Э. М. Мурзаев былай деп жазған: Қазіргі әлемді географиялық атауларсыз елестету мүмкін емес. Пошта, телеграф, темір жолдар өз қызметтерін тоқтатады, үшақ- тар әуежайда, кемелер аты жоқ кеме токтайтын жерлерде түры



бет29/79
Дата12.06.2023
өлшемі0,76 Mb.
#178676
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   79
Байланысты:
treatise53019 (1)

I тарау. Ономастика - гылыми пэн

объект атауы), марсионим (Марстағы кез келген объект атауы), меркурионим (Меркурийдегі кез келген объект атауы), венусоним (Шолпандагы (Венера) кез келген объект атауы) т.б. терминдерінің анықтамалары берілген. Дегенмен жаңа үғымдардың қалыптасуымен байланысты терминологиялык кодификациялау, стандарттау, жаңа терминдердің жасалуы қазірдің өзінде аяғына дейін шешімін тапгіаған.
А.В. Суперанскаяның айтуы бойынша, жаңа үғымдар - ономастикалық кеңістіктің шегі мен секторларға бөліну үрдісінде, ерекше үрдісгерді анықтау, жалқы есімдерді талдау кезінде қалыптасады. Сондықтан кез келген жалкы есімдерді жан-жақты, эр аспект тұргысынан зерттеу қажет. Соның ішінде жүлдыздар жүйесінің объект атаулары да арнайы ізденістердің назарында болу керек. Себебі, оларды анықтау нәтижесінде ғана жаңа терминдер пайда болып қалыптасады.
Космонимдер мен астронимдердің жалпы белгілері. Ю.А. Карпенконың бакылауы бойынша, аспан денеле- рінің атауларын зерттеу оларды коне (телескопты ойлап тапканға дейін) және жаңа халықтық және ғылыми (кодификацияланған және астронимиялык термин ретінде болып калыптасқан) деп бөлуге болады.
Қүралсыз көзге көрінетін ғарыш объектілерінің атауы халықтық болып саналады. Адамдардың коршаған орта болмысы арқылы уакыт пен кеңістікті анықтау кезінде, яғни коне заманда халықтык атаулар калыптасқан. Аспан денелері осы түрғыдан колданылып, көне адамның көзқа- расына сай атауға ие болған. В.А. Никоновтың айтуы бойынша, “аңмен айналысатын ру жүлдыз шоғырына Мерген, мал өсірушілер аспанға жылкы табынын қапта- тып жіберген. Аспанға шана, астау, ескі аяк киім де ауыс- кан”, яғни атаулар өмір сүру салтына сай тағылған. Ас­пан денелерінің халықтык атаулары, ең алдымен, адам- ның әлемге деген көзкарасымен астасып жатыр. Көбіне




Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   79




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет