Қазақстан Республикасы аумағында жылжымайтын мүлік объектілерін адрестеу тәртібі

      7. Жылжымайтын мүлік объектілеріне алдын ала және/немесе тұрақты мекенжайлар беріледі.

      8. Алдын ала мекенжай:

      жылжымайтын мүлік объектілерін салу үшін берілген жер учаскелеріне;

      пайдалануға беруге дайындау сатысында құрылысы аяқталмаған объектілерге;

      пайдалануға беруге жоспарланған бастапқы объектілерге;

      бастапқы объектілер құрамындағы пайдалануға беруге жоспарланған кейінгі объектілерге беріледі.

      Жылжымайтын мүлік объектісінің алдын ала мекенжайы туралы ақпарат «Мекенжай» АЖ-да тіркелуге тиіс.

      9. Тұрақты мекенжай:

      барлық бұрыннан бар, сондай-ақ жаңадан салынған, пайдалануға берілген және құқық белгілейтін құжаттары бар ғимараттарға, құрылыстарға, бұл ретте бағбаншылық (саябақ) объектілерін адрестеу пайдалануға берусіз сәйкестендіру құжатының негізінде жүзеге асырылады;

      гараждарға, ғимаратқа жапсарлас, жанастыра, жапсарлас-жанастыра салынған үй-жайларға, тұрғын үй-жайларға, мансардтық қабаттарға;

      Заңға сәйкес бірнеше дербес бөліктерге бөлу нәтижесінде пайда болған объектілерге;

      өз бетімен тұрғызылған объектілерге;

      жеке тұрғын үй құрылысы үшін азаматтарға бөлінген жер учаскелерінде орналасқан уақытша мақсаттағы объектілерге, шаруашылық құрылыстарға, гараждарға, елді мекендердің инженерлік инфрақұрылым объектілеріне, тазарту құрылыстары, мұнай айдайтын құрылыстар, жеке тұрған жарнамалық құрылыстарға мекенжай берілмейді.

      11. Мекенжайды қалыптастыратын негізгі белгілерге мыналар жатады:

      1) әкімшілік-аумақтық бірліктің атауын қамтитын әкімшілік-аумақтық бекіту;
      2) мыналарды қамтитын қала құрылысына бекіту:

      елді мекеннің құрамдас бөлігінің атауы;

      жылжымайтын мүлік объектісінің нөмері;

      мекенжайдың тіркеу коды.

      12. Елді мекеннен тыс автомобиль жолының жол бойы жолағында орналасқан жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы:

      облыс атауын;

      аудан атауын;

      ауылдық округ атауын;

      оған әкімшілік немесе аумақтық тұрғыда бағынатын жақын маңдағы елді мекеннің атауын;

      автомобиль жолының атауын;

      автомобиль жолының басталуынан километрмен арақашықтықты және құрылыс/ғимарат нөмірін қамтиды.

      13. Қоныстарда (халқының саны 50 адамнан кем) орналасқан жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы:

      облыс атауын;

      аудан атауын;

      округ атауын;

      оған әкімшілік немесе аумақтық тұрғыда бағынатын жақын маңдағы елді мекеннің атауын;

      қоныс атауын;

      ғимарат/құрылыс атауын қамтиды.

      14. Қоныстарда көшелер болса, объектінің мекенжайында көше атауы да көрсетіледі.

      15. Шаруа қожалықтары, демалыс аймақтары (базалар), лагерьлер, фермалар және басқа қоныстарда орналасқан жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы:

      облыс атауын;

      аудан атауын;

      округ атауын;

      оған әкімшілік немесе аумақтық тұрғыда бағынатын жақын маңдағы елді мекеннің атауын;

      қоныс (демалыс аймағы (база), лагерь, ферма және т.с.с.) атауын;

      ғимарат/құрылыс нөмірін қамтиды.

      16. Өндірістік ғимараттар мекенжайы:

      облыс/республикалық маңызы бар қала атауын;

      аудан/республикалық маңызы бар қала ауданының атауын;

      округ атауын (бар болса);

      елді мекеннің атауын;

      елді мекеннің құрамдас бөлігінің атауын қамтиды;

      ғимараттар мен құрылыстар нөмірі, блоктарға, корпустарға бөлінген жағдайда қосымша элементтерді көрсете отырып, тиісті нөмір беріледі.

      17. Гараждың, саяжайдың (бақшалық учаскенің) мекенжайы:

      әкімшілік-аумақтық бірлік атауын;

      гараждық және саяжайлық (бау-бақшалық) кооператив (қоғам) атауын қамтиды, көшелерге (кварталдар, қатарлар) бөлінген жағдайда, көшенің (кварталдың) атауы, қатардың (бокстың) нөмірі бос орын арқылы көрсетіледі.

      18. Мекенжайды жазуда елді мекеннің құрамдас бөлігінің атауы толығымен айтылады.

      19. Елді мекендегі елді мекеннің құрамдас бөлігінің тізбесі электрондық және қағаз түрінде атаулары мемлекеттік және орыс тілдерінде, атаулар транскрипциясы мен құжат-негіздеме көрсетіле отырып жүргізіледі.

      20. Елді мекеннің құрамдас бөліктеріне атау беру «Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк-аумақтық құрылысы туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.

      21. Елді мекендегі бір елді мекеннің құрамдас бөлігіне бірнеше атау беруге және бір санаттағы елді мекеннің бірнеше елді мекеннің құрамдас бөліктеріне бір атау беруге жол берілмейді.

      Даңғыл (көше, орам, өтпе жол) айналымы отыз градустан артық болған жағдайда, айналым орнынан бөлек атау беруге рұқсат етіледі.

      22. Елді мекеннің құрамдас бөліктері табиғи бөгеттермен (өзендер, аңғарлар) бөлінген жағдайда пайда болған учаскелерге жеке атау беруге рұқсат етіледі.

      23. Елді мекен шегінде елді мекеннің құрамдас бөліктері біріктірілген жағдайда елді мекеннің біріктірілген құрамдас бөліктеріне осы елді мекеннің құрамдас бөліктерінің бірінің атауы беріледі.

      24. Объектінің реттік нөмірі объектілерді пайдалануға беру және/немесе қате мекенжайлық деректерді реттеу және жою мақсатында елді мекен аумағындағы объектілерге кешенді түгендеу жүргізу барысында беріледі.

      25. Оңтүстіктен солтүстікке (батыстан шығысқа) қарай құрылыстың үздіксіз бағытын түзеген ғимараттарға (құрылыстарға) реттік нөмір беру тиісінше оңтүстіктен солтүстікке (батыстан шығысқа) қарай елді мекеннің құрамдас бөлігінің сол жағы бойынша тақ нөмірлермен және оң жағы бойынша жұп нөмірлермен жүргізіледі.

      26. Әртүрлі санаттағы елді мекеннің құрамдас бөліктерінің қиылысында орналасқан ғимараттарға көшелердің жіктегішіне сәйкес жоғары санатты елді мекеннің құрамдас бөліктері бойынша реттік нөмір беріледі.

      27. Тең санаттағы елді мекеннің құрамдас бөлігінің қиылысында орналасқан ғимараттарға ғимараттың қасбеті шығатын елді мекеннің құрамдас бөлігі бойынша реттік нөмір беріледі. Егер бұрышқа бір ғимараттың екі бірдей қасбеті шығып тұрса, реттік нөмір елді мекеннің орталығы бағытына қарай жүретін елді мекеннің құрамдас бөлігі бойынша беріледі. Егер ғимараттың басты қасбеті аула ішінде орналасқан болса, ғимарат созылып жатқан бойдағы елді мекеннің құрамдас бөлігі бойынша реттік нөмір беріледі.

      28. Алаң периметрін түзуші ғимараттарға реттік нөмір беру елді мекеннің орталық жағындағы басты жолдан бастап сағат тілі бағыты бойынша жүргізіледі. Егер бұрыштық ғимаратта басты қасбеті бар және жалғасушы елді мекеннің құрамдас бөлігі бойында едәуір созылып жатса, оның нөмірленуі елді мекеннің құрамдас бөлігі бойынша жүргізіледі.

      29. Осы Қағидалардың 25-тармағын орындау мүмкін болмаған, елді мекен аумағында жаңа құрылыс жолмен қалыптасқан жағдайда, сол аумақтағы реттік нөмірлерді кері тәртіппен, яғни елді мекеннің құрамдас бөлігінің оң жағы бойынша тақ нөмірлермен және сол жағы бойынша жұп нөмірлермен солтүстіктен оңтүстікке немесе шығыстан батысқа қарай беруге болады.

      30. Елді мекендердің құрамдас бөліктерін біріктірген немесе бөлген жағдайда, осы Қағидалардың 25, 26, 27, 54 және 56-тармақтарына сәйкес көрсетілген елді мекендердің құрамдас бөліктерінде орналасқан ғимараттар мен құрылыстарды қайта нөмірлеу жүргізіледі.

      31. Жеке меншік, жерді пайдалану (жалға) құқығындағы немесе басқа мүліктік құқықтағы жеке немесе заңды тұлғаға тиісті жер учаскесіне бір немесе бірнеше жылжымайтын мүлік объектісін қосымша тұрғызған жағдайда, әрбір объектіге сол реттік нөмір беріледі, бірақ корпус немесе құрылыстың (шаруашылық-тұрмыстық қажеттілікке арналған жеке меншік үй жанындағы жер учаскесінде орналасқан құрылысты қоспағанда) қосымша нөмірі қосылады.

      32. Құрылыс салынған жер учаскесіндегі негізгі ғимарат айқындалады, оған қатысты осы аумақта орналасқан ғимараттарды, құрылыстарды нөмірлеу жүзеге асырылады.

      33. Бір жер учаскесінде бірыңғай сәулет ансамблін құрушы немесе бір сәулет-құрылыс кешенінің бөлігі болып табылатын екі немесе одан да көп объект тұрғызылған жағдайда осы объектілердің реттік нөмірі негізгі ғимараттың нөмірінен корпустың қосымша нөмірінен тұрады. «Корпус» белгісі олар орналасқан жер учаскесі аумағын функционалдық пайдалануды ескере отырып, ғимараттың функционалдық мақсатына және жақын тұрған ғимараттардың қалыптасқан нөмірленуіне байланысты қажеттілік бойынша анықталады.

      Бұл ретте, ғимаратты нөмірлеу негізгі ғимараттың орналасқан жерін ескере отырып, жер учаскесінің аумағына негізгі кіру жолынан бастап жүргізіледі.

      34. Егер объект орам ішінде орналасқан және объектінің ешбір қасбеті көшелерге шықпаған болса, объектінің реттік нөміріне бөлшек белгісі арқылы қосымша бүтін сандар қосылады. Бұл ретте, негізгі реттік нөмір болып объектінің тиісті нөмірленуіне өте жақын объектінің реттік нөмірі жатады.

      35. Бөлшек белгісі арқылы жазылған цифр негізгі реттік нөмірі бар объектіден жойылу мөлшеріне сәйкес өседі. Бөлшек белгісі арқылы қосымша бүтін цифрлар немесе бас әріптер қосуға немесе бөлшек белгісі бар объектінің реттік нөміріне сызықша қосуға жол берілмейді.

      36. Жылжымайтын мүлік объектілерін салу үшін берілген жер учаскелеріне алдын ала мекенжай беріледі және олар мынадай деректемелерді қамтиды:

      әкімшілік-аумақтық бірліктің атауы, елді мекеннің құрамдас бөлігінің атауы;

      жер учаскесінің реттік немесе жобалық нөмірі.

      37. Бірізді нөмірленген нөмірлері бар екі ғимараттың, құрылыстың аралығында орналасқан ғимараттарды нөмірлеу (объектілер қоюды), осы Қағидаларға сәйкес тиісті объектінің кіші нөміріне бөлшек белгісін қосу қолданыла отырып жүргізіледі.

      38. Мемлекеттік қажеттіліктер үшін жер учаскелерін алуға байланысты бұзу жүргізіліп жатқан аумақтарда жобаланушы ғимараттар, құрылыстар үшін реттік нөмірлерді резервке қойылады.

      39. Дербес объектілердің (ғимараттар, құрылыстар) белгілері бар жапсарлас салынған, жапсарлас-жанастыра салынған объектілерге негізгі ғимарат нөміріне әріп қосу арқылы дербес реттік нөмір беріледі (қосымша символдар (бос орын, сызықша, бөлшек және т. б.) қолданусыз).

      40. Жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілерге реттік нөмір ғимараттың басты қасбетінен сағат тілі бойымен (төменнен жоғары) беріледі. Нөмірлеу 1-ден (бірден) басталып, әрі қарай рет бойынша, ғимараттың басты қасбетінен сол жақтағы (бірінші) кіреберістен басталуы тиіс. Жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілерге нөмірлеу жүргізу, жылжымайтын мүліктің бастапқы объектісі пайдалануға берілгеннен кейін жасалады.

      41. Жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілеріне санатына байланысты кейінгі объект түрі беріледі (пәтер, ішкі үй-жай, жанастыра салынған үй-жай).

      42. Жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілеріне кейінгі объектінің түрі көрсетіле отырып, үй-жайдың реттік нөмірі беріледі.

      43. Жанастыра салынған жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілеріне ол орналасқан негізгі ғимарат нөміріне тіркелген жанастыра салынған үй-жай нөмірі беріледі. Жанастыра салынған жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілеріне негізгі ғимараттан ерекшеленетін дербес реттік нөмір берілмейді.

      44. Жылжымайтын мүліктің кейінгі объектілерін біріктірген кезде біріктірген объектіге үлкен нөмір беріледі, мұнда кіші нөмір резервте қалады. Кейінгі объектілерді бөлген кезде резервтік нөмір болмаған жағдайда, бөлінген объектіге жылжымайтын мүліктің кейінгі объектісінің бұрынғы нөмірі кіші әріптік жазбаны біріктіре отырып беріледі.

      45. Бір объектіге бірнеше мекенжай, оның ішінде елді мекеннің бірнеше бөлігіне қатысты бұрыштық мекенжай беруге жол берілмейді.

      46. Объект тиісті шағын ауданның белгіленген шекараларында орналасқан жағдайда шағын аудан атауы объект мекенжайына қосылады.

      47. Соған қатысты объект нөмірленетін елді мекеннің құрамдас бөлігінің атауы елді мекен көшелері атауларының тізбесіне сәйкес белгіленеді.

      48. Мекенжай бір объектінің әртүрлі бөліктері үшін ортақ болып табылады.

      49. Жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайы толық жазылады.

      50. Сәулет және қала құрылысы органы:

      1) қате адрестеу деректерінің болуын анықтау немесе ретке келтіру және жою мақсатында елді мекен аумағындағы МҚҚ ААЖ кезекші жоспарға (болған жағдайда) объектілерді түгендеу деректерін енгізе отырып, объектілерге (аулаларды, үйлерді аралап шығу) түгендеу жүргізеді;

      2) бұзылған ғимараттардың мекенжайларын жойып, сондай-ақ оған жаңа мекенжай беріп, осы учаскелерде қайта салынған ғимараттардың есебін жүргізеді;

      3) атау беру кезінде пайдаланылатын жол мен көше санатын қоса алғанда, атауға немесе қайта атауға жататын қала құрылысы элементтерінің санатын айқындайды;

      4) елді мекендер аумағындағы жылжымайтын мүлік объектілерінің сәйкестігін жүзеге асырады;

      5) жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайы туралы ақпаратты тіркейді және елді мекеннің МҚК ААЖ кезекші жоспарына (болған жағдайда) және «Мекенжай тіркелімі» АЖ-ға енгізеді;

      6) «Мекенжай тіркелімі» АЖ-ға МТК кодын көрсете отырып, жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайын қалыптастырады;

      7) сәулет және қала құрылысы органының бұйрығымен осы Қағидалардың 9-тармағында көрсетілген жылжымайтын мүлік объектілеріне реттік нөмір береді;

      8) елді мекендердің құрамдас бөліктерінің:

    атауы жоқтардың;

      атаулары сәйкес келетіндердің;

      орналасқан жылжымайтын мүлік объектілерін бұзуға байланысты қызметі тоқтатылғандардың;

      жеке бұйрықпен бекітілген елді мекендердің құрамдас бөліктерінің алдын ала мекенжайының (жобалық нөмірінің) тізбесін қалыптастырады және оны елді мекендердің құрамдас бөліктерін атау, қайта атау, жою бойынша одан әрі жұмыс жүргізу үшін тілдерді дамыту жөніндегі жергілікті атқарушы органға жібереді;

      9) реттік нөмірді берген уақыттын бастап жеті жұмыс күнінің ішінде тіркеуші органға, сондай-ақ барлық мүдделі органдарға бастапқы және кейінгі жылжымайтын мүлік объектілерінің реттік нөмірін беру, өзгерту, жою туралы бұйрықтың көшірмесін ұсынады;

      10) бастапқы және кейінгі жылжымайтын мүлік объектілеріне мекенжайды уақытында беруді, өзгертуді және жоюды қамтамасыз етеді;

      11) бастапқы және кейінгі объектілерге алдын ала мекенжай (жобалық нөмір) береді.

      51. Алдын ала мекенжайдың атауы болмаған жағдайда сәулет және қала құрылысы органы объектіге тұрақты мекенжай берілгенге дейін жазбаша түрде уақытша жобалық нөмір беру туралы жазбаша хабарламаны жергілікті атқарушы органның мүдделі құрылымдық бөлімшелеріне жібереді.

      52. Елді мекеннің құрамдас бөлігінің атауы болмаған жағдайда сәулет және қала құрылысы органы бұйрықпен елді мекеннің құрамдас бөлігіне ресми атау берілгенге дейін уақытша жобалық нөмір береді.

      53. Жергілікті атқарушы органдардың жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органы жер учаскесіне алдын ала мекенжай алу үшін сәулет және қала құрылысы органына жүгінеді. Жер учаскесін беру туралы шешімде объектінің алдын ала мекенжайы және МТК көрсетіледі.

      54. Елді мекеннің бір бөлігіндегі объектілердің нөмірленуі оннан артық бірлікке тоқтатылған (жоғалған) жағдайда, сәулет және қала құрылысы органы қайта нөмірлеуді талап ететін объектілердің нөмірленуіне өзгерістер енгізуге бастама жасайды.

      55. Қате мекенжайлық мәліметтер (жылжымайтын мүлік объектілерінің нөмірлері) болған жағдайда, сәулет және қала құрылысы органы жылжымайтын мүлік объектісіне МТК көрсете отырып, дұрыс реттік нөмір береді.
     56. Жылжымайтын мүлік объектілерінің атауын жою түгендеу (әрбір ауланы және әрбір үйді тексеру) арқылы жылжымайтын мүлік объектісінің жоқ екені анықталған кезде, сондай-ақ елді мекеннің құрамдас бөлігіне бекітілген жылжымайтын мүлік объектілерінің реттік нөмірін нақтылаған кезде сәулет және қала құрылысы органының жеке бұйрығымен жүзеге асырылады.

      57. Гараждық және саяжайлық (бау-бақшалық) кооперативтер (қоғамдар) құрамына кіретін гараждар мен саяжайлық (бақшалық) учаскелердің орналасқан жерін анықтауды өтініш берушілердің өтінімдері мен жергілікті атқарушы органның жер қатынастары жөніндегі уәкілетті органы ұсынған деректер бойынша сәулет және қала құрылысы органы жүзеге асырады.

      58. Объектілердің реттік нөмірі туралы ұйымдарда дайындалатын және шығарылатын деректер құжаттарын толтыру кезінде жылжымайтын мүлік объектілерінің реттік нөмірлерін ерікті түрде жазылмайды.

      59. Мекенжай деректері жылжымайтын мүлік объектілерінің түгендеу деректерін (аулаларды, үйлерді аралап шығу) ескере отырып, елді мекеннің кезекші жоспарында, МҚК ААЖ (электрондық карта) (болған жағдайда) кезекші мекенжай жоспарында қалыптастырылады.

      60. Жылжымайтын мүлік объектілерінің мекенжайлық мәліметтерін сәулет және қала құрылысы органы ақпараттық өзара іс-қимыл арқылы елді мекеннің кезекші жоспарынан, МҚК ААЖ кезекші мекенжай жоспарынан (болған жағдайда) «Мекенжай тіркелімі» АЖ-ға апта сайын енгізеді.

      61. Әкімшілік-аумақтық бірліктер мен елді мекендердің құрамдас бөліктерін, мекенжайларды алуды, өзгертуді, жоюды нақтылайтын ресми құжаттардың электрондық көшірмелерін сәулет және қала құрылысы органы бекітілген уақытынан бастап он жұмыс күнінің ішінде МҚК ААЖ-дегі елді мекеннің кезекші жоспарына (болған жағдайда) енгізеді және содан кейін ақпараттық өзара іс-қимыл жасау шеңберінде «Мекенжай тіркелімі» АЖ-ға жіберіледі.

      62. Жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайын «Мекенжай тіркелімі» АЖ тіркеу елді мекен аумағында объект мекенжайының бар екенін растау болып табылады. Мекенжай тіркелімін растайтын құжат жылжымайтын мүлік объектісінің мекенжайын анықтау туралы анықтама болып табылады.

      63. МТК жүйеге мекенжайды тіркеу сәтінде «Мекенжай тіркелімі» АЖ қалыптастырады. МТК әкімшілік-аумақтық бірлік, елді мекеннің құрамдас бөлігінің кодын, бастапқы және кейінгі (болған жағдайда) жылжымайтын мүлік объектілерінің нөмірлерін қамтиды.

Қазақстан Республикасының

2018 жылғы 14 наурыз

№13-04-19/621-И

Облыстық,

Алматы және Астана

қалалық әкімдіктерге

(тізім бойынша)

Бүгінгі таңда аталған тапсырмаға сәйкес жергілікті жерлерде тиісті жұмыстар жүргізіліп келеді. Дегенмен, кейбір өңірлерде әлі де жоғарыдағы тапсырманы сақтамай, сондай-ақ қолданыстағы заңнамада көрсетілген ономастика жұмысының критерийлеріне сәйкес келмейтін кісі есімдерін беру мәселесі кездеседі.

Осы ретте Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігі тарапынан ортақ тарихи сананы қалыптастыру мақсатында «Тарихи тұлғалар», «Тарихи жер-су атаулары» және «Дәстүрлі атаулар» тізімдері жобасы әзірленіп, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігімен келісілді. Сондай-ақ аталған тізім жобалары ү.ж. 12 наурызда өткен Қазақстан Республикасы Үкіметінің жанындағы Республикалық ономастика комиссиясының отырысында қаралып, мақұлданды. Осыған орай алдағы уақытта объектілерге, әкімшілік-аумақтық бірліктерге, олардың құрамдас бөліктеріне атау беру және қайта атау кезінде Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігімен келісілген «Тарихи тұлғалар», «Тарихи жер-су атаулары» және «Дәстүрлі атаулар» тізімдері басшылыққа алу үшін жолданып отыр.

Сонымен қатар елді мекендерді атау және қайта атау кезінде Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің 2013 жылғы 9 тамыздағы № 1449-3 ПАБ тапсырмасын (тарихи географиялық атауларды сақтау және қалпына келтіру, сондай-ақ халықтық және тарихи қалыптасқан атауларға құрметпен қарауын қалыптастыру үшін әкімшілік-аумақтық бірліктерді жаппай кісі есімімен атауға жол бермесін) қатаң бақылауда ұстауларыңызды сұраймыз.

Мәңгілік Ел – қазақ елінің ұлттық идеясы;

Нұрлы жол – Қазақстанның жаңа кезеңде мақсатты даму бағдарламасы;

Қазақстан – Орталық Азия мен Шығыс Еуропада орналасқан мемлекет;

Астана – Қазақстан Республикасының астанасы;

Алтын Орда – қазіргі Қазақстан жеріндегі іргелі мемлекет атауы, Қазақ хандығы осы мемлекеттің мұрагері болды;

Сығанақ – ортағасырлық қала, Ақ Орданың астанасы болған;

Түркістан – ортағасырлық қала, Қазақ хандығыныңастанасы болған;

Тұран – Түркістан өлкесінің көне атауы;

Ұлытау– Сарыарқаның оңтүстік-батыс бетінде орналасқан тау, хандар ордасы;

Алаш – қазақ халқының байырғы және ұлт-азаттық қозғалысының атауы;

Ақмола – тарихи қала, өңір;

Алматы – Қазақстандағы ең ірі қала, мәдени орталық;

Алакөл – Қазақстанның шығысындағы ірі көл;

Алатау – Жетісудың оңтүстік бетіндегі тау жүйесі;

Алтай – Азия құрлығының орта тұсындағы тау жүйесі, түркі халықтарының тарихи мекені;

Ақмешіт – Қазақ АССР-інің тұңғыш астанасы, қазіргі Қызылорда қаласының бұрынғы тарихи атауы;

Аңырақай – қазақ халқының жоңғар басқыншылығына қарсы азаттық соғысына бетбұрыс жасаған 1729 жылғы ең ірі шайқасының атауы;

Арал – Қазақстанның оңтүстік-батысындағы ірі көл;

Алтынемел – Жетісу өңіріндегі тарихи мекен;

Аягөз – Шығыс Қазақстандағы ірі өзен;

Орбұлақ – қазақ халқының жоңғар шапқыншылығына қарсы азаттық соғысындағы ірі жеңісінің атауы;

Мұғалжар – Қазақстанның батысындағы тау сілемі, мұнда көне дәуірдегі тарихи кешендер сақталған;

Мұзтау – Алтай тауларының ең биік жоталарының бірі, Қазақстан, Ресей, Қытай және Монғолияның шекаралары ұштасатын, кей аңыздарда «жер кіндігі» саналатын мекен;

Байқоңыр – әлемге белгілі ғарыш айлағы;

Баянауыл - Орталық Қазақстандағы ұлттық табиғат паркі;

Бұқтырма – Қазақстанның шығысындағы өзен, су қоймасы орналасқан;

Берел – Алтайдың Қазақстан беткейінен табылған сақ дәуірінің тұрақ;

Бурабай – Орталық Қазақстандағы ұлттық табиғат паркі;

Бұланты – қазақ халқының жоңғар басқыншылығына қарсы азаттық соғысындағы 1727 жылғы ірі шайқасының атауы;

Балқаш – Қазақстанның оңтүстік-шығысындағы ірі көл;

Бозоқ – Астана қаласы маңындағы ортағасырлық қалашық;

Ботай – Солтүстік Қазақстан өңірінен табылған тарихи тұрақ;

Жанкент – Сыр бойындағы ортағасырлық көне қала орны;

Жетісу – тарихи-географиялық аймақ;

Жидебай – Абайдың ата қонысы, табиғи қорық;

Жерұйық – аңыз-әңгімелерде, жырларда айтылатын ұлттық санадағы халық арманының мекендік көрінісі, бұл ұғым халықтың баянды, бақуатты өмірге ұмтылысын бейнелейді;

Жасыбай – жоңғарларға қарсы соғыста қол бастаған Жасыбай батырдың есіміне байланысты көл атауы;

Ертіс – Қазақстандағы ең ірі өзен;

Қазығұрт – тіршіліктің бастауы жайлы аңыздарға негіз болған көне тау атауы;

Қапшағай – Жетісу өңіріндегі көне дәуірдің таңбалы тастары сақталған мекен;

Қойлық – ежелгі дәуірдегі Жетісудағы ең ірі қала;

Медеу – Алматы маңайындағы әлемге әйгілі мұз айдыны;

Наурызым – Қазақстанның солтүстігіндегі табиғи қорық;

Ойыл – Жайық алабындағы өзен;

Оқжетпес – Бурабай көлінің жағасындағы тау;

Ордабасы – қазақтың үш жүзі бас қосқан тарихи құрылтай өткізілген орын;

Отырар – Қазақстанның оңтүстігіндегі хандық дәуірдегі тарихи қала;

Созақ – Қазақ хандығы астаналарының бірі болған тарихи қала;

Сайрам –Қазақстанның оңтүстігіндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі;

Сейхұн – Сырдария өзенінің ортағасырлық тарихи атауы;

Семей – Алашорданың астанасы болғантарихи қала;

Сырымбет – тарихи елдімекен, «Сырымбет» тарихи-этнографиялық мұражайы орналасқан;

Талас – Қазақстанның оңтүстігіндегі өзен, оның бойында көне тарихи ескерткіштер сақталған;

Тараз – тарихи елді мекен атауы.

Тарбағатай – Шығыс Қазақстандағы таулы жота;

Тобыл – Қазақстанның солтүстік-батысындағы өзен;

Үстірт – Маңғыстау түбегіндегі қыратты аймақ;

Шыңғыстау – Сарыарқаның шығыс бөлігіндегі тау жотасы, тарихи өңір;

Әкімшілік-аумақтық бірліктерге, елді мекендер мен олардың құрамдас бөліктеріне атау беру, қайта атау жұмысы бойынша

НҰСҚАУЛЫҚ

Басуға 17.10.2018 ж. қол қойылды

Пішіні 29,7х42 1/8. Шарты б.қ.12,25

Лазерлі басылым. Әріп түрі TimesNewRoman

Қағаз 80 гр. Тапсырыс № 223 . Таралымы 336 д.

қ.Талдықорған, Чернышевского көшесі, 16