-ала талдау, бастапқы болжамды тұжырымдау, болжамға теориялық талдау, экспериментті жоспарлау меенұйымдастыру, алған мәлеметтерді талдау және жинақтау, мәлеметтер мен заңдарды түпкілікті тұжырымдау, түсініктер мен ғылыми болжау- ды алу. Педагогикалық зерттеу үш деңгейге ажыратылады: Әдіснамалық - педагогикалық құбылыстардың жалпы прин- циптері мен зерттеу әдістерін тұжырымдау, эмпиристік және теориялық зерттеулер негізінде теориялар құру; Теориялық – бұрын ашылған деректерді түсіндіруге, сон- дай-ақ болашақ оқиға мен оның дамуын болдамдауға мүмкіндік беретін негізгі, жалпы педагогикалық заңдылықтарды ұсыну және тұжырымдау; Эмпиристік – педагогикалық ғылымның жаңа деректерін анық- тау және оларды жинақтау негізінде эмпиристік заңдылықтарды тұжырымдау. Ғылыми – педагогикалық зерттеудің құрылымы мен логикасы Педагогикалық зерттеудің динамикасын қарастырмас бұрын, жалпы категорияларды, кез - келген әрекетпен сипатталатын мақ- сат нәтижені қолдануымыз қажет. Жалпы ғылыми деңгейдегі ұғымдар: эмпирикалық суреттер, теориялық модель, нормативтік модель, проект. Осы айтылған терминологияны қолдана отырып, педагогикалық зерттеу логикасының этаптарын көрсетеміз. Қозғалыс мақсаттан басталады. Мақсат – бұл нәтиженің көрсеткіші. Педагогикалық зерттеудің логикасын көрсетуде педагогика- лық болмыстың эмпирикалық суреттемесін, танымдық сурет- темесін, нормативтік ортаны анықтап алымыз керек. Кез - келген педагогикалық зерттеу логикасын ортадағы ғы- лыми таным этаптарында көрсетуге болады. Ол педагогикалық болмыстағы эмпирикалық суреттеу. Эмпирикалық суреттеуде дәлелдер (фактілер) бейнеленеді. Дәлелдер – бұл жаңа оқулықтар мен педагогикалық ұжымның жұмысы, мұғалімдердің сәтті неме- се сәтсіз жұмыстары, оқу материалдарының анықталған түрлері, оқыту тәрбиелеуде қолайлы болуы мүмкін. Сонымен қоса, философия, педагогика, психология т.б. ғы- лым аймағындағы білім беру негізінің зерттеу объектісіндегі теориялық моделі көрсетіледі. Бұдан кейін нақты теориялық модель құрылады. Әрі қарай зерттеуші нормативтік модельге, педагогикалық болып, нақты әрекетке көшеді. Соңында зерттеу жұмысының қорытындысында болашақ педагогикалық әрекеттің жобасы, нақты материал немесе білім беру стандарты алынады. Бұл үдеріс ІІІ, IV т.б. модельдеуге жалғасуы мүмкін. Зерттеу нысанын анықтау дегеніміз зерттеудің нені қарасты- рып жатқанын білу, анықтау. Дегенмен, объект туралы жаңа білімді барлық қырлары және көріністері тұрғысынан алу мүмкін емес, сондықтан зерттеудің пәнін анықтау қажет, яғни, нысанның қалай қарастырылып жатқанын, ондағы қандай қатынастардың болатынын, оның қандай қасиеттер, қырлар, қызметтерді ашып көрсететінін белгілеу болып есептеледі. Пән – объектіден кесіп алынған бөлік емес, ол объектіні қарастырудың тәсілі немесе аспектісі, мысалы, «оқулық...», «ғы- лыми негіздеме...» зерттеу пәні – онда сапалық қалыптасу, оның басқа, «тұлғалық тәжірибе қосу...» т.б. зерттелген. Пәнді бөліп, біз объектіні тұтас, барлығын, белгілі бір көзқараспен қарастырамыз. Зерттеу пәні зерттеу объектісі шеңберінде белгілі бір қырынан қаралатын бөлік. Зерттеу пәні–сапалық қалыптасу, оның басқа сапалармен өзара әрекеті, процесс мінездемесі, құбылыс, маңыздылығын, талапта- рын, тенденциясын анықтау, белгілі ортадағы және анықталған жастағы балалардың ішкі және сыртқы тәрбиесі. Зерттеу пәні – объект ішіндегі ізденудің шектелген аспектісі. Зерттеудің мақсаты – педагогикалық құбылыстың себеп- салдарлық байланысы мен заңдылықтарын айқындау және со- лардың негізінде теория мен әдістемелерді әзірлеу (қандай нәтиже алу көзделеді, сол нәтиже оны алғанға дейін қандай жалпы си- патта көрінеді?) Зерттеу мақсаты: не үшін зерттеу пәні зерттеледі (тәрбиенің ғылыми негізін құрастыру, зерттеу тақырыбы бойын- ша жаңа ғылыми информация алу, тәжірибе нәтижелерінің талдауы т.б.) Болжам – құбылыстардың өмір сүру себептерінің шындығын, қасиеттерін түсіндіру мақсатында алға қойған, негізделген жора- малды көрсететін ғылыми білімнің даму түрі. Болжам деп кез-келген ойдан туған жорамал немесе қиялды айтуға болмайды, тек нақты эмпирикалық деректерге негіздеуден туған жорамал болуы керек. Болжам – кейбір құбылыстардың өмір сүруі туралы жорамал. Құбылыстың зерделенетін шеңбері жөніндегі белгілі бір білім негізінде ұсынылған болжам басқарушы принцип рөлін, одан ары қадағалау мен экспериментті бағыттаушы және түзетуші рөл атқарады; сондай-ақ ғылыми білімді дамытудағы қажетті буын. Объектіге байланысты болжам жалпы және дербес болып бөлінеді. Ғылымда іске басшылық болжамы маңызды орын алады. Зерттеудің бастапқы кезеңінде алға қойылатын бақылау нәти- желерін тұңғыш жүйеге келтіру, бірақ оларды түпкілікті түсіндіруді қамтамасыз етпейтін шартты жол болады. Педагогикалық зерттеулерде болжамды тұжырымдау, әдетте, сол немесе өзге де педагогикалық үдерістер мен құбылыстардың өту жағдайын анықтауға арналып бағытталады. Болжам арқылы білімді дамытудың екі кезеңі бар. Олар болжамды құру және тексеру. жүктеу/скачать 0,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|