Әдебиет теориясы. Нұсқалық. «Фолиант» баспасы, 2003. 344 бет. «Әдебиет теориясы»
М. Қаратаев Көркем аударма мәселелері
жүктеу/скачать 1,48 Mb.
|
äåáèåò òåîðèÿñû. Íñàëû. «Ôîëèàíò» áàñïàñû, 2003. 344 áåò. « 2
| М. Қаратаев
Көркем аударма мәселелері Қазіргі кезеңде көркем аудармалармен шұғылданатындардың алдындағы ең басты міндет – көркем аудармаға өнер деп қарау, сол көзқарасты әрі күнбе-күн, әрі ұдайы сіңіру және соны күнделікті аударма ісінде нақты түрде тұрақтандыру. Бұл көзқарастың жақтаушылары әдебиеттің классиктері мен сыншыларының айтқандарына сүйене отырып, көркем аударма теориясындағы біржақты лингвистикалық тұрғының қате екенін, сөзбе-сөздік пен әсіре еркіндіктің зияндылығын дәлелдеп шықты. Фактылардың айтуына қарағанда, жақсы аударманың үлгісі бұл іске нағыз суреткер қол ұрып, оған нағыз өнер туындыларын жасау жауапкершілігімен қарағанда ғана жасалмақ. Және, керісінше, түкке аспайтын нашар аударма осындай қиын да күрделі іске екі тілді аз-мұз білетін әлдекімнің қолынан келетін іс деп білуден пайда болмақ. Ойсыз, зердесіз, әлдеқалай жасалған аударма кез келген, тіпті, талантты шығарманың беделін түсіріп, түпнұсқа авторы туралы жалған түсінік туғызады да, пайдасынан гөрі зиянын тигізеді. Көркем аударма дегеніміз - өзінше өнер, творчество. Әдебиеттің тең праволы түрі дейтін ұғымды іс жүзінде жеткізіп, бұл іспен суреткерлік қабілеті бар адам ғана айналысуы керек деп білуі керек. Жақсы аудармашылар көбіне-көп суреткерлік қабілеті бар шеберлерден шығатыны тәжірибеден көрініп-ақ жүр... ...Көркем аударманың сапалық дәрежесі – біздің заманымызда аудару проблемасының нағыз тетігі, проблеманың проблемасы деуге болады. Өйткені бүкіл әдебиеттің деңгейі, оның халықаралық аренаға шығуы көркем аударма сапасына тікелей байланысты... ...Көркем аударманың өте маңызды проблемаларын арман-мүддеге сай ойдағыдай шешудің басты шарты, айналып-үйіріліп келгенде, әдеби таланты бар, екі тілді бірдей білетін аударма кадрларын даярлау болып табылады. Ол үшін табанды да тұрақты жұмыс қажет. Ондай аудармашылар жөніндегі түпкі мұратқа жету үшін аударма ісіне талантты орыс қаламгерлерін тарту қажет, оларға қосылып аударысатын ұлт адамын серік етіп беруге болады, тіпті, түпнұсқаны түсінісуге автордың өзін көмекке тартса, құба-құп. Ақырында айтар сөз: аударма түпнұсқаға жат, бөтен бірдеңе болмайтын жағдай жасау қажет. Түрік тілдес ұлт әдебиеттерін орыс тіліне аудару тәжірибесін шет жағалап салыстыра қарағанда, бұл салада тіл жүйелеріне қатысты бірсыпыра ұқсастық та бар екен, әр ұлтқа тән өзіндік ерекшеліктер де жоқ емес екен. Сондықтан бұл тәжірибе, бұл сала әлі де арнайы зерттеуді күтеді. жүктеу/скачать 1,48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|