Электролиз. 23, 24 - сабақ Сабақтың мақсаты: Гальваникалық элементтерді химиялық реакциялар және металдардың табиғатта кездесуі туралы білім негізінде электролиз туралы, оның бағыты бойынша гальваникалық элементтерде жүзеге асатын тотығу-тотықсыздану үрдісі арқылы металл алу әдістеріне арналған есептерді шығару.
Әдістемелі нұсқау: Электролиз деп – электролит ерітіндісінің немесе балқымасының тұрақты электр тогының әсерінен айырылу үрдісін айтады. Электролиз кезінде тотығу-тотықсыздану үрдісі жүреді. Электролиттердің судағы ерітінділерінің электролизі кезінде электродта бөлінетін өнімдерді болжау үшін мынадай эмпирикалық ережелерді қолдануға болады.
Металдардың актив қатарында басынан бастап, алюминийге дейін тұрған металдардың тұздарының судағы ерітінділерінің электролизі кезінде катодта алдымен сутек иондары (су молекуласы) тотықсызданады.
2Н+ + 2е = Н20↑
Активтік қатарда сутектен кейін тұрған металл тұздарының судағы ерітінділерінің электролизі кезінде катодта алдымен металл иондары тотықсызданады.
Cu2+ + 2e = Cu0 Активтік қатарда алюминий мен сутектің аралығында тұрған металдардың тұздарының судағы ерітінділерінің электролизі кезінде катодта сутек пен металл иондары қатарласа тотықсызданады.
Оттексіз қышқылдардың немесе олардың тұздарының судағы ерітінділерінің электролизі кезінде анодта алдымен оттексіз аниондар тотығады.
2F - – 2e = F20↑
Оттекті қышқылдардың немесе олардың тұздарының судағы электролизі кезінде анодта алдымен оттексіз аниондар тотығады, содан кейін су молекулалары тотығады.
4ОН- + 4е = О2 ↑ + 2Н2О