«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


Жанры: повесть « Композициялық талдау



Pdf көрінісі
бет102/248
Дата18.09.2024
өлшемі3,69 Mb.
#204595
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   248
Байланысты:
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау (1)

Жанры:
повесть
«
Композициялық талдау:
Басталуы: 
Кекілді бала - Аян немесе алғашқы кездесу. Аянның балалармен
тез тіл табысып кетуі, Есікбаймен төбелесі.
Байланысуы: 
Балалардың алғаш оқу оқып, хат тануы. Аянның тобығын
тайдырып алуы.
Дамуы:
Аянның әжесінің қаза болуы, «Ертеде бір жетім бала болыпты».
Аянның қызық мінезі.
Шиеленісуі:
Жусан иісі. Жалғыз көзді дәу туралы ертегі мен Аянның
соққыға жығылуы.
Шарықтау шегі: 
Бапай үйіндегі Аянның өмірі, аяғының тайғыштығы. Кол-
хоз жұмысы кезінде болған жайттар.
Шешімі:
Аянға келген қаралы қағаз. Қимастық пен көңілсіз қоштасу.
«
Кейіпкерлері:
Автор 
- әңгімелеуші, балалардың қатарындағы Аянның досы.
Садық
- балалардың атаманы, бөспе бала.
Аян 
- шолақ жең ақ жейде, тізеден жоғары қысқа қара шалбар киген, кекіл
шашы бар, мұнтаздай таза ауылға жаңадан көшіп келген бала. Ақкөңіл, ақыл-
ды, адамды іші тартып тұратын жайдары жүзі, не десең де тез көне кететін
жұмсақ мінезді. Ең жақсы қасиеті - ешкіммен төблесіп, сөзге келмейді.
Есікбай
- сидаң бойлы, қол-аяғы қара қайыстай қатқан ұзын, жүгіргенде ал-


дына жан салмайтын, өзі төбелесқор, сотқар бала еді. Кейде қараптан-қарап
келе жатып әркімге бір ұрынатын жаман әдеті бар. Әлі жеткенді аяқтан ша-
лып қап, болмаса басынан тоқай алып жылатып жіберетін.
Қосым тырнауық
- көп үндемейтін, төбелескенде ылғи баж етіп кеп бетті
тырнайтын, сондықтан тырнауық дейді, өзінен көп балалар қорқатын. Оған
тек Есікбай тік келуші еді.
Иманжанов
- шашы аппақ қудай, қолы-басы тоңған адамша дірілдей қал-
шылдап, көзі қып-қызыл боп жасаурап отыратын қарт кісі. Бұл кісі -денсау-
лығының нашарлауы себепті қаладан көшіп келген мұғалім.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   248




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет