Алгоритмді сӛзбен баяндап жазу

y  ²
3  t 1
формуласы бойынша t-нің кез келген мәні ҥшін у-тің мәндерін

есептеу алгоритмін қҧрастыру.
Бҧл ҥшін тӛмендегідей жарлықтар тізбегін орындау қажет:

1. 
   t-нің берілген мәнін оқы;
   
2. 
   t- ны 3-ке кӛбейт;
   
3. 
   нәтижені 1-ге азайт;
   
4. 
   2-ні ҥшінші әрекеттің нәтижесіне бӛл;
   
5. 
   нәтижені у деп белгіле.
   

Осы жарлықтар тізбегі берілген есепті шешу алгоритмі болып табылады. Мҧнда атқарушыға у-тің мәнін есептеуге арналған бастапқы формуланы білу міндетті емес. Тиісті нәтиже алу ҥшін оған тек кӛрсетілген жарлықтардың орындалу ретін қатаң сақтап отыру жеткілікті.
Қарастырылған алгоритмде біз мынадай бір ережені сақтадық: алгоритмнің бірінші жолы орындалған соң, келесі 2-ші нӛмірлі жолдағы нҧсқау орындалады. Ең ҥлкен 5-ші нӛмірлі нҧсқау орындалған соң алгоритмді атқару аяқталады.
Алайда бҧл ереже тек сызықтық алгоритмдер ҥшін ғана дҧрыс болып табылады. Тармақталу командасы жағдайында процестің орындалу реті келесі нӛмірлі жарлыққа емес, кез келген нӛмірлі жарлыққа ауыса алады. Блок-схема кескінделген алгоритмдерде еш қиындық жоқ, қажетті ауысулардың бағытын бағдар сызықтарды пайдаланып кӛрсетуге болады. Сӛзбен баяндап жазу кезінде бҧл ҥшін арнайы командалар пайдаланылады. Оларды шартты және шартсыз ӛту командалары деп атайды.
Шартсыз ӛту командасы мына тҥрде жазылады: 1-ге ӛт,
мҧндағы 1 - алгоритмдегі командалардың бірінің нӛмірі.
Шартсыз ӛту командасы бойынша нӛмірі кӛрсетілген жолдағы команда орындалады, немесе басқару 5-ші нӛмірлі жолға беріледі.
Шартты ӛту командасының жазылу тҥрі мынадай: егер Р болса 1-ге ӛт,
мҧндағы Р - тексерілетін шарт, 1 - шарт сақталған жағдайда басқару берілетін команданың нӛмірі. Р шартты есептеу алгоритмі жағдайында бір

^x 1, егерx  1


^x ² , егерх  1
y

формула бойынша у-тің мәнін табу алгоритмін жазалық:

1. 
   х-тің берілген мәнін оқы;
   
2. 
   егер х<=1 болса, онда 5-ке ӛт;
   
3. 
   х-тен 1-ді шегер;
   
4. 
   6-ға ӛт;
   
5. 
   х-ті х-ке кӛбейт;
   
6. 
   нәтижені у деп белгіле;
   
7. 
   соңы.
   

Егер екінші жолдағы шарт қанағаттандырылмаған болса, келесі, ҥшінші жолдағы команда орындалады. Бҧл жағдайда қажеті жоқ бесінші жолда ―аттап‖ ӛту ҥшін, тӛртінші жолға шартсыз ӛту командасы жазылған. Жетінші жолдағы
―соңы‖ нҧсқауы алгоритмнің атқарылуын тоқтатады.