Сабақтың мақсаты: Кристаллогидраттар туралы 9-10 сыныпта алған білімдерін тереңдете отырып, оның құрамындағы кристалдық судың массалық үлесін немесе кристаллогидраттың формуласын табуға есептер шығаруға үйрету, дағдыландыру.
Әдістемелі нұсқау Кристаллогидрат, кристалдық су ұғымдарын еске түсіру.
Кристаллогидрат деп – құрамына химиялық байланыстағы су кіретін кристалл заттарды айтады.
Кристалдану суы деп – кристалл құрамында болатын суды айтады.
Көптеген заттар кристаллогидраттар .
Мысалы: (көк жар)
(тотияйын)
(ғаныш)
(кристалдық сода)
Кристаллогидраттағы тұздың массалық үлесін табу үшін мына формула қолданылады.
W(x) – заттың массалық үлесі
m(x) – зат массасы
m – жалпы масса
Массалық үлесті – бірлік үлеспен немесе %-пен өрнектейді.
Есептер шығару. Мыс купоросының құрамындағы кристалдық судың массалық үлесін есепте.
Шешуі
Егер 250г құрамында 90г Н2О болса,
100г –––––––––––––––––––– Хг Н2О бар
яғни, мыс купоросының құрамында 36% кристалдық су бар.
2.Натрий карбонатын (Na2CO3) шыны өнеркәсібінде қолданады. Массасы 1тонна натрий карбонатының орнына оның кристаллогидратының қандай массасын алуға болады?
Шешуі: Егер 286г кристаллогидратта 106 г Na2CO3 Х –––––––––––––––– 1 т Na2CO3 X= яғни 1т Na2CO3 орнына 2,7 т алу керек.
