Діріл - қатты денедегі механикалық тербелісті білдіреді. Үлкен амплитудасы бар (0,500,003 мм) төмен жиіліктегі (3-100 Гц) тербелістерді адам діріл немесе сілкіну ретінде қабылдайды. Дірілдің әсері болған кезде адам ағзасына орта жүйке жүйеснің талдауыштары – вестибулярлық, тері және басқа аппараттар маңызды роль ойнайды. Дірілдің ұзақ әсер етуі кәсіби дірілдейтін аурудың дамуына әкеледі.
Діріл ауытқу жиілігімен және амплитудасымен, жылдамдықпен және үдемесімен сипатталынады. Әсіресе адам денесінің немесе жеке органдарының (адам денесі үшін 6…9 Гц, басы 6 Гц, асқазаны 8 Гц, басқа органдары үшін – 25 Гц шектерінде) тербелістер жиілігімен сәйкес келетін еріксіз жиілікті дірілдер зиян болады. Көру қабілетін бұзатын жиіліктік ауқым 60 және 90 Гц арасында жатады, ол көз қарашығының резонансына сәйкес келеді. 35…250 Гц жиіліктер ауқымы дірілдейтін аурудың дамуына ең шекті болып табылады.
Шу мен дірілді өлшеуге арналған құрылғылар мен әдістер. Шуыл мен дірілді өлшеу үшін микрофонның орнына орнатылатын қосымша аспап – күшейткіші бар шуылөлшегіштер мен виброметрлер пайдаланылады. Шуыл мен дірілді өлшейтіндер – ВШВ – МММ2 аспаптары кеңінен таралды. Реверб камерасы.Реверберация камерасы (RC) әр түрлі акустикалық зерттеулер мен өлшеулерді жүргізу үшін пайдаланылады, онда дыбыстық тербелістер барлық қоршап тұрған беттерден тиімді шағылысады. Камерадағы дыбыс қысымы барлық жағынан дыбыстық сигналдың бірдей ықтимал келуімен шамамен бірдей болады. Камераның ішкі беті жақсы шағылатын дыбыстық материалмен қапталған, оның сіңіру коэффициенті минималды болып таңдалады. Дыбыс өрісінің диффузиясына қол жеткізу үшін ішкі беттердің ерекше формасы таңдалады, оларда заң бұзушылықтар құрылады, ТҚ қабырғаларына шағылыстыратын элементтер ілінеді, РК -ны сыртқы шу мен тербелістен оқшаулау бойынша шаралар қабылданады.
ҚР-да жүргізілетін негізгі өлшеулер: материалдардың дыбыс жұтқыш қасиеттерін өлшеу; микрофондардың, дыбыс деңгейін өлшейтін құралдардың және басқа акустикалық жабдықтардың қасиеттерін калибрлеу және зерттеу; әр түрлі шу көздерін, құрылғылардың, аспаптардың, машиналардың дыбыс өрістерін зерттеу және өлшеу; дауыс зорайтқыштардың радиациялық қуатын өлшеу; естудің субъективті ерекшеліктерін зерттеу; ортақ коммуникациялық терезесі бар екі камераның қатысуымен әр түрлі материалдардың дыбыс оқшаулау қасиеттерін зерттеу және өлшеу және т.б.
