Әдістемелік нұСҚАУ



бет17/24
Дата30.10.2022
өлшемі89,56 Kb.
#155679
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   24
Байланысты:
МУ практика 4 курс каз
алғыс айту тәрбие сағаты, Химиядан оқулықтар тізімі
Тілдік мақсаттар
Тіл адамның басты құралы тіл шығар: біз тіл арқылы ойлаймыз, бір-бірімізбен қарым-қатынас жасаймыз. Демек, үйренудің де негізгі құралы тіл болып табылады. Сондықтан да кез келген пәнді оқытуда тілді басты назарда ұстау керек.
Тілдік мақсаттар туралы «Жалпы білім беру мектептерінің мұғалімдеріне арналған әдістемелік нұсқаулықтар. 1-сыныпқа арналған орта мерзімді жоспарларда» (Астана, 2016) былай деп жазылған:
«Мектептерде пән мазмұны мен тілді үйрететін оқыту ортасын қалыптастыру керек. Әр пәннің өзіндік сөйлеу ерекшеліктері бар: стиль, лексика, синтаксис. Осы арқылы оқушы пән мазмұнын да игеріп, ойлауды да жақсартады, өйткені адам тіл арқылы ойланады, тілдің көмегімен үйренеді де.
Тілді, сөйлеуді дамытуда тілдік мақсаттар қойған маңызды. Оларды нақты қойсақ – оқушылар өздерінен не күтілетіндігін анық түсінеді. Тілдік мақсаттар оқуға деген қызығушылықты ылғи да жоғары деңгейде ұстайды. Сондықтан да мұғалімдер әр сабақта пәндік мазмұн мен сөйлеуді дамытуды назардан шығармауы керек.
Сөйлеуге үйрету үшін мұғалімдердің мына мақсаттарды сабақ жоспарларына енгізгені дұрыс:
- оқушылардың назарын ғылыми тілге аудару керек (оқу мақсатына жеткізуге көмектесетін сөздер, терминдер, тіркестер, фразалар);
- сабақ мазмұнының ұғымдарын қолдануға қажетті жұмыс тілін ұсыну (топ құрамында жұмыс жасау, сұрақ қоя білу, жағдаяттарды талдау, пікірталасқа қатысуға қажетті тіркестер мен фразалар);
- алдын-ала оқыту (бұған алдымен пән мазмұнын игеруде терминдер мен фразаларды алдын-ала қолдану кіреді);
- оқушылардың тілдік дағдылардың төртеуін де әртүрліше біріктіріп қолдануы (мысалы, оқылым-айтылым, оқылым-жазылым, оқылым-айтылым, айтылым-жазылым, т.б.);
- оқушыларды диалогқа (талқылау, пікірталас) тарту (мысалы, біржақты қысқа жауаптарды қабылдамау, жауабы оқулықта бар сұрақтарды қоймау, алған білімін талқылауда қолдануға ынталандыру, әңгімелесуге қажетті мол сөздік қорды ұсыну);
- тіл арқылы үйренудің дағдыларын дамыту (мысалы, сөздікті қолдану, парафраз жасау, тыңдау, түсіндіру, металингвистикалық және метатанымдық санақылты дамыту);
- тіл туралы сыни ойлауды қолдау (мысалы, тілдерді салыстыру, тілді нақтырақ қолдануға ынталандыру, тілді үйренудегі ілгерлеуді бағалау);
- тілдік мақсатты сабақ басында қойып, сабақ соңында оған жетудің жетістіктерін талқылау» (6 б.).
Тілдік мақсаттың мысалдары әр пәннің оқу жоспарларында келтірілген. Тілдік мақсаттардың компоненттері мынандай атаулармен көрсетілген:
«(1) пәнге қатысты арнайы лексика және терминология.
(2) диалог/жазылымға қажетті сөз тіркестері. Берілген ақпарат тілі оқушылар үшін түсінікті әрі анық болса, бұл олардың пәндік мақсаттар мен тілді оқудағы мақсаттарға қол жеткізуіне көмектеседі.
Тілдік мақсаттарды анықтау үшін келесі етістіктерді пайдалануға болады: саралау, санаттарға бөлу, таңдау, жіктеу, салыстыру, байланыстыру, сәйкестендіру, көшіру, құрастыру, сынау, анықтау, сипаттау, әзірлеу, бағалау, түсіндіру, мысал келтіру, жорамалдау, негіздеу, дәлелдеу, келіссөздер жүргізу, болжау, жасау, балама шешімдер ұсыну, себептерді түсіндіру, пысықтау, қайта ұйымдастыру, басқа сөзбен айту, мазмұндау, көшіріп жазу, рөлдік ойындар ойнау, қорытындылау, синтездеу және жазу, түрлі мақсаттар үшін пайдалану, өз сөзімен анықтама жазу, безендіру» (6 б.).
Сонымен ҚМЖ-да тілдік мақсаттар мынандай тұрғыдан көрінуі керек:


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   24




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет